زنگ خطري جدي براي تعزيه

يک هنرمند قديمي با انتقاد فراوان از حذف واحد آموزشي تعزيه در دانشگاه‌ها گفت: در زمينه تعزيه به صورت جدي اعلام خطر مي‌کنم زيرا آخرين نسل تعزيه خوانان را از دست مي دهيم، بدون اينکه تجربيات آنان به نسل بعدي منتقل شده باشد.
مهدي دريايي از بي توجهي نهادهاي مرتبط با تعزيه ابراز تاسف کرد و بابت برخي از بدعت‌هايي که در اجراي اين هنر اتفاق مي‌افتد، هشدار داد.
او با انتقاد از عملکرد وزارت علوم بابت حذف دو واحد آموزشي تعزيه در دانشگاه‌هاي هنري گفت: پرسش جدي من از وزارت علوم اين است که چرا اين دو واحد را حذف کرديد؟! چرا به فرهنگ بومي و ملي کشور اين گونه آسيب مي زنيد؟ هزار واحد درسي براي تئاتر شرق و غرب تعريف کرده‌ايد اما همان واحد آموزش تعزيه را حذف کرده‌ايد. من در دانشگاه تدريس نمي کنم ولي بابت اين وضعيت، دلم مي سوزد.
او با ابراز تاسف از اعمال برخي بدعتها در اجراي تعزيه ادامه داد: بابت اين همه نوآوري هاي غير اصولي احساس خطر مي‌کنم. ما امروز بچه خوان نداريم و دختر بچه ها در تعزيه بچه خواني مي‌کنند. بعضي گروه‌ها با گريه دختر بچه‌هاي تعزيه خوان، مي‌خواهند از مردم گريه بگيرند. اما به چه قيمتي از مردم گريه مي‌گيرند؟ به قيمت دروغ و حقه بازي؟ از طرف ديگر در تعزيه از موسيقي غربي استفاده مي‌کنند. اينها همه جاي تاسف دارد چون اگر تعزيه در شکل درست خود اجرا شود، نيازي به اين حقه بازي‌ها نيست.


دريايي که مقالات پژوهشي متعددي در زمينه تعزيه نوشته است،  در گفت و گو با ايسنا اضافه کرد: هيچ يک از متوليان فرهنگي دلسوز تعزيه نيستند. همه آنان نگاهي سليقه‌اي و مقطعي به اين هنر دارند. وقتي پاي ثبت جهاني تعزيه به ميان بيايد، ميراث فرهنگي، تعزيه را از ان خود مي کند. در محرم صفر و ماه رمضان هم وزارت ارشاد چند اجراي تعزيه تدارک مي‌بيند. اوقاف و سازمان تبليغات و حوزه هنري هم در مناسبت‌ها، گوشه چشمي به تعزيه دارند اما نگاه همه آنان مقطعي و مناسبتي است و بيشتر در فکر بيلان کاري هستند اما کسي به صورت ريشه اي به اين هنر توجه ندارد.
او با ابراز تاسف از اينکه نهادي براي آموزش تعزيه نداريم، افزود: در حال حاضر تعزيه اجرا نمي شود بلکه شبيه تعزيه اجرا مي شود، چون گروه هايي به اجراي برنامه مي پردازند که بدرستي آموزش نديده‌اند و آموزه‌هاي نسل قبلي به آنان منتقل نشده است.
اين هنرمند قديمي با تاکيد بر نقاط قوت تعزيه در قياس با تئاتر خاطرنشان کرد: کدام هنري است که اين چنين با تماشاگر خود ارتباط برقرار کند. شما بايد کلي تلاش کنيد تا مخاطب يک بازيگر را در نقش معاويه يا مالک اشتر بپذيرد اما در تعزيه بدون هيچ کوششي، تماشاگر همه شبيه‌ها را باور مي‌کند و حالا حيف نيست به اين هنر که هنر بومي کشورمان است و چنين قدرتي دارد، اين گونه بي اعتنايي کنيم؟
او با انتقاد از جاي خالي آموزش تعزيه در دانشگاه‌ها ادامه داد: نه تنها دانشکده هنرهاي سنتي تاسيس نشد بلکه همان دو واحد آموزش تعزيه را هم حذف کردند. در حاليکه بايد پژوهشکده‌اي تخصصي در اين زمينه داشته باشيم که به صورت اصولي، به دانشجويان آموزش بدهد.
دريايي با اشاره به برگزاري سوگواره بين المللي شبيه‌خواني که به تازگي برپا شده است، افزود: به همين سوگواره هم اين نقد وارد است که ملاک انتخاب آثار چه بوده است؟ در همين رويدادها هم مناسبات غير حرفه‌اي وجود دارد، نتيجه همه اينها آسيب بيشتر به تعزيه است.
او با اشاره به کارکردهاي اجتماعي هنر شبيه خواني يادآوري کرد: شبيه‌خواني که فقط تعزيه و سوگواري نيست، بلکه کارکردهاي اجتماعي و سياسي بسياري دارد که هرگز به آن توجه نمي‌شود چون ما فقط به فکر بيلان کاري هستيم.