تلاش چندباره دوحه براي خروج مذاكرات از بن‌بست

گروه ديپلماسي
حسين اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه روز گذشته (چهارشنبه) ميزبان محمد بن عبدالرحمن آل ثاني، وزير خارجه قطر در تهران بود. رفت و آمدها و تماس‌هاي ديپلماتيك با محوريت دو موضوع حل و فصل اختلاف‌هاي برخي كشورهاي منطقه با ايران و احياي برجام همچنان ادامه دارد. در حالي كه مذاكرات دوحه در روزهاي ابتدايي تير ماه ميان ايران، اتحاديه اروپا و ايالات متحده بدون نتيجه ملموس به پايان رسيد و امريكايي‌ها مي‌گويند برنامه‌اي براي دور جديدي از مذاكره با تهران ندارند، تلاش‌هاي ميانجيگرها از جوزپ بورل به عنوان مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا تا مقام‌هاي ارشد كشورهاي منطقه‌اي چون عمان و قطر براي كاستن از سطح اختلاف ميان تهران و واشنگتن ادامه دارد. حسين اميرعبداللهيان وزير خارجه به‌طور مرتب با جوزپ بورل و وزراي خارجه عمان و مسقط در تماس تلفني است و همزمان رايزني‌ها ميان وزارتخانه‌هاي ايران و تروييكاي اروپايي به عنوان نمونه فرانسه ادامه دارد. هر چند كه پويايي پيرامون پرونده احياي برجام ادامه دارد اما وضعيت عملا از نقطه بن‌‌بست تغييري نكرده و البته هيچ كدام از طرفين هم تمايلي به اعلام شكست مذاكرات و وارد شدن به مرحله بعدي را ندارند. همزمان قطار تحولات منطقه‌اي در غرب آسيا با سرعت قابل توجه در حال حركت است و البته در چند ايستگاه پاي ايران نيز در ميان است. در حال حاضر طبق اخبار رسمي تاييد شده عراق نقش ميانجي را ميان ايران و عربستان سعودي ايفا مي‌كند و اين مذاكرات كه تاكنون در سطوح امنيتي و سياسي در بغداد برگزار شده به زودي در سطح ديپلماتيك ادامه خواهد يافت. همزمان برخي منابع خبري از تلاش‌هاي عمان و عراق براي عادي‌سازي رابطه ايران و مصر هم خبر مي‌دهند. در چنين شرايطي چهره‌هايي كه اين روزها با پوشه‌هاي سنگين در دست راهي تهران شده و با وزير خارجه ديدار مي‌كنند همزمان تهران را براي ادامه مذاكره در هر دو مسير منطقه‌اي و برجامي تشويق كرده و تلاش مي‌كنند در راستاي بازگرداندن ثبات نسبي به منطقه اختلاف‌ها ميان ايران و طرف‌هاي مقابل را كم و كمتر كنند. با وجود حركت‌اين دو پرونده در خطوط موازي اما براي افكار عمومي داخل ايران رفت و آمدهايي كه به نوعي به برجام مربوط است، ناخودآگاه از اهميت بيشتري برخوردار هستند. همزمان سفر مقام‌هاي ايران به قطر و عمان يا مقام‌هايي از اين كشورها به تهران با پرونده‌هاي موازي اما منفك با برجام مانند تبادل زندانيان ايران و غرب و همچنين آزادسازي اموال مسدودشده ايران در ساير كشورها چون بريتانيا و كره‌جنوبي گره خورده و همين مساله بر اهميت اين قبيل سفرها افزوده است. 
 فعال‌كردن كارگروه‌هايي براي جام جهاني فوتبال
به گزارش خبرگزاري فارس، حسين امير‌عبداللهيان، وزير خارجه پس از ديدار قريب به يك ساعته با محمد بن عبدالرحمن آل ثاني در نشست خبري با حضور خبرنگاران رسانه‌هاي داخلي و خارجي گفت: گفت‌وگوهاي سازنده‌اي را در‌خصوص برخي موضوعات دوجانبه داشتيم. مراتب قدرداني را از وزير خارجه قطر به خاطر هماهنگي‌هاي خوب بين مقامات ورزشي ايران با مقامات ذي‌ربط برگزار‌كننده مسابقات جام جهاني فوتبال در كشور قطر اعلام كردم. خوشبختانه توانستيم از زمان ديدار سران دو كشور در اين خصوص كارگروه‌هايي را فعال كنيم و برخي هماهنگي‌هاي ضروري براي تسهيل وضعيت ورزشكاران، فوتباليست‌ها و مشاركت طرفداران تيم ملي در مسابقات جام جهاني در قطر لازم بود انجام شود تا شب گذشته پيگيري شده و به نتايج خوب و رضايت‌بخشي در سايه همكاري موجود بين مقامات فني دو كشور رسيديم.
 از اين به بعد مشكلي براي اقامت طولاني مدت تجار ايراني در قطر نخواهد بود
اميرعبداللهيان با بيان اينكه برخي تجار ما در گذشته با مشكل اقامت طولاني مدت در دوحه مواجه بودند، گفت: اين موضوع در جريان سفر روساي دو كشور در دستوركار قرار داشت و خوشبختانه در گفت‌وگوهاي امروز از زبان وزير خارجه دولت قطر اين موضوع مورد تاكيد قرار گرفت كه مشكلي از اين به بعد براي اقامت طولاني مدت تجار ايراني در كشور دوست و همسايه قطر نخواهد بود. همچنين در زمينه تسهيل حمل و نقل و رفع مشكلات شرايط كرونايي كه برخي لنج‌داران ايراني با آن مواجه بودند، گفت‌وگو كرديم و اميدواريم در آينده نزديك شاهد رفع اين مشكلات و مباحثي كه نگراني‌هايي را در مسير افزايش حجم تبادل تجاري ايجاد كرده يا همكاري‌هاي استان‌هاي ما با قطر تحت تاثير آن قرار گرفته، برطرف شود و همكاري‌ها در سطح بهتري به پيش برود. 
 نقش مثبت قطر در همكاري‌هاي منطقه‌اي
وزير خارجه افزود: درخصوص لزوم تقويت ساز و كارهاي منطقه‌اي و همكاري‌هاي درون منطقه‌اي گفت‌وگوهاي مثبتي داشتيم. قطر همواره در حوزه گفت‌وگو و همكاري‌هاي هر چه بيشتر منطقه‌اي نقش مثبتي را ايفا كرده و درخصوص تقويت گفت‌وگوهاي منطقه گام‌هاي موثري را برداشته است. اين مسير همچنان از سوي دوستان و برادران در قطر و ساير كشورهاي منطقه پيگيري خواهد شد.
 قدرداني از حسن ميزباني قطر براي مذاكرات دوحه
اميرعبداللهيان افزود: از حسن ميزباني دولت قطر براي گفت‌وگوهاي جمهوري اسلامي ايران و نماينده اتحاديه اروپا و گفت‌وگوهاي سه جانبه غيرمستقيم هفته گذشته در دوحه قدرداني مي‌كنم. هماهنگي‌هاي خوب و نقش سازنده و تلاش‌هاي امير قطر و وزير خارجه اين كشور براي اينكه اين گفت‌وگوها را تسهيل كرده و كمك كنند كه گفت‌وگوها پيشرفت داشته باشد و در مسير بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات‌شان، گام‌هاي مثبت و سازنده‌اي را همواره از سوي دوستان در دولت قطر شاهد هستيم.
 هيچ‌گونه مطالبه فرابرجامي نداريم
اميرعبداللهيان بار ديگر تاكيد كرد: براي رسيدن به توافقي خوب، قوي و پايدار مصمم هستيم. برخلاف برخي ادعاهاي رسانه‌اي طرف امريكا، ما هيچ‌گونه مطالبه زياده‌خواهانه و هيچ‌گونه مطالبه فرابرجامي مورد ادعاي امريكا را نداريم. مطالبات ما كاملا در چارچوب توافق سال ۲۰۱۵ است. اگر در حوزه‌اي طرف امريكايي احساس مي‌كند موضوعي فرابرجامي است، ما در درون گفت‌وگوها به طرف امريكايي تاكيد كرده‌ايم. براساس آنچه در ماه‌هاي گذشته در مذاكرات وين رخ داد و بارها طرف‌هاي غربي اعلام كردند، هر آنچه مانع نفع اقتصادي ايران از برجام شود را از ميان برخواهند داشت.
 حسن‌نيت داريم
وزير خارجه افزود: در گفت‌وگوهاي اخير در دوحه يك موضوع اساسي كه بر آن تمركز كرديم، بحث تضمين موثر از سوي امريكا در حوزه هر آن چيزي است كه بخواهد نفع كامل اقتصادي ايران از برجام را تحت تاثير قرار دهد. پس مطالبه و خواسته ما زياده‌خواهانه نيست. در مسير اخذ تضمين‌ها، امريكا بايد متعهد باشد كه جمهوري اسلامي ايران از مزاياي كامل توافق سال ۲۰۱۵ برخوردار خواهد بود. اين چيزي است كه تاكنون طرف امريكايي نتوانسته ما را نسبت به تحقق آن مطمئن كند. بار ديگر تاكيد مي‌كنم ما حسن نيت داريم، اهل مذاكره منطقي هستيم و در اين مسير جدي هستيم.
 حمايت از گفت‌وگوهاي منطقه‌اي ايران
در ادامه اين نشست خبري، محمد بن عبدالرحمن آل ثاني، وزير خارجه قطر ضمن ابراز خرسندي از حضور در ايران گفت: خيلي خوشحالم كه امروز در جمهوري اسلامي ايران مهمان شما هستم. طبيعتا سفر امروز ما در فضاي تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي صورت مي‌گيرد. مهم است كه همه طرف‌ها، شركا و كشورهاي همسايه تلاش‌هاي سازنده‌اي براي موفقيت گفت‌وگوهاي هسته‌اي و گفت‌وگوهاي منطقه‌اي داشته باشند. از ايران به خاطر اعتمادي كه به قطر براي ميزباني دور اخير گفت‌وگوها در دوحه داشت، تشكر مي‌كنيم. تاكيد مي‌كنيم ما در قطر هميشه تلاش مي‌كنيم كه از اين گفت‌وگوها براي رسيدن به توافقي كه نگراني همه طرف‌ها را از بين ببرد و زمينه بازگشت همه طرف‌ها را به تعهدات‌شان فراهم كند، حمايت كنيم.
به گزارش خبرگزاري فارس، وزير خارجه قطر افزود: ما مستمرا از گفت‌وگوهاي منطقه‌اي حمايت مي‌كنيم، گفت‌وگوهايي كه بين ايران و كشورهاي حاشيه خليج‌فارس و منطقه برگزار شود. در اين چارچوب، اين گفت‌وگوها مي‌تواند نتايج مثبتي براي ملت‌هاي ما داشته باشد. با وزير خارجه ايران درباره اين موضوع گفت‌وگو كردم و مثل هميشه ايشان را داراي يك نگاه مثبت درخصوص ورود به چنين گفت‌وگوي منطقه‌اي يافتم. گفت‌وگوهايي كه مي‌تواند به بهبود روابط ايران و كشورهاي منطقه كمك كند. همچنين در گفت‌وگو با ايشان بر اهميت بازگشت همه طرف‌ها به توافق هسته‌اي (برجام) تاكيد كردم. با وزير امور خارجه ايران در‌خصوص روابط دوجانبه صحبت كرديم. اين روابط بخش مهمي از گفت‌وگوها امروز ما را به خود اختصاص داد. بر اهميت اين روابط و اهتمام رهبران دو كشور براي توسعه روابط بين دوطرف و از ميان برداشتن موانعي كه در راستاي توسعه روابط مشكل ايجاد مي‌كند، تاكيد مي‌كنيم. در قطر اميدوار هستيم و مستمرا با همكاري طرف ايراني تلاش مي‌كنيم تا راه‌هاي تازه‌اي براي توسعه روابط اقتصادي و تجاري بين دو طرف ايجاد كنيم. در قطر مي‌خواهيم روابط‌مان با كشورهاي همسايه مستمرا رو به توسعه باشد. اين روابط شكوفا بين كشورهاي منطقه و همسايگان مي‌تواند به نفع ملت‌هاي‌مان باشد. در پايان از همكاري بين مسوولان دو طرف براي برگزاري جام جهاني فوتبال و تسهيلاتي كه به تماشاگران ايراني تعلق خواهد گرفت، تشكر مي‌كنم و اميدواريم ايراني‌ها بتوانند به خوبي در قطر به تشويق تيم ملي كشورشان بپردازند.
  امريكا بايد متعهد شود  ايران از مزاياي كامل اقتصادي توافق ۲۰۱۵ بهره‌مند مي‌شود.
 ايران هيچ مطالبه فرابرجامي ندارد.
 امريكا نتوانسته ما را نسبت به تحقق نفع اقتصادي از برجام قانع كند.
 ما براي رسيدن به توافقي خوب، قوي و پايدار مصمم هستيم.
 ما حسن‌نيت داريم، اهل مذاكره منطقي هستيم و در اين مسير جدي هستيم.