روزنامه خراسان
1401/04/13
وعده توقف کلنگ زنی
ناصر رعیت نواز- «اگر هیچ پروژه جدیدی در کشور شروع نشود، اتمام پروژه‌های عمرانی موجود بین 15 تا 20 سال طول می‌کشد.» سید صولت مرتضوی، معاون اجرایی رئیس جمهور با گفتن این جمله از عزم دولت سیزدهم برای توقف کلنگ زنی و تمرکز بر پایان پروژه های نیمه تمام خبر داده است. اتفاقی که پیش از این هم در صحبت های رئیس جمهور در سفرهای استانی دیده می شد. پروژه‌های ناتمام در کشورمان پروژه های بی‌حسابی است که بارویای ایجاد توسعه در نقاط مختلف کشور بر زمین زده شده اما به دلایلی از جمله تامین نشدن اعتبار یا نبود توانایی برای جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی، دچار خاک خوردگی طولانی شده اند و سن برخی از این پروژه های نیمه تمام به 50 سال می رسد! رنج مردم و فرسایش سرمایه در این پروژه های نیمه تمام باعث شده در دولت سیزدهم عزمی برای پایان دادن به شروع پروژه های عمرانی جدید شکل بگیرد و شروع نهضتی به نام «نهضت اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام» باشد، اما این سوال وجود دارد که اکنون چه تعداد طرح نیمه تمام در کشور وجود دارد و برای تکمیل آن ها چه میزان اعتبار لازم است؟ در این گزارش در کنار پاسخ به این سوال ها از قدیمی ترین پروژه نیمه تمام عمرانی و میانگین اجرای طرح های عمرانی در کشورمان نوشته ایم.میانگین زمان اجرای طرح‌های عمرانی در کشور بر اساس بند 10 ماده 1 قانون برنامه و بودجه مصوب سال 1351 طرح عمرانی مجموع عملیات و خدمات مشخصی است که بر اساس مطالعات توجیهی فنی و اقتصادی یا اجتماعی توسط دانشگاه، اجرایی میشود و طی مدت معین با اعتبار معین برای تحقق بخشیدن به هدف‌های برنامه عمرانی به صورت سرمایه گذاری ثابت انجام میشود اما نگاهی به پروژه‌های نا تمام دولتی نشان می‌دهد سال هاست اعتبار و مدت معین برای پروژه‌ها تنها روی کاغذ صورت می‌گیرد و در عمل پروژه‌های عمرانی سال‌ها نیمه تمام رها می‌شوند. با این حال بر اساس آمارهای سازمان برنامه‌وبودجه طول زمان اجرای طرح‌ها در دهه‌های مختلف شیب افزایشی داشته و از 8 سال در سال 1385 به بیش از 17 سال در سال 1400 رسیده است. 55 سال زمان برای اتمام پروژه‌های بخش انرژی! موضوع پروژه‌های نیمه تمام وقتی نگران کننده میشود که گزارش سازمان برنامه و بودجه در خصوص زمان لازم برای اتمام پروژه‌های نیمه تمام در بخش‌های مختلف را مرور می‌کنیم. در این گزارش آمده است که زمان لازم برای اتمام پروژه‌های نیمه تمام در بخش انرژی 55 سال است و در بخش صنعت، معدن، بازرگانی و ارتباطات 39 سال. طرح‌های کلنگ خورده حوزه آب، کشاورزی و محیط زیست هم 35 سال طول می‌کشد تا تمام شوند. پروژه‌های نیمه تمام بخش‌های دیگر هم از 30 تا 7 سال زمان برای اتمام پروژه‌ها نیاز دارند. با این حال بر اساس گزارش سازمان برنامه و بودجه اگر هیچ پروژه جدیدی کلنگ زده نشود و تامین اعتبار پروژه‌های نیمه تمام هم به موقع صورت بگیرد حدود 28 سال طول می‌کشد تا پروژه‌های نیمه تمام در کشور تمام شوند. 110 هزار پروژه نیمه تمام به نظر می‌رسد آمار دقیقی از پروژه‌های نیمه تمام دولتی وجود ندارد و تعدادی که مسئولان اعلام می‌کنند متغیر است و از 75 هزار تا 110 هزار پروژه نیمه تمام در آماری که مسئولان در سازمان برنامه و بودجه، وزارت صمت و نماینده‌های مجلس داده‌اند وجود دارد. به گفته محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت قبل 5 هزار از این طرح‌های نیمه تمام ملی و مابقی آن طرح‌های نیمه تمام استانی است. با این حال از آن جایی که معاون اجرایی رئیس‌جمهور پیش از این اولویت پایان پروژه‌های نیمه تمام را اعلام کرده، اولویت اول با پروژه‌هایی است که بالای60 درصد پیشرفت فیزیکی دارند. در همین زمینه اتاق بازرگانی ایران هم گزارشی منتشر کرده که در آن آمده است هم اکنون 6هزار طرح نیمه تمام (صنعتی، معدنی و تجاری) با بالای 60درصد پیشرفت فیزیکی در استان‌های کشور وجود دارد که اتمام آن‌ها می‌تواند 280هزار شغل مستقیم ایجاد کند. نیاز به 1000 هزار میلیارد تومان اعتبار همان طور که پیش از این خواندید آمار دقیقی از پروژه‌های نیمه تمام وجود ندارد و اعتباری که برای آن‌ها هم پیش بینی میشود دقیق نیست و بین 700 هزار تا 1000 هزار میلیارد تومان متفاوت است. به طور مثال حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی نایب رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس گفته است در ایران حدود ۱۰۰ هزار طرح نیمه‌تمام وجود دارد که برای تکمیل آن‌ها ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است. از طرفی مجتبی یوسفی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم در دی سال گذشته اعلام کرده است که اعتبار مورد نیاز پروژه‌های نیمه تمام ۷۰۰هزار میلیارد تومان است. البته این نکته را هم باید در نظر گرفت که با توجه به تورم سالانه اعتبار لازم برای پروژه‌های نیمه تمام افزایش پیدا می‌کند. با این حال بر اساس جدول یک پیوست بودجه اعتبار مورد نیاز برای سال 1398 نزدیک به 376 هزار میلیارد تومان بوده، این رقم در سال 1399 به حدود 410 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده و در سال 1400 به بیش از 710 هزار میلیارد تومان رسیده است. خاک خوردن 2500 همت در پروژه‌های نیمه تمام مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه در بهمن سال گذشته اعلام کرد که بیش از دو هزار و 500 هزار میلیارد تومان طرح نیمه تمام در کشور خاک می‌خورد. او دلیل تعداد بالای پروژه‌های نیمه تمام را فشارهای سیاسی و طرح‌های بدون توجیه اقتصادی بیان کرد. با این حال بر اساس گزارش‌های سازمان برنامه و بودجه، سازمان اداری و استخدامی و مرکز پژوهش‌های مجلس در کنار دلایلی که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده دلایلی مثل محدودیت در تامین مالی طرح‌ها و افزایش بی رویه طرح‌ها را از دیگر دلایل بالا رفتن تعداد پروژه‌های نیمه تمام ذکر کرد. قدیمی‌ترین پروژه نیمه تمام کشور بر اساس جست و جویی که ما انجام دادیم قدیمی‌ترین پروژه نیمه تمامی که هنوز در حال ساختن است و به 25 میلیارد تومان برای افتتاح نیاز دارد پروژه موزه منطقه‌ای کرمانشاه است. بر اساس گزارش‌ها پنجاه سال از روزی که کلنگ موزه منطقه‌ای کرمانشاه را بر زمین زدند می‌گذرد. پروژه‌ای که قرار بود در مدت چهار سال احداث شود اما حالا تنها ساختمانی نیمه کاره و رها شده است. این پروژه نیمه تمام را شاید بتوان یکی از عجیب‌ترین و طولانی‌ترین پروژه‌های عمرانی در کشور دانست که درحال تبدیل شدن به یک اثر تاریخی است. سال 1399 بود که در سفر رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه کشور به کرمانشاه، نوبخت وعده اختصاص 12 میلیارد تومان اعتبار برای پایان آن را داد، اما بعدها این اعتبار به 7.5 میلیارد تومان کاهش یافت، آن هم به شکل اوراق قرضه که فقط 50 درصد آن تخصیص یافت! هرچند حالا برخی بر این باورند که این ساختمان قدیمی که برخی از تاسیسات به کار رفته در آن قبل از استفاده فرسوده شده‌اند دیگر محافظ خوبی برای اشیای تاریخی و ارزشمند کرمانشاه و کشور نیست اما سرپرست میراث فرهنگی استان کرمانشاه اردیبهشت امسال اعلام کرده که میزان اعتبار مورد نیاز برای راه‌اندازی این موزه حدود 40 میلیارد تومان است و با 25 میلیارد تومان هم می‌توان این موزه را افتتاح کرد.
سایر اخبار این روزنامه
دو روی سکه مهریه
روایت باشکوه از جنگ ایران علیه تروریسم
خداقوتی مدعی‌العموم به تحریریه خراسان
ماجرای کنکور پرحاشیه 1401 و دستور رئیس‌جمهور
آدمکُش گریخت!
ائتلاف نظامی عبری- عربی و چالش های پیش رو
وعده توقف کلنگ زنی
دیو کرونا دوباره بیدار شد؟
سالار در برابر همایون مسن ترین مربی لیگ و لوهانسک در کنترل روس ها
بن بست کارت به کارت برای فرار مالیاتی!
قدرت نمایی حزب ا... در میدان گازی «کاریش»
چالش‌های زنانه «تنها زیستن» در سالمندی
میم مثل مادر میانجی!
