تمایزات و امتیازات سفرهای استانی در دولت سیزدهم

یادداشت

سید صولت مرتضوی
معاون اجرایی رئیس جمهور



 انجام 31 سفر استانی در یک سال نخست فعالیت، نه فقط یک رکورد، بلکه دستاورد و یک موفقیت قابل توجه برای دولت مردمی آیت‌الله رئیسی است. این مهم نشان داد که مردمی بودن، نه یک شعار، بلکه صفت بارز و مشخصه اصلی دولت سیزدهم است. با سفر اخیر آیت‌الله رئیسی به استان کرمان، دولت در یک سال به همه استان‌های کشور سر زد، از نزدیک مسائل و مشکلات را دید، پای درددل‌ها و گفت و گوهای مردم، نخبگان و مدیران هر استان نشست و به این ترتیب به صورت عملی نشان داد که این دولت، براستی دولتی در میدان است. 
ابتدا باید به این واقعیت اشاره کرد که عامل اصلی در تحقق این دستاورد، مشی مدیریتی و منش فردی آیت‌الله رئیسی است. رئیس جمهور همواره بر حضور در میدان و گفت‌وگوی بی واسطه با مردم، به عنوان یکی از اصول و راهبردهای اصلی دولت مردمی تأکید کرده است. آیت‌الله رئیسی صرفاً به بیان این تأکید بسنده نکرد، بلکه خود نیز آستین همت را بالا زده و به جای مدیریت امور کشور و دولت صرفاً از دفتر رئیس جمهور و یا به واسطه نظام اداری، در جای جای ایران اسلامی حاضر شده و این حضور و بررسی از نزدیک مسائل را مبنای اصلی تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برای ایران عزیز و مردم قدرشناس آن تعریف کرده است.
یکی از ویژگی‌های مهم این سفرها، دوری از اقدامات، کارها یا تصمیمات نمایشی بود. در این راستا، دولت به جای کلنگ‌زنی‌های جدید و آغاز پروژه‌های نو که چه بسا محل تأمین اعتبار آنها با اما و اگرهایی رو به رو است، بر اتمام طرح‌های نیمه تمام در هر استان  کشور تمرکز کرد. این امر نشان می‌‌دهد که دولت در این سفرها صرفاً به دنبال تشویق‌های سیاسی زودگذر یا تصمیمات نمایشی نبوده است، بلکه حل مسائل و رفع چهره نامبارک عقب‌ماندگی‌ها و توسعه نیافتگی‌ها، غایت اصلی دولت مردمی است. زیرا همه کارشناسان اذعان دارند که زخم برجای مانده از عقب‌افتادن طرح‌ها و پروژه‌ها، نه تنها چهره استان‌ها و شهرهای مختلف کشور را مکدر می‌کرد، بلکه زمینه ایجاد نارضایتی و القای ناکارآمدی مدیریت کشور برای مردم نیز می‌‌شد. 
در رویکرد «حل مسأله با توجه به اقتضائات محلی» ارتباط بی واسطه با مردم و نخبگان نقاط مختلف کشور و تصمیم‌سازی با بهره‌گیری از ایده‌ها و نظرات مدیران محلی، محل توجه بوده است. در این راستا، علاوه بر تصمیم‌گیری‌ها در شوراهای اداری هر استان در پایان سفر، پیش از هر سفر نیز جلسات متعددی با حضور مدیران و چهره‌های مطرح استان در تهران برگزار شده و تصمیمات هر سفر، پس از بحث‌های کارشناسی و گفت و گوهای جدی و دقیق اتخاذ شده است.
​​​​​​​
​​​​​​​تأکید بر تأمین کامل اعتبارات تعیین شده برای هر سفر و اختصاص آنها، یکی دیگر از نشانه‌های کارشناسی بودن این تصمیم‌ها است. تا جایی که می‌‌توان گفت در مجموع بیش از میزان تعیین شده، اعتبارات لازم برای پیگیری طرح‌ها تخصیص داده شده است.
گره‌گشایی از مسائل استانی و شهرستانی، راه‌اندازی واحدهای نیمه کاره‌ای که محصول سوء مدیریت‌های گذشته بود، احیای صنایع، واحدها، کارگاه‌ها و رونق تولید، وجه دیگر یا حاصل دیگر سفرهای استانی است که باعث شد مردم به صورت عینی، شیرینی‌های آن را احساس کنند.
همراه با حل مسأله بر اساس نیازهای هر منطقه و استان، سفرهای استانی دولت مردمی باعث گسترش و تقویت پیوند میان رئیس جمهور و دولتمردان با مردم نیز شده است. یکی از نشانه‌های عمیق‌تر شدن این پیوند، افزایش جسارت و شهامت مدیران عالی کشور در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی‌ها است.
به جرأت می‌‌توان گفت در یک سال گذشته، تصمیمی مهم یا ضروری برای کشور و حتی اجرای قانون نبوده است که دولت براساس مصلحت اندیشی‌های مرسوم آن را کنار بگذارد یا آن را به زمان بعد موکول کند. این شجاعت، خود حاصل پیوند وثیق دولت و ملت است که به عنوان یکی از دستاوردهای مهم سفرهای استانی محسوب می‌‌شود.
در کنار سفرهای استانی، آنچه پرکاری آیت‌الله رئیسی و دولت مردمی را بیش از پیش روشن می‌‌سازد، انجام سفرهای موضوعی، در کنار سفرهای استانی است. سفرهای استانی باعث نشده که شخص رئیس جمهور یا دیگر اعضای دولت از نیازهای فوری دیگر مردم عزیز در جای جای ایران اسلامی غافل شوند.
اینکه آیت‌الله رئیسی پس از بازگشت از سفر سال گذشته خود به مسکو، در کوتاه‌ترین زمان از مناطق سیلزده استان کرمان بازدید کردند، مؤید این سخن است. سفر و بازدید سرزده از مناطق زلزله‌زده اندیکای استان خوزستان، سفر مجدد به خرمشهر و آبادان برای توسعه این دو شهر و بازدید از حادثه متروپل و دلجویی از حادثه دیدگان، از دیگر سفرهای موضوعی آیت‌الله رئیسی بود، حضوری میدانی که برای رفع مشکلات و کاهش آلام مردم، اثرگذار و تصمیم‌ساز بود.
باوجود اینکه دولت در یک سال فعالیت خود به همه استان‌های کشور سر زده است، اما مطابق تأکید رئیس جمهور، امروز دولت در تدارک برگزاری دور دوم سفرهای استانی است. پیشنهاد نخست برای رویکرد سفرهای دور دوم، نظارت میدانی بر اجرای مصوبات سفر دور نخست است. مضافاً اینکه گسترش بیش از پیش ارتباط رئیس جمهور با مردم نیز محور دیگر این سفرها خواهد بود.
آیت‌الله رئیسی تمایل دارند تا در دور بعدی، به شهرستان‌های مختلف کشور سفر کنند و ضمن ارتباط با نخبگان و مردم هر نقطه کشور، نقاط یا حلقه‌های مفقود رفع مشکلات را شناسایی و در رفع آن بکوشند. از این رو می‌‌توان گفت اساس سفرهای دور دوم رونق اقتصادی، رفع بیکاری و ایجاد اشتغال و عملیاتی شدن و به نتیجه رسیدن واحدهای مسکونی است.