عزیمت هیات‌های مذاکره به وین برای احیای برجام؟!

آرمان ملي- حميد شجاعي: تحولات پيرامون احياي برجام در شرايطي رخ مي‌دهد که هر زمان شاهد يک نوع رويکرد يا اظهار نظر از سوي طرفين توافق هستيم. چنانکه نمي‌توان يک رويکرد مشخص و خاص را از سوي طرفين مذاکره مشاهده کرد. جداي از ايران که همواره موضع مشخصي در خصوص مذاکرات در جهت احياي برجام و رسيدن به توافق داشته ساير طرف‌ها به ويژه آمريکا و اروپايي‌ها همواره با مواضع سينوس‌وار شرايط با ثباتي را براي احياي برجام ايجاد نکرده‌اند. آنچه که مسلم است نوع سياست و رويکرد غربي‌ها به مساله مذاکرات مصداق ضرب‌المثل «بادست پس زدن و با پا پيش کشيدن است» چنانکه از طرفي به احياي برجام و لزوم پايبندي و بازگشت به آن تاکيد دارند؛ اما از طرف ديگر يا به دلايل واهي تحريم‌هاي جديد بر ايران وضع مي‌کنند يا با فرافکني توپ عدم رسيدن به نتيجه مثبت و احياي برجام تا کنون را به زمين ايران مي‌اندازند و با اجراي بازي مقصرنمايي ايران را مقصر جلوه مي‌دهند. اين در حالي است که خواسته‌ها و مطالبات ايران مشخص است و غربي‌ها نيز به خوبي به اين مهم واقف هستند پس اينکه به جاي اتخاذ رويکردهاي سازنده، تصميمات مهم و برداشتن گام‌هاي عملي به اتلاف وقت مي‌پردازند صرفا مي‌تواند يک نکته در دل خود داشته و آن نيز اين است که غربي‌ها با وجود اتخاذ مواضع مثبت ظاهري در اظهار نظرهاي خود عملا هيچ عزمي براي احياي برجام ندارند اما از آنجا که مي‌ترسند هزينه اعتراف به شکست مذاکرات به گردن آنها بيفتد از گفتن اين مساله طفره مي‌روند و زمان مي‌خرند. چنانکه کاظم غريب‌آبادي دبير ستاد حقوق بشر مي‌گويد: «اروپايي‌ها کوچک‌ترين گامي در خصوص رفع تحريم‌ها طي سال‌هاي گذشته برنداشته‌اند.» قدر مسلم ايران بر سر 2 موضوع «تضمين» و «انتفاع اقتصادي» از بازگشت به برجام تاکيد دارد. يعني اين دو مطالبه به عنوان اصول ثابت روي ميز قرار دارد و ساير راه‌حل‌ها و فرمول‌هاي پيشنهادي نيز مشتقاتي از اين اصول هستند. پس اگر قرار است که طي روزهاي آينده دور جديدي از مذاکرات احياي برجام در وين برگزار شود بايد طرفين از پيش اين مهم را در عقبه ذهن خود داشته باشند که با علم و آگاهي نسبت به مطالبات و خواسته‌هاي طرف‌هاي مقابل به وين آمده‌اند و ديگر بهانه‌اي براي عدم شناخت از خواسته‌‌هاي طرف مقابل قابل پذيرش نيست. لذا همان‌طور که سابق بر اين نيز بارها به آن اشاره شده رسيدن به توافق و احياي برجام موضوعي است که تمامي طرفين از آن منتفع خواهند شد و اگر عزمي براي احياي آن وجود داشته باشد وين اين بار مي‌تواند ميزبان مذاکرات احياي مجدد برجام و توافق طرفين باشد. حال بايد ديد طي روزها و هفته‌هاي آينده چه تحولاتي پيرامون اين توافق رقم خواهد.
در راه وين
پس از صحبت‌هاي جوزپ بورل مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا پيرامون احياي برجام و مذاکرات که در قالب يک يادداشت منتشر شد و بازتاب‌هاي گسترده‌اي داشت و غربي‌ها از آن استقبال کردند که ساير طرفين نيز به فراخور مواضع خود اعلام نظر کردند؛ صحبت‌هايي مبني بر از سرگيري مذاکرات احياي برجام طي روزهاي آينده مطرح شد که با موضع‌گيري‌هايي نيز همراه شد. چنانکه اخيرا يک عضو کميسيون امنيت ملي مجلس نيز با اشاره به تحولات برجامي از مذاکرات مجدد طرفين در وين اتريش طي روزهاي آينده خبر داده بود و حال به نظر مي‌رسد که اين اتفاق در شرف رخ دادن است و طرفين براي انجام مذاکرات راهي وين هستند. در همين راستا سخنگوي وزارت امور خارجه از عزيمت هيات مذاکره‌کننده کشورمان به وين جهت ادامه مذاکرات براي رفع تحريم‌هاي ظالمانه عليه ملت ايران خبر داد. ناصر کنعاني گفت: «در چارچوب سياست رفع تحريم‌هاي ظالمانه عليه کشورمان، هيات مذاکره‌کننده جمهوري اسلامي ايران به رياست علي باقري مذاکره کننده ارشد جمهوري اسلامي ايران عازم وين شد.» به گفته کنعاني، «در اين دور از گفت‌وگوها که به روال قبل با هماهنگ کنندگي اتحاديه اروپا برگزار خواهد شد، در خصوص ايده‌هاي مطرح‌شده از سوي طرف‌ها از جمله ايده‌هاي ارائه شده از سوي جمهوري اسلامي ايران که هفته جاري به طرف مقابل ارائه شد، بحث و تبادل نظر صورت خواهد گرفت.»از سوي ديگر نيز نماينده اتحاديه اروپا در مذاکرات احياي توافق هسته‌اي در پيامي خبر داد که براي ازسرگيري اين مذاکرات ميان ايران و قدرت‌هاي جهاني راهي وين شده است. انريکه مورا در صفحه توييترش نوشت: «در راه وين براي مذاکره درباره اجرايي شدن کامل برجام بر مبناي متن ارائه شده هماهنگ‌کننده مذاکرات در 20 ژوئيه. از مقامات اتريش کمال قدرداني را دارم.» همچنين صفحه توييتر نمايندگي روسيه در سازمان‌هاي بين‌المللي در وين نيز در يک رشته توييت نوشت: «ما قويا بر ازسرگيري اجرايي شدن کامل برجام در سريع‌ترين زمان ممکن تاکيد داريم. توافق هسته‌اي يکي از دستاوردهاي منحصر به فرد ديپلماسي چندجانبه با کارآيي و دوام ثابت‌شده است. هيچ جايگزيني براي آن وجود ندارد. اين در حالي است که روز گذشته يک مقام آمريکايي از سفر نماينده ويژه آمريکا در امور ايران به وين جهت شرکت در مذاکرات هسته‌اي خبر داد. اين مقام آمريکايي که مي‌خواست ناشناس بماند بدون ارائه اطلاعات تکميلي اعلام کرد که رابرت مالي، نماينده ويژه آمريکا در امور ايران اين هفته براي احياي توافق هسته‌اي با ايران عازم وين خواهد شد. به نظر مي‌رسد گفت‌وگوهاي وين غير مستقيم و همانند فرمت نشست دوحه- که در آن انريکه مورا پيام‌ها ميان باقري و رابرت مالي را منتقل مي‌کرد برگزار گردد.
گروســــي مطابق ضوابط آژانـــس اظهار نظر کند


رئيس سازمان انرژي اتمي اظهار داشت: موضع آمريکا در سياست فشار حداکثري شکست خورده و اميدي به اينکه از اين سياست نتيجه‌اي حاصل‌شان شود، ندارند اما رفتار دوگانه يا چندگانه آنها را شاهد هستيم. اتهامات واهي را 20 سال است که به کشور نسبت مي‌دهند و با مواردي که رژيم صهيونيستي و ضدانقلاب ادعا مي‌کنند، فشارها را بر ملت و جمهوري اسلامي تشديد مي‌کنند. محمد اسلامي گفت: اگر در مذاکرات به معناي واقعي کلمه حسن نيت داشتند اين همه سال که مذاکره کردند، برجام مولود برون رفت از اين وضعيت بوده است. ما مذاکره‌اي صورت داديم که اين اتهامات کنار گذاشته شود و اعتمادسازي شود و ايران از همين جهت محدوديت و نظارت تشديد شده را پذيرفته است. وي افزود: متأسفانه آنها به تعهدات خود عمل نکردند و علاوه بر آن هر روز اقدام جديدي را مرتکب مي‌شوند و اتهامات را دوباره دارند به صورت تشديد شده تکرار مي‌کنند. جمهوري اسلامي تاکيد مي‌کند که تمام فعاليت‌هاي هسته‌اي مطابق NPT و پادمان است. معاون رئيس‌جمهور ادامه داد: در اجراي قانون راهبردي براي لغو تحريم‌ها، در پاسخ به اين تحريم‌ها گازدهي به سانتريفيوژهاي پيشرفته را آغاز کرديم تا نشان دهيم که اراده ما اراده مستحکمي است، براي لغو تحريم‌ها از هيچ‌گونه اقدامي که در راستاي منافع ملت ايران است، کوتاه نخواهيم آمد. وي درباره اظهارات اخير گروسي، يادآور شد: انتظار داريم آقاي گروسي مطابق ضوابط آژانس گفت‌وگو و اظهار نظر کند و اظهاراتش در چارچوب قوانين و مقررات باشد و از رفتار سياسي که متأثر از فشار صهيونيستي است دست بردارد.