روزنامه ایران
1401/05/06
تداوم رکوردشکنی‌های تجاری
تازه‌ترین آمار گمرک ایران درخصوص عملکرد چهارماهه نخست امسال، حاکی از تداوم رونق تجارت خارجی و صادرات ایران است. همان روندی که از شش ماهه دوم سال گذشته و با آغاز به کار دولت سیزدهم آغاز شد و تاکنون ادامه داشته است. درکل سال گذشته رکورد تاریخی تجارت 101 میلیارد دلاری و صادرات نزدیک به 50 میلیارد دلاری در کارنامه این بخش ثبت شد و با شروع سال جدید نیز روند پرشتاب تجاری کشور ادامه داشته است. بدین‌ترتیب پس از رشد قابل توجه فروردین، اردیبهشت و خرداد، اکنون آمارهای گمرک ایران از جزئیات تجارت خارجی در چهارماهه نخست امسال، گویای جهشی دیگر دراین بخش است.براساس اعلام گمرک، تجارت غیرنفتی کشور در چهار ماه نخست امسال به ۴۶ میلیون و ۸۱۵ هزار تن کالا به ارزش ۳۴ میلیارد و ۴۸۰ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۹درصدی داشته است.
از کل میزان تجارت چهار ماه نخست امسال، سهم صادرات ۳۵ میلیون و ۶۵۶ هزار تن کالا به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۴۰ میلیون دلار بوده است که نسبت به چهار ماه نخست سال قبل با رشد ۲۲درصدی در ارزش همراه بوده و واردات نیز با ارزش مشابه صادرات رشد ۱۷ درصدی را تجربه کرده است.
تجارت 1401 در صدر
درحالی ارزش تجارت خارجی کشور درچهارماهه نخست امسال به بیش از 34 میلیارد دلار بالغ شده است که این رقم در چهار ماهه اول سال گذشته 28 میلیارد و 800 میلیون دلار بوده است. همچنین در چهار ماهه سال 1399 نیز کل ارزش تجارت خارجی کشور19 میلیارد و 591 میلیون دلار گزارش شده است.
از سوی دیگر مقایسه ارزش صادرات غیرنفتی کشور در چهار ماهه نخست امسال به مدت مشابه سال‌های 1399 و 1400 نیز نشان‌دهنده رشد قابل توجهی است. براساس این گزارش در چهار ماهه اول سال 1399 صادرات کشور تنها 8 میلیارد و 666 میلیون دلار بوده که درسال گذشته به 14 میلیارد و 300 میلیون دلار رسیده است، اما در سال‌جاری شاهد افزایش ارزش صادرات غیرنفتی کشور به بیش از 17 میلیارد دلار هستیم.
در بخش واردات نیز که به دلیل تأمین کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید اهمیت زیادی برای بخش تولید و بازار دارد، روند مشابهی با صادرات مشاهده میشود به‌طوری که واردات 10 میلیارد و 984 میلیون دلاری در چهار ماهه نخست سال 1399 به 14 میلیارد و 500 میلیون دلار در سال گذشته رسیده است و درمدت مشابه امسال این رقم به بیش از 17 میلیارد دلار افزایش یافته است.
خریداران عمده کالاهای ایرانی
در چهار ماهه اول امسال چین با خرید ۱۰ میلیون و ۶۳ هزار تن کالا به ارزش پنج میلیارد و ۶۱۷ میلیون دلار در صدر واردکنندگان کالاهای ایرانی قرارداشته است. پس از آن عراق با ۶ میلیون و ۹۳۲ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۳۹۸ میلیون دلار، امارات متحده عربی با سه میلیون و ۹۵۲ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۲۶۴ میلیون دلار، ترکیه با سه میلیون و ۳۶۳ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۶۰ میلیون دلار و هند با یک میلیون و ۳۲۷ هزار تن کالا به ارزش ۵۶۷ میلیون دلار، به ترتیب چهار مقصد بعدی کالاهای صادراتی ایران تا پایان تیرماه بوده‌اند.
براساس این گزارش، پروپان مایع، متانول، گاز طبیعی مایع شده، اوره، بوتان مایع، پلی اتیلن، قیر نفت، روغن‌های سبک نفتی، شمش آهن و فولاد و فرآورده‌های سبک دارای بیش از ۷۰ درصد نفت یا روغن‌های معدنی قیری، ۱۰ قلم کالای نخست صادراتی ایران از ابتدای فروردین تا پایان تیرماه بودند.
بزرگ‌ترین تأمین کننده‌های کالای ایران
بر پایه این گزارش، ۱۱ میلیون و ۱۵۹ هزار تن کالا به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۴۰میلیون دلار نیز در چهار ماه ابتدایی سال وارد کشور شده و از گمرکات ترخیص شده‌اند.
بر همین اساس، امارات با فروش سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالا به ارزش چهار میلیارد و ۸۷۵ میلیون دلار و چین با یک میلیون و ۱۸۶ هزار تن به ارزش چهار میلیارد و ۴۲۲ میلیون دلار رتبه‌های اول و دوم را در صادرکنندگان کالا به ایران به خود اختصاص داده‌اند. پس از این کشورها، ترکیه با ۹۸۳ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۷۸۷ میلیون دلار، هند با ۵۲۸ هزار تن به ارزش ۸۵۹ میلیون دلار و روسیه با ۹۳۰ هزار تن کالا به ارزش ۵۹۹ میلیون دلار، به ترتیب در رتبه‌های بعدی فروش کالا به ایران در این مدت بوده‌اند.
براساس این گزارش، گندم معمولی، برنج سفید، گوشی تلفن همراه، ذرت دامی، دانه سویا، روغن آفتابگردان، شکر خام، کنجاله سویا، تراکتورهای جاده‌ای و کک‌های زغال سنگ، ۱۰ قلم اول کالاهای وارده به کشور در چهار ماه اخیر بودند.
پله پله رشد تجارت خارجی
بررسی جزئیات تجارت خارجی کشور از ابتدای سال‌جاری تا پایان تیرماه نشان‌دهنده رشد چشمگیری است. در نخستین ماه سال‌جاری ارزش تجارت خارجی کشور6 میلیارد و 523 میلیون دلار بود که از این رقم 3 میلیارد و 633 میلیون دلار مربوط به صادرات و 2 میلیارد و 824 میلیون دلار به واردات اختصاص داشت. بدین ترتیب پیشی گرفتن صادرات از واردات باعث شد تا درفروردین ماه امسال تراز تجاری ایران 875 میلیون دلار مثبت شود که این رقم نسبت به بازه مشابه در سال‌های ۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ رکورد جدیدی را ثبت کرده و به بیشترین میزان رسیده است. صادرات نیز در فروردین امسال نسبت به مدت مشابه سال‌های قبل (از سال ۹۴ تا ۱۴۰۰) بیشترین ارزش را ثبت کرده است. ارزش صادرات فروردین‌ماه حتی نسبت به نخستین‌ماه سال95 که سال‌نخست پس از اجرای برجام بوده نیز بیشتر است.
طبق آمار رسمی در دو ماهه نخست امسال نیز ارزش تجارت خارجی کشور به 16 میلیارد و 636 میلیون دلار بالغ شد. دراین بازه زمانی 8 میلیارد و 516 میلیون دلار کالا از کشور صادر و 8 میلیارد و 115 میلیون دلار کالا وارد کشور شد. بدین ترتیب در دو ماهه اول امسال هم تراز تجاری کشور با 401 میلیون دلار همچنان مثبت باقی ماند. بر اساس آمارهای تجارت خارجی، ارزش واردات ۲۵ درصد و ارزش صادرات کشور در ۲ ماه نخست سال حدود ۳۷ درصد رشد داشته است.
نگاهی به آمار سه ماهه یا نخستین فصل سال‌جاری نیز نشان می‌دهد که ارزش تجارت خارجی کشور 25 میلیارد و 500 میلیون دلار بوده است که سهم صادرات از این رقم 13 میلیارد و 69 میلیون دلار و سهم واردات 12 میلیارد و 464 میلیون دلار بوده است. با پیشتازی سه‌ماهه صادرات نسبت به واردات در سال جدید تراز تجاری کشور مثبت ۶۰۵ میلیون دلار شد. بنابراین درهر سه دوره زمانی ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد با رونق صادرات، تراز تجاری کشور مثبت بوده است.
حال با به روزرسانی آمار چهار ماهه نخست امسال همان‌گونه که اشاره شد، شاهد تجارت 34 میلیارد و 480 میلیون دلاری کشور هستیم که سهم صادرات و واردات به صورت برابر معادل 17 میلیارد و 240 میلیون دلار بوده است.
