یکه تازی سیل در جنوب ایران

با تشدید فعالیت پدیده مونسون در مناطق جنوب و جنوب شرقی کشور استان‌های واقع در این منطقه بخصوص سیستان و بلوچستان و هرمزگان بارش‌های خوبی را دریافت کردند به گونه‌ای که در چابهار طی 24 ساعت بیش از 32 میلیمتر باران بارید. هرچند این بارش‌ها ، اغلب سبب طغیان رودخانه‌ها و ایجاد سیلاب شد اما به دلیل آماده‌باش نیروهای امدادی و دستگاه‌های اجرایی خسارت‌ها در مقایسه با حجم آب دریافتی این استان‌ها ناچیز بوده است...

​​​​​​​ زهره افشار
شیما جهانبخش



با تشدید فعالیت پدیده مونسون در مناطق جنوب و جنوب شرقی کشور استان‌های واقع در این منطقه بخصوص سیستان و بلوچستان و هرمزگان بارش‌های خوبی را دریافت کردند به گونه‌ای که در چابهار در 24 ساعت بیش از 32 میلیمتر باران بارید. هرچند این بارش‌ها ، اغلب سبب طغیان رودخانه‌ها و ایجاد سیلاب شد اما به دلیل آماده‌باش نیروهای امدادی و دستگاه‌های اجرایی خسارت‌ها در مقایسه با حجم آب دریافتی این استان‌های خشک ناچیز بوده است و بر اساس اعلام مسئولان تا ظهر دیروز (سه‌شنبه) این سیلاب خسارت جانی دربر نداشته است.
بارش‌های چند روز گذشته بیش از آن‌که موجب نگرانی مردم شود، خوشحالی را برای‌شان به ارمغان آورد. ساکنان مناطق سیلزده بخصوص در منطقه جنوب سیستان و بلوچستان که سال‌ها است با خشکسالی درگیر بوده‌اند، با شکرگزاری از این نعمت الهی نظاره‌گر جریان دوباره زندگی در رودخانه‌ها بودند. به گفته مسئولان استان بارندگی‌های مونسون در تابستان امسال، ذخایر سدهای استان را بهبود داده‌اند. بخشی از بارش‌های مونسون در سد‌های زیردان، پیشین، شی کلک، ماشکید و ‏غیره منتقل و مهار شده؛ بخش دیگر در طرح‌های منابع طبیعی و آبخیزداری ذخیره شده‌اند. با این حال زیرساخت‌ها و بسترهای مهیا شده برای مهار آب‌ها و ذخیره‌سازی آنها جوابگوی حجم بارش‌های مونسون نیست که ویژگی آن بارندگی در حجم زیاد و زمان اندک است و بیشتر آب‌های جاری شده بصورت سیلاب راهی دریا می‌‌شود.
 بارش‌ها تا پایان هفته ادامه دارد
«فریبا گودرزی» کارشناس سازمان هواشناسی با اشاره به ادامه فعالیت مونسون تا پایان هفته جاری به «ایران» گفت: از امروز در نیمه جنوبی کشور بارش‌ها تشدید خواهد شد و استان‌های سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان، جنوب شرق فارس و هرمزگان همچنان در شرایط قرمز هواشناسی قرار دارند.
وی ادامه داد: این سامانه تا چند روز آینده در کشور فعال خواهد بود و طی روزهای آینده شاهد بارش در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و استان‌های ساحلی خزر خواهیم بود.
به گفته وی، در بازه زمانی 24 ساعته (دوشنبه و سه‌شنبه) بیشترین بارش‌های مونسونی با ثبت 32 میلیمتر در چابهار بوده است که برای این منطقه خشک رقم بسیار قابل‌توجهی است. نیکشهر نیز با 28 میلیمتر بارش در رتبه دوم پربارش‌ترین شهر قرار داشته است.
 سیلاب در 35 روستای ‏سیستان و بلوچستان
‏ فعالیت سامانه بارشی مونسون در سیستان و بلوچستان تمامی دستگاه‌های ‏امدادی و خدماتی این استان را به حالت آماده‌باش درآورد. با فعالیت این سامانه و شدت گرفتن بارش‌ها رودخانه‌های محلی و فصلی طغیان کرده و 35 روستا در جنوب استان درگیر ‏سیلاب شده‌اند.
«علیرضا شهرکی»، مدیرکل بحران استانداری سیستان و بلوچستان درخصوص آخرین وضعیت استان در گفت‌وگو با «ایران» اظهار داشت: با ورود این سامانه بارشی به استان بارش‌ها طی روز‌های اخیر در حوزه جنوب شدت گرفت و سبب جاری شدن سیلاب در 35 روستای این منطقه شد. هرچند بیشترین فعالیت این سامانه تا پایان امروز (۵ مرداد) است اما بارش‌ها تا پایان هفته ادامه خواهد داشت و احتمال بارندگی در حوزه شمال ‏استان نیز دور از انتظار نیست. شهرکی با تأکید بر اینکه تا کنون تلفات جانی گزارش نشده است، افزود: طغیان رودخانه‌‌های فصلی باعث شده ۱۱ محور شریانی و غیرشریانی جلگه- چاه اسحاق، ‏ریگان- ایرانشهر، ایرانشهر- مهرستان، زهکلوت- دلگان- ایرانشهر، قصرقند- نیکشهر، ‏مهرستان-رحمت آباد- سوران، پسکوه- خاش، اسپکه- فنوج، قلعه گنج- رمشک-فنوج، ‏فنوج-کتیج-رمشک مسدود شود.
 ذخیره‌سازی آب برای روزهای خشک
مدیرکل بحران استانداری سیستان و بلوچستان درخصوص مهار آب‌های سطحی خاطرنشان کرد: بخشی از مهار آب‌ها در ‏قالب سدها ذخیره‌سازی می‌‌شود که بارندگی‌های بالادست در سد زیردان، پیشین، شی کلک، ماشکید و ‏غیره منتقل و مهار شده؛ بخش دیگر در طرح‌های منابع طبیعی و آبخیزداری ذخیره می‌‌‏شود.‏ وی شهرهای ایرانشهر، بمپور، چابهار، دشتیاری، دلگان، راسک، زرآباد، سراوان، سرباز، سیب و سوران، فنوج، قصرقند، کنارک، گلشن، لاشار، مهرستان، نیک شهر، خاش و ارتفاعات تفتان را مناطق تحت تأثیر این سامانه عنوان کرد و افزود: در این مدت آبگرفتگی گسترده معابر شهری و روستایی را شاهد خواهیم بود.
 دستگاه‌های امدادی در آماده‌باش کامل هستند
«حسین مدرس خیابانی»، استاندار سیستان و بلوچستان هم در دومین نشست شورای مدیریت بحران استان اظهار داشت: همه دستگاه‌های خدمات‌رسان با توجه به شرایط موجود و بارش‌های مونسون و پیش‌بینی هواشناسی مبنی بر ادامه داشتن شرایط فعلی تا پنجشنبه و جمعه هفته جاری؛ در آماده‌باش کامل باشند.
وی ادامه داد: علاوه بر آمادگی دستگاه‌های خدمات‌رسان، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، سهمیه ویژه سوخت بنزین و گازوئیل را در اختیار ستاد بحران فرمانداری‌ها در شهرستان‌های مورد نظر قرار می‌دهد. همچنین سهمیه ویژه آرد برای نانوایی‌های مناطق سیلزده در جنوب سیستان و بلوچستان اختصاص می‌دهد تا مشکلی در این زمینه ایجاد نشود. مدرس خیابانی تصریح کرد: برای ارائه بهینه خدمات لازم است تیم‌های پشتیبان برای پایداری شبکه‌های برق، مخابرات و آب و فاضلاب در منطقه استقرار یابند. همچنین بالگردهای امداد هوایی نیز باید در آماده‌باش باشند. در همین حال اورژانس هوایی با 3 فروند در حالت آماده‌باش است و هلال احمر نیز با یک فروند هلیکوپتر آمادگی برای پشتیبانی در شرایط اضطرار را دارد.
مدرس خیابانی تأکید کرد: با توجه به اینکه محدودیت پرواز برای بالگردها وجود دارد این محدودیت در شرایط بحران فعلی تا روزهای پایانی هفته برداشته شده تا بالگرد‌ها بتوانند در نقاط مرزی و نقاط دور از دسترس نیز خدمات‌رسانی داشته باشند.
 توزیع اقلام ضروری میان سیلزدگان
«علیرضا میربهاءالدین»، مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان هم از امدادرسانی به بیش ۳۷۴ نفر آسیب‌دیده در سیلاب ‏ خبر داد و اظهار داشت: در 35 روستایی که دچار سیلاب شده بودند تاکنون ۵۷ خانوار سیلزده شامل ۲۱۱ نفر در چادرهای امدادی اسکان ‏اضطراری داده شدند.
 «جلال‌الدین قادری»، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای جنوب سیستان و بلوچستان هم با بیان این که بیشترین بارش‌ها دراین منطقه بوده است، گفت: پیرو هشدارهای هواشناسی ‏مبنی بر وضعیت قرمز هواشناسی و بروز بارندگی شدید و سیلاب، ۳۴۰ راهدار در قالب ۵۰ اکیپ ‏راهداری در حال ارائه خدمات هستند.‏ وی با اشاره به خسارت‌های ایجاد شده در زیرساخت‌های جاده‌ای، افزود: برآوردهای اولیه نشان می‌‌دهد در سیلاب اخیر در جنوب استان ۴۵ کیلومتر از شبکه راه و ۹ ابنیه ‏فنی دچار خسارت شد که در مجموع ۱۳۰ میلیارد ریال خسارت به شبکه راه‌های استان وارد شده است. ‏ وی با تأکید بر رعایت شرایط ایمنی توصیه کرد: با توجه به ادامه بارندگی‌ها به شهروندان توصیه می‌‌شود از سفرهای ‏غیرضروری پرهیز و قبل از انجام سفر از طریق سامانه تلفنی، اینترنتی و پیامکی ۱۴۱ از ‏آخرین وضعیت راه‌ها مطلع شوند.‏
 مدیران تا شرایط عادی نشود، حق خروج از استان را ندارند
«مهرداد حسن زاده»، مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان نیز با اعلام وضعیت قرمز هواشناسی برای روزهای آینده در سراسر استان و بارش‌های سیل‌آسا و احتمال طغیان رودخانه‌ها اظهار داشت: با توجه به شرایط جوی تمام نیروهای امدادی و دستگاه‌های اجرایی استان به حالت آماده‌باش کامل درآمده‌اند. در همین راستا ابلاغیه به تمام فرمانداران ارسال و مرخصی‌های مدیران هم لغو شده است. وی با تأکید بر اینکه بر اساس پیش‌بینی‌ها، تشدید ناپایداری‌های جوی در جنوب شرق کشور و هرمزگان تا پایان روز جمعه ادامه دارد گفت: وزش باد شدید موجب مواج شدن دریا می‌شود و احتمال رگبار شدید باران همراه با رعد و برق و گرد و خاک هم وجود دارد.
حسن‌زاده خاطرنشان کرد: در این مدت از تردد تمام شناورهای سبک، فعالیت‌های تفریحی و شنا در آب‌های جزایر جاسک، سیریک، هرمز، قشم، لارک و هنگام و کیش اجتناب شود. همچنین ضروری است تا جمعه هم با توجه به تقویت سامانه فصلی و وقوع بارش‌های رگباری در مناطق دریایی تمهیدهای لازم در بندرها و جزایر هرمزگان بکار گرفته شود.
وی با تأکید بر اینکه این بارش‌ها تاکنون هیچ خسارت جانی نداشته است، افزود: 2 دختری که گفته می‌‌شود در سد قدیمی روستای پوسمِن بخش گوهران شهرستان بشاگرد غرق شده‌اند هیچ ارتباطی با سیلاب اخیر نداشته‌اند. این 2 دختر 8 و 14 ساله برای شنا و تفریح به این سد رفته بودند و چون آشنایی با شنا نداشته‌اند در دریاچه سد غرق شده‌اند.
 دریچه‌های سد استقلال میناب بازشد
«مجید سلحشور»، معاون استاندار و فرماندار ویژه میناب گفت: با توجه به هشدار هواشناسی کشور به منظور کاهش حجم مخزن سد استقلال دریچه‌های تخلیه سد میناب بازگشایی شد.
 وی افزود: با توجه به وجود سامانه بارشی پرقدرت در استان هرمزگان و احتمال بارش‌های سیل‌آسا آمادگی کامل در مدیریت بحران میناب وجود دارد. اما همچنان از همه مردم بخصوص ساکنان حاشیه رودخانه‌های میناب و کریان درخواست می‌‌شود از هرگونه تردد در حریم و بستر رودخانه‌ها خودداری کنند. سلحشور، درخصوص شرایط سد استقلال میناب نیز گفت: این سد بیش از ۲۶۰ میلیون مترمکعب گنجایش دارد که اکنون در حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب ذخیره آب دارد. هم اکنون مسیر ارتباطی به نصیرایی (رودخانه) تا اطلاع بعدی مسدود و مردم از مسیر حکمی - ده‌وسطی تردد کنند. این مقام مسئول یادآور شد: مسیر گورزانگ (رودخانه) مسدود واز مسیر حکمی - دهوسطی تردد شود. مردم پایین‌دست سد استقلال باید آمادگی کامل داشته باشند و مطابق اعلام سازمان هواشناسی درحال حاضر وضعیت هشدار به سطح قرمز رسیده و نیاز است در کنار ستاد بحران، مردم نیز آماده باشند و از حضور در حاشیه رودخانه‌های فصلی و ارتفاعات پرهیز کنند.
کرمان آماده کنترل سیلاب است
بارندگی‌های مونسون در استان کرمان از دیشب شدت گرفت اما گفته می‌‌شود بارش‌های سنگین کرمان از امروز شروع می‌‌شود. «محمدمهدی فداکار» استاندار کرمان گفت: بیشترین مخاطره بروز سیل از امروز تا روز جمعه برای جنوب و جنوب غرب استان است. وی با تأکید بر آماده‌باش تمامی نیروهای امدادی و دستگاه‌های اجرایی کرمان افزود: انتظار داریم بارش‌های سیل‌آسا تا روز جمعه در شهرستان‌های کرمان، ارزوئیه، انار، بافت، بردسیر، جیرفت، رابر، راور، راین، رفسنجان، رودبار جنوب، ریگان، زرند، سیرجان، شهداد، شهربابک، صفاییه، عنبرآباد، فاریاب، فهرج، قلعه گنج، کهنوج، کوهبنان، گلباف، لاله زار، ماهان، منوجان، میانده جیرفت و نرماشیر ادامه ‌یابد. وی از فرمانداران خواست که تدابیر فوری را جهت جلوگیری از ورود سیل به مراکز جمعیتی انجام دهند. همچنین از مردم، گردشگران، عشایر و روستاییان هم درخواست کرد از بستر رودخانه‌ها دور شوند زیرا بارش‌ها در بالا دست روی می‌دهد و در حالی که آسمان کاملاً آفتابی است اما سیل از بالا دست به‌صورت ناگهانی از راه می‌رسد.
در همین حال «مجید سعیدی» مدیرکل مدیریت بحران کرمان نیز به «ایران» گفت: هر چند روز سه‌شنبه بارش‌های مونسون موجب جریان افتادن رودخانه‌های فصلی شد و 3 راه روستایی در جیرفت و 4 راه روستایی در قلعه گنج مسدود شد اما بارش‌ها در استان کرمان از امروز شدت می‌‌گیرد که امیدواریم با پیش آمادگی همه دستگاه‌های اجرایی مردم کمترین مشکل را داشته باشند.
وی افزود: بارش تگرگ در روز سه‌شنبه در منطقه جیرفت موجب خسارت به محصولات کشاورزی شد که در حال جمع‌بندی خسارت هستیم.