جیب به جیب 427 هزار میلیارد تومانی بانک‌ها

گروه اقتصادی / پس از آنکه بانک مرکزی در روز 14 تیرماه آمار تسهیلات کلان پرداختی بانک‌ها به اشخاص مرتبط خودشان را برای 19 بانک منتشر کرد، دیروز هم این اتفاق برای هفت بانک دیگر تکرار شد.
براین اساس، تسهیلات کلان اشخاص مرتبط بانک‌های اقتصاد نوین، توسعه صادرات، شهر، دی، پارسیان، آینده و صنعت و معدن  منتشر شده که از میان این بانک‌ها اقتصاد نوین فاقد تسهیلات بیش از هزار میلیارد ریال بوده است. البته درخصوص بانک توسعه صادرات به دلیل اینکه فایل بارگذاری شده همان اطلاعات بانک اقتصاد نوین را نشان می‌‌دهد، نمی‌توان اطمینان داشت که این بانک هم فاقد این تسهیلات کلان باشد. با وجود این از میان هفت بانکی که بانک مرکزی اطلاعات آنها را منتشر کرده است، پنج بانک شهر، دی، پارسیان، آینده و صنعت و معدن تسهیلات کلان به زیرمجموعه‌های خود پرداخت کرده‌اند. نکته جالب اینجاست که جمع تسهیلات کلانی که این پنج بانک به زیرمجموعه‌ها و اشخاص مرتبط با خود پرداخت کرده‌اند بیش از سه برابر 10 بانکی است که پیش از این، از سوی بانک مرکزی منتشر شده بود. طبق اطلاعات گزارش 14 تیرماه بانک مرکزی از میان 19 بانک اعلام شده، بانک‌های گردشگری، ملت، مسکن، سینا، سپه، سامان، رفاه کارگران، تجارت و پاسارگاد دارای تسهیلات کلان به اشخاص مرتبط خود بودند. علاوه بر این در فهرست قبلی بانک مرکزی نام بانک صنعت و معدن نیز دیده می‌‌شد که در آن زمان مجموع تسهیلات کلان این بانک 867 میلیارد تومان بود که ظاهراً با به‌روزرسانی و تصحیح اطلاعات قبلی رقم تسهیلات کلان این بانک به بیش از 209 هزار میلیارد تومان رسیده که نام صنعت و معدن را در صدر بانک‌های پرداخت کننده تسهیلات به زیرمجموعه‌ها و اشخاص مرتبط با خود قرارداده است.
گفتنی است در فهرست قبلی، بانک‌های یادشده در مجموع حدود 100 هزار میلیارد تومان تسهیلات کلان به زیرمجموعه‌های خود پرداخت کرده‌اند، اما مجموع تسهیلات کلان پرداخت‌شده توسط پنج بانکی که روز گذشته اطلاعات آنها روی سایت بانک مرکزی قرار گرفت به بیش از 329 هزار میلیارد تومان می‌‌رسد. بنابراین کل تسهیلات کلانی که 14 بانکی که تاکنون اطلاعات آنها منتشر شده است، به بیش از  427 هزار میلیارد تومان می‌‌رسد. متوسط این عدد به ازای هر ایرانی بیش از 5 میلیون تومان است. ازسوی دیگر قیاس این عدد با ارقام بودجه سال جاری نیز نشان از آن دارد که تسهیلات کلان پرداختی این 14 بانک از کل درآمد دولت بابت واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای با 408 هزار میلیارد تومان بیشتر است. 
با رتبه‌بندی پنج بانک جدیدی که به فهرست اعطاکنندگان تسهیلات کلان به اشخاص مرتبط افزوده شده‌اند، بانک صنعت و معدن که در فهرست قبلی، 867 میلیارد تومان سهم داشت، با بیش از 209 هزار میلیارد تومان در صدر قرار دارد. پس از آن بانک آینده با  98 هزار میلیارد تومان قرار دارد. بانک شهر با پرداخت بیش از 10 هزار میلیارد تومان، بانک دی با 7.5 هزار میلیارد تومان و بانک پارسیان با 2.3 هزار میلیارد تومان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.


 بانک صنعت و معدن، 209 هزار میلیارد تومان
طبق اطلاعات ارائه شده از سوی بانک مرکزی و البته با به‌روزرسانی اطلاعات قبلی بانک صنعت و معدن، مجموع تسهیلات کلان پرداخت شده این بانک به شرکت‌ها و اشخاص مرتبط با خود به بیش از 209 هزار میلیارد تومان می‌‌رسد که این رقم به 263 شرکت پرداخت شده است.
بانک آینده،  98هزار میلیارد تومان
دومین بانکی که بیشترین مبلغ تسهیلات کلان به زیرمجموعه‌های خود پرداخت کرده، بانک آینده است. این بانک درمجموع بیش از 98 هزار و 872 میلیارد تومان تسهیلات داده است. ازمیان 16 شرکتی که این رقم تسهیلات را از بانک آینده گرفته‌اند، بیشترین رقم به توسعه بین‌الملل ایران‌مال اختصاص دارد که بیش از  68 هزار میلیارد تومان از کل تسهیلات کلان پرداختی این بانک را دریافت کرده است.
همچنین توسعه عمران فردا گستر، ایمن فراز سپند، بهار اقتصاد کامیاران، مدیریت سرمایه ارزش آفرین دانا، مدیریت سرمایه آسای دانا، ارزش آفرینان آینده، سرمایه گستر ارغوان، ستاره تابناک هشتم توس، سازه کاران نیایش (گروه مالی آینده هیوا)، توسعه تجارت نگین بینالود، آرین پردیس دنا، سفیر امواج آریا و توسعه عمران فردا گستر دیگر شرکت‌های زیرمجموعه بانک آینده هستند که از این بانک تسهیلات گرفته‌اند.
بانک شهر، بیش از 10 هزار میلیارد تومان
براساس این اطلاعات، بانک شهر تا پایان سال گذشته بیش از 10 هزار و 628 میلیارد تومان تسهیلات کلان به اشخاص مرتبط با خود پرداخت کرده است که عمده آنها شهرداری‌ها هستند. به طوری که نام شش شهرداری کشور دراین فهرست دیده می‌‌شود و در مجموع این شش شهرداری بیش از 5 هزار و 900 میلیارد تومان تسهیلات از بانک شهر دریافت کرده‌اند. در میان این شهرداری‌ها، شهرداری تهران با بیش از 3 هزار و 300 میلیارد تومان بیشترین تسهیلات را دریافت کرده است. شهرداری شیراز نیز 868 میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده است.
علاوه براین، شهرداری اصفهان، کرج، قزوین و مشهد نیز از جمله وام گیرندگان از بانک شهر هستند. همچنین مسکن و عمران تجارت آتیه کیش بیش از 1.7  هزار میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری شهر آتیه بیش از هزار میلیارد تومان، مسکن و ساختمان جهان بیش از 900 میلیارد تومان، صرافی شهر 383 میلیارد تومان، سازمان نوسازی شهرداری تهران 282 میلیارد تومان و ساختمان عمران شهر پایدار 110 میلیارد تومان از این بانک تسهیلات دریافت کرده‌اند.
     بانک دی، 7.5 هزار میلیارد تومان
بانک دی نیز دراین دوره به هشت شرکت زیرمجموعه خود بیش از 7 هزار و 546 میلیارد تومان تسهیلات کلان پرداخت کرده است. براین اساس توسعه دیدار ایرانیان 2.3 هزار میلیارد تومان، شرکت تولید نیروی برق دماوند 2.1 هزار میلیارد تومان، توسعه دنیای شهر کهن 849 میلیارد تومان، عمران و مسکن آباد دی 728 میلیارد تومان، لیزینگ دی 565 میلیارد تومان، بیمه دی 550 میلیارد تومان، کارگزاری بانک دی 224 میلیارد تومان و سرمایه‌گذاری بوعلی 170 میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده‌اند.
 بانک پارسیان 2.3 هزار میلیارد تومان
بررسی اطلاعات مربوط به بانک پارسیان نشان می‌‌دهد که این بانک دراین مدت بیش از 2 هزار و 314 میلیارد تومان تسهیلات کلان به شرکت‌های زیرمجموعه و مرتبط خود پرداخت کرده است. براین اساس گروه توسعه اقتصادی تدبیر با 100 میلیارد تومان، گروه توسعه ساختمان تدبیر با 128 میلیارد تومان، لیزینگ خودروکار با 200 میلیارد تومان، شرکت تجارت الکترونیک پارسیان با 200 میلیارد تومان و پالایش پارسیان سپهر با 1.8 هزار میلیارد تومان شرکت‌های دریافت کننده تسهیلات کلان از بانک پارسیان هستند.
با توجه به بخش ۱ از بند «د» تبصره 16 قانون بودجه 1401 کل کشور مبنی بر لزوم انتشار اطلاعات و جزئیات مربوط به تسهیلات و تعهدات کلان و همچنین تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط، پرداختی توسط هر یک از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در تارنمای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، هم اکنون اطلاعات تسهیلات و تعهدات کلان بانک «فهرست تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط» 6 بانک به همراه فهرست تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات غیرجاری بانک «صنعت و معدن» قابل مشاهده کرد.
گفتنی است، تعیین مصادیق انتشار اطلاعات فوق‌الذکر با توجه به مصوبه جلسه مورخ 1401/3/31 شورای پول و اعتبار در این خصوص مبنی بر اینکه مجموع خالص تسهیلات و تعهدات مربوط به هر ذینفع واحد یا اشخاص مرتبط که میزان آن حداقل معادل یک هزار میلیارد ریال است، به عنوان مصادیق مشمول حکم مقرر در جزء نخست از بند «د» ذیل تبصره 16 قانون بودجه سال 1401 کل کشور محسوب می‌شود.
بانک مرکزی در چهارچوب احکام قانونی و مصوبات یاد شده، آمار و اطلاعات مربوط به «تسهیلات و تعهدات کلان» و «تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط» شبکه بانکی کشور را پس از بررسی، صحت سنجی و استانداردسازی، از طریق درج در پایگاه اطلاع‌رسانی خود در دسترس عموم قرار می‌‌دهد.