آمریکا - چین در اوج تنش

گروه بین‌الملل: خبرگزاری «سی‌ان‌ان» دیروز از قول یک مقام ارشد دولت تایوان و یک مقام آمریکایی نوشت به‌ رغم هشدارهای مقامات دولت بایدن که نگران واکنش چین به سفر احتمالی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان هستند، انتظار می‌رود نانسی پلوسی در چارچوب تور آسیایی خود به تایوان سفر کند. این مقام تایوانی گفت انتظار می‌رود او یک شب در تایوان بماند. مشخص نیست هواپیمای حامل پلوسی دقیقا چه زمانی در تایپه فرود خواهد آمد. همچنین مقام آمریکایی (منبع خبر سی‌ان‌ان) افزود مقامات وزارت دفاع به طور شبانه‌روزی روی هر گونه تحرک چین در منطقه و تضمین برنامه‌ای برای حفظ امنیت پلوسی کار می‌کنند.  پایگاه خبری «تایوان تایمز» هم به نقل از برخی منابع نوشت پلوسی قرار است از طریق فرودگاه بین‌المللی کلارک فیلیپین روز پنجشنبه (۱۳ مرداد) به تایوان سفر کند. خبرگزاری کیودو ژاپن هم به نقل از رسانه‌های تایوانی نوشت احتمالا خانم پلوسی امروز به تایوان می‌رود.  «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد: «سفر احتمالی پلوسی به تایوان نشان خواهد داد سیاست ما در قبال چین واحد و تعهد ما به امنیت تایپه تغییر نکرده است. کربی به ام‌اس‌ان‌بی‌سی گفت: اینکه چین از سفر احتمالی پلوسی به تایوان به عنوان بهانه‌ای برای افزایش تنش‌ها استفاده می‌کند، نگران‌کننده است». به نظر می‌رسد آمریکا با پیش گرفتن سیاست ابهام درباره تایوان و عدم توجه به هشدارهای چین قصد دارد راهبردی را که درباره اوکراین و پدید  آمدن جنگ در اروپا دنبال کرد، در رابطه با شرق آسیا نیز دنبال کند. هرچند انتظار وقوع جنگی شبیه به آنچه در اوکراین رخ داده، درباره تایوان با سوالات جدی روبه‌رو است. این سفر نخستین سفر یک رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در 25 سال گذشته است. با این حال حضور در تایوان در حال حاضر در برنامه منتشر شده برای سفر پلوسی نیست ولی اگر چنین سفری هم انجام شود زمانی خواهد بود که روابط ایالات متحده و چین در سطح پایینی قرار دارد. تیم رسانه‌ای رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دیروز با انتشار برنامه سفر وی به شرق آسیا گمانه‌ها درباره انصراف پلوسی از سفر به تایوان را تقویت کرد، تا جایی که برخی خبرگزاری‌ها از لغو سفر وی به تایوان هم خبر داده بودند. دفتر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد وی به برخی کشورهای آسیایی مانند سنگاپور، ژاپن، مالزی و کره‌جنوبی سفر خواهد کرد اما هیچ اشاره‌ای به توقف در تایوان نکرد. کارشناسان عدم اعلام تایوان به عنوان مقصد سفر پلوسی را ناشی از هشدارهای جدی چین درباره تبعات این سفر عنوان کردند.  رابطه آمریکا و چین سرشار از مناقشه است و تحلیلگران معتقدند این رابطه قرن ۲۱ را تعریف خواهد کرد اما تشدید تنش‌ها پیرامون تایوان، این رابطه را وخیم‌تر کرده است. واشنگتن بیش از 4 دهه است سیاست «ابهام راهبردی» درباره دفاع از تایوان را در صورت جنگ با چین اتخاذ کرده است. آمریکا روابط غیررسمی با تایوان دارد و در عین حال واشنگتن قوی‌ترین متحد سیاسی تایوان و منبع تامین تسلیحات آن به شمار می‌رود.    * کاخ سفید توپ را به زمین پکن انداخت سی‌ان‌ان نوشت: مقامات دولت آمریکا می‌گویند چین ممکن است سفر پلوسی را با یک سفر رسمی دولت اشتباه گرفته باشد. این سبب شده کاخ سفید در موضعی قابل تامل اعلام کند دولت آمریکا در رابطه با سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان نقشی ندارد. دولت چین روز شنبه یک مانور نظامی در سواحل جزایر پینگتان در نزدیکی تایوان برگزار کرد. همچنین 4 روز پیش رئیس‌جمهور چین در گفت‌وگوی مجازی با رئیس‌جمهور آمریکا به وی هشدار داد درباره موضوع تایوان با آتش بازی نکند. وزیر خارجه چین به نقل از رئیس‌جمهور کشورش پس از گفت‌وگو با بایدن اظهار کرد: هر کس با آتش بازی کند، سرانجام خواهد سوخت. امیدواریم آمریکا درباره این موضوع، چشمان خود را کاملا باز کند. مقامات دولت آمریکا نگرانند سفر پلوسی در یک لحظه پرتنش انجام شود. انتظار می‌رود شی جین پینگ در کنگره آتی حزب کمونیست چین به دنبال دوره سوم ریاست جمهوری خود باشد. از این رو انتظار می‌رود مقامات حزب کمونیست چین در هفته‌های آینده مقدمات برگزاری این کنفرانس را فراهم کنند و بر رهبر پکن فشار بیاورند تا قدرت خود را نشان دهد.    * وحشت اروپا از تنش بین پکن و واشنگتن نشریه پولیتیکو در گزارشی با توجه به وضعیت تنش‌آمیز بین چین و آمریکا در سایه سفر احتمالی پلوسی به تایوان نوشت جنگ لفظی رو به وخامت بین ایالات متحده و چین بر سر تایوان «براحتی می‌تواند تشدید شود». به گفته دیپلمات‌های ارشد اروپایی، تنش‌ها بین ۲ ابرقدرت بزرگ جهان در حال افزایش است، زیرا پکن تهدیدات خود را به دلیل سفر احتمالی نانسی پلوسی به تایوان در روزهای آینده افزایش می‌دهد. از بروکسل تا پاریس، مقامات اتحادیه اروپایی تمایلی به بررسی این مناقشه در انظار عمومی ندارند، حتی در شرایطی که چین به خطر بن‌بست نظامی با ایالات متحده در پشت صحنه نزدیک شده است.   با این حال، دیپلمات‌های اروپایی می‌پذیرند به وضوح این خطر وجود دارد که این وضعیت بحرانی وجود داشته باشد و می‌تواند از کنترل خارج شود. اکنون تحلیلگران از رهبران اتحادیه اروپایی می‌خواهند توجه کنند و برای مشکلات پیش رو آماده شوند. بوریس روگه، نایب رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ، با اشاره به حمله روسیه به اوکراین به عنوان نمونه، گفت: «بدترین سناریوها هم‌ گاهی اوقات اتفاق می‌افتند. اروپایی‌ها بهتر است برای حوادث احتمالی آماده شوند، از تایوان حمایت کنند و در عین حال در تماس نزدیک با پکن باشند و به کاهش تنش کمک کنند».  انگلیس که پس از خروج از اتحادیه اروپایی همسو با سیاست کلان آمریکا راهبرد تضعیف اروپا و وابسته کردن آن به آمریکا را دنبال می‌کند پیشنهاد تسلیح تایوان را داده است و هشدار داده که غرب نباید همان اشتباهاتی را که درباره اوکراین مرتکب شد در ناکامی در دفاع از تایوانی‌ها مرتکب شود. این در حالی است که آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان به عنوان بازوی اقتصادی اتحادیه اروپایی اخیرا «ظاهر با اعتماد به نفس و بالاتر از همه قوی چین» در رابطه با تایوان را «یک چالش جهانی» توصیف کرد. با این حال، در افکار عمومی، بیشتر پایتخت‌های اروپایی دیگر در اظهارنظر محتاطانه‌تر عمل کرده‌اند. هنگامی که درباره پاسخ نظامی چین به سفر پلوسی سوال شد، وزارت خارجه فرانسه و بازوی سیاست خارجی اتحادیه اروپایی اظهار نظری نکردند. یکی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپایی گفت که سکوت در این مرحله قابل انتظار است، زیرا تایوان در درجه اول به عنوان منافع ایالات متحده در نظر گرفته می‌شود. ***     رزمایش چین در دریای زرد با سلاح مافوق صوت      همزمان با آغاز سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به ۴ کشور شرق آسیا، اداره ایمنی دریانوردی چین اعلام کرد ارتش آزادی‌بخش این کشور از دیروز (دوشنبه دهم مردادماه) رزمایش جدیدی را در شمال دریای زرد آغاز کرده است. به گزارش چاینا دیلی، بر اساس هشداری که اداره ایمنی دریانوردی چین در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر کرده، رزمایش ارتش آزادی‌بخش چین که از دیروز آغاز شده به مدت ۱۴ روز در شمال دریای زرد ادامه خواهد داشت. این اداره با انتشار نقشه محل برگزاری رزمایش، از کشتی‌ها خواست از نزدیک شدن به منطقه عملیاتی خودداری کنند.   همچنین دیروز (دوشنبه/اول آگوست) اندکی پیش از نود‌وپنجمین سالگرد تأسیس ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLA)  چین برای نخستین‌بار ویدئویی را منتشر کرد که به نظر پرتاب موشک DF- 17 را نشان می‌دهد؛ اقدامی که کارشناسان معتقدند نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری این سلاح مافوق صوت «قاتل ناو هواپیمابر» است که رهگیری آن تقریبا غیرممکن است. ارتش تایوان نیز در روزهای گذشته اقدام به برگزاری رزمایشی در تنگه این جزیره کرده بود.