مردم تيزي به‌دست، جامعه بي‌اعتماد

«آرمان امروز» در گفت‌وگو با جامعه شناسان علل افزايش خشونت در جامعه ايراني را بررسي مي‌کند حمید رضا خالدی
کرونا که هنوز در ايران تبديل به يک معضل سلامتي و اجتماعي نشده بود، وضعيت رواني جامعه در حال وخيم شدن بود، به نحوي که وزارت بهداشت و درمان اعلام کرده بود از هر چهار ايراني، يک نفر دچار اختلالات روحي و رواني است.
کرونا که آمد، وضعيت کشور از لحاظ اقتصادي و اجتماعي در مرحله فروپاشي قرار گرفت و آمار اختلالات رواني به عنوان يک علت از معلول مسائل اقتصادي را افزايش داد. سوگ‌هاي بدون سوگواري از ترس کرونا، بيکاري گسترده، قرنطينه اجباري و از همه مهمتر ترس از آينده و ابتلا به کرونا، جامعه ايران را با بحران روحي و رواني دچار کرد، به شکلي که کارشناسان و جامعه شناسان دائم هشدار مي‌دادند در دوران پسا کرونا، بايد با شيوع اختلالات رواني مبارزه کند.
حالا آمار پزشکي قانوني و آمار چند روز پيش ايسپا نيز نشان مي‌دهد که وضعيت مشکلات روحي و رواني جامعه تا چه اندازه وخيم است. چند روز پس از آنکه سازمان پزشک قانوني ليست عصباني‌ترين مردم استان هاي کشوررا منتشرکرد، اين سازمان در آماري ديگر اعلام کرده است که روزانه 1700 نفر ايراني در دعواها و درگيري‌ها با يکديگر کتک کاري مي‌کنند يا براي هم تيزي مي‌کشند و همديگر را مجروح مي کنند. اين آماردرحالي منتشر مي شود که چند روز قبل نيز اين سازمان در گزارشي ليست عصباني ترين مردم و استان هاي کشور را منتشر کرده بود.
براساس اين گزارش در سال گذشته، استان‌هاي تهران با 96,496 ، خراسان‌رضوي با 51,630 و اصفهان با 41,064 نفر بيشترين و استان‌هاي ايلام با 3,490 ، بوشهر با 3,641 و خراسان‌جنوبي با 4,164 نفر کمترين آمار ارجاعات نزاع را داشته‌اند. در حالي‌که پيش از کرونا شهرهاي کمتر توسعه يافته‌ با ميانگين توليد ناخالص ملي و همچنين نرخ بيکاري، در صدر اين آمارها بودند، اما حالا استان‌هايي نظير خراسان رضوي و اصفهان رکورد دار بيشترين نزاع‌ها بودند و استان‌هاي ايلام و خراسان جنوبي به دليل آمار پايين جمعيتي، در انتهاي اين جدول قرار گرفته‌اند. از نگاهي ديگر بيشترين نرخ نزاع (تعداد نسبت به جمعيت استان) مربوط به استان‌هاي اردبيل،آذربايجان شرقي، همدان و زنجان بوده و کمترين مربوط به سيستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان بوده است. حالا بعد ازچند روز پزشک قانوني در خبري هشدار گونه اعلام کرده است که در سال جاري يعني همزمان با افزايش شديد فشارهاي اقتصادي وسياسي و اجتماعي، آمار نزاع هاي خياباني و خانوادگي نيز افزايش قابل تاملي را داشته است. آماري که مي تواند زنگ خطري باشد براي آنکه «خشم» در جامعه ايران نهادينه شود و روز به روز جامعه خشن‌تري را شاهد باشيم.
اين هشدار زماني نماد عيني‌تري پيدا مي کند که نگاهي داشته باشيم به آمار يک نظرسنجي در مورد افزايش «خشم» در بين ايرانيان. براساس‌ اين نظرسنجي 3/‌14درصد افراد شرکت‌کننده در پاسخ به گزينه «من معمولا زود از کوره در مي‌روم» پاسخ کاملا3/‌19‌درصد پاسخ زياد و 1/‌23‌درصد پاسخ تاحدودي داده‌اند. پاسخي که نشان مي‌دهد 7/‌56 درصد افراد شرکت‌کننده در اين نظرسنجي به ميزان کامل، زياد و تا حدودي، خشم را تجربه کرده اند يا در معرض آن قراردارند.