درباره زلزله هرمزگان از فین تا سرخوش

یادداشت
مهدی دوستی
استاندار هرمزگان



زلزله‌ ۶.۱ ریشتری  روز شنبه  در منطقه  میانی بندر خمیر و بندر لنگه  زلزله بزرگی بود که حتی در بندرعباس، میناب، قشم، سیریک و کشورهای همسایه حس شد.
کانون اصلی زلزله در روستای سرخوش بود که متحمل بیشترین خسارات شده است. به محض وقوع  زلزله جلسه مدیریت بحران استان با حضور اعضای آن در ساختمان استانداری برگزار شد و تمامی دستگاه‌های امدادی و خدماتی به حالت آماده‌باش درآمده و تیم‌های ارزیاب از سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر و فرمانداری‌ها نیز به مناطق متأثر از زلزله اعزام شده‌اند. شخصاً برای بررسی میدانی و نظارت بر کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان و نحوه اسکان مردم در منطقه حاضر شدم و باید اذعان کنم در این ساعات شاهد جلوه‌های زیبایی از همدردی، نوع‌دوستی و همراهی آحاد مختلف مردم بودم  که نشان می‌‌دهد همواره ایرانیان در زمان‌ وقوع حوادث کنار هم بوده و برای کمک به هم‌نوع خود از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند.
همچنین همکاری زنجیره‌وار بدنه مدیریتی دولت برای تأمین نیازها و حل مشکلات منطقه زلزله‌زده نشان از عزم جدی مدیران در دولت سیزدهم به مقوله حضور در صحنه‌های وقوع بحران دارد.
هر چند اولویت نخست ما در مدیریت بحران این حادثه، شناسایی کانون‌های آسیب دیده اصلی از زلزله و اجرای عملیات امداد و نجات بود اما همزمان اقدامات لازم درخصوص اجرای آواربرداری صورت پذیرفت.
در همین حال همزمان با عملیات نجات و آواربرداری، توزیع بیش از 1600 چادر در بین ساکنین مناطق زلزله‌زده شروع شد. البته به دلیل هوای گرم و طاقت‌فرسای منطقه، امکان اسکان مردم در چادر بدون وجود سیستم سرمایشی مناسب وجود نداشت، به همین دلیل با رایزنی‌های صورت گرفته شرایطی فراهم شد تا این چادرها به سیستم‌های سرمایشی تجهیز شوند تا زلزله‌زدگان با مشکل کمتری در این خصوص مواجه باشند.
از سوی دیگر با حسن توجه رئیس جمهور به فراهم کردن امکانات اولیه زندگی برای زلزله‌زدگان و همراهی معاون اول و وزیر کشور مقرر شد تا کانکس‌های مورد نیاز برای اسکان زلزله‌زدگان تهیه شود. البته نباید تلاش‌های نیروهای نظامی و انتظامی  استان، نیروی دریایی سپاه و ارتش را برای فراهم شدن این امکان نادیده گرفت.در حال حاضر کانکس‌ها به مرور در حال ارسال به استان بوده و تعدادی نیز در 48 ساعت گذشته به منطقه زلزله‌زده رسیده که  امیدوارم با ارسال این کانکس‌ها آرامش نسبی در بین زلزله‌زدگان ایجاد شود تا نیروهای خدمات‌رسان بتوانند با فراغ بال به اتمام  آواربرداری و کارهای اجرایی برای بازسازی واحد‌های مسکونی آسیب دیده از زلزله بپردازند.
در کنار اقدامات انجام گرفته برای اسکان موقت زلزله‌زدگان، اقلام مورد نیاز خوراکی برای زلزله‌زدگان تأمین و توزیع شد، ضمن اینکه حضور بموقع کادر پزشکی و رسیدگی به وضعیت مصدومین موجب برقراری آرامش اولیه میان خانواده‌ها شده است. از سوی دیگر با وجود اینکه در ساعات اولیه وقوع زلزله مشکلاتی در شبکه برق این منطقه به وجود آمده بود اما  با تلاش‌های  صورت گرفته این مشکل برطرف و برق روستای سایه خوش نیز وصل شد.
هرمزگان در طول دو هفته  گذشته روی نوار زلزله قرار داشت و بررسی ثبت زمین لرزه‌ها نشان می‌‌دهد بندر چارک و جزیره کیش در یک بازه زمانی 10 روزه نزدیک به 100 پس لرزه را تجربه کرده‌اند. در همین زلزله اخیر بندر لنگه نیز در طول 30 ساعت ما شاهد وقوع 58 پس لرزه  بودیم که این امر به وضوح نشان می‌‌دهد با یک پدیده جدید در رفتار شناسی گسل‌های زلزله خیز در هرمزگان روبه‌رو هستیم.
هرمزگان در نیمه دوم سال گذشته نیز تجربه زلزله فین را داشت که اگر به بررسی گستره وقوع زلزله‌ها در بازه زمانی سال گذشته تا به امروز یعنی از زلزله فین تا زلزله سرخوش بپردازیم، می‌توان از یک موج گسترده تحرکات زمین شناختی در هرمزگان سخن گفت. به همین دلیل و با توجه به غیر قابل پیش‌بینی  بودن زلزله، هرمزگان باید خود را برای زلزله‌های احتمالی آماده نگه دارد و ضروری است اقلام و ماشین‌آلات مورد نیاز در جهت مواجهه با رخدادهای بعدی تأمین شود.
با توجه به وقوع زلزله‌های پی در پی در جنوب کشور، دانشگاه هرمزگان به عنوان قطب اصلی علمی استان می‌‌تواند با همراهی وزارت علوم و وزارت راه و شهرسازی و ستاد بحران کشور تبدیل به قطب اصلی لرزه‌نگاری در جنوب و جنوب شرقی ایران باشد.
همچنین ضروری است ستادهای مدیریت بحران در استان‌ها با همراهی ستاد مدیریت بحران کل کشور چابک‌سازی شوند و در برابر وقایع و حوادث پیش‌رو از سرعت عمل بیشتری بهره ببرند؛ دقیقاً همان چیزی که ما در مورد زلزله اخیر در بندرلنگه شاهد بودیم.
هرچند هنوز به جمع‌بندی میزان خسارت‌های زلزله اخیر نرسیده‌ایم اما بدون شک واحد‌های مسکونی در 14 روستای زلزله‌زده خسارت زیادی دیده‌اند، البته استانداری از چندی قبل اقدام به بیمه 100 هزار واحد مسکونی روستایی کرده بود و حالا این واحدهای خسارت دیده مشمول خسارت تا سقف 100 میلیون تومان می‌‌شوند.