فضای حاکم بر مذاکرات به سمت توافق است

جاوید قربان اوغلی تحلیلگر مسائل بین‌الملل ‌پس از پاسخ ایران به پیشنهاد آقای جوزپ بورل در دوشنبه هفته گذشته تا کنون برخورد اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها منفی نبوده و بلکه اظهار خرسندی‌هایی هم کرده بودند و گفتند که فقط یکی دو مورد است که ایران بر روی متن اضافه کرده است.  البته بعضی از رسانه‌های غربی مطالبی را گفتند که باعث شد شک و تردیدهایی به وجود‌ آید. آن مطالب نیز ناشی از این بوده که ایران تضمین خواسته که اگر دیگر روسای جمهور آمریکا نیز روی کار آمدند از برجام خارج نشوند. لذا نه طرف ایرانی و نه طرف‌های اروپایی و آمریکایی صحت چنین چیزی را تا کنون تایید نکرده‌اند. بنابر این آنچه فعلا می‌شود در مورد برجام صحبت کرد این است که اروپایی‌ها از دور آخر مذاکرات به یک جمع بندی رسیدند و طرحی را درست کردند و ایران به آن طرح پاسخ داد و آمریکایی‌ها از پیش گفته بودند که پیشنهادهای خود را به‌طور محرمانه به خود آقای بورل خواهند داد. بنابر این هنوز چیز خاصی که بتوان بر اساس آن یک استنباط منطقی بر اساس واقعیات موجود داشت وجود ندارد. چرا که نمی‌توان بر مبنای گمانه زنی‌های رسانه‌ای به تحلیل و بررسی پرداخت. آنچه مسلم است فضای حاکم بر برجام حکایت از توافق دارد ولی می‌شود گفت که جو کلی منتج از اطلاعاتی که از لا به لای سطور می‌توان به دست آورد دستیابی به توافق است. احتمالا طرفین در حال چانه زنی بر روی آن یکی دو پیشنهادی که ایران مطرح کرده هستند. گرچه پیش از این نیز مطرح کرده بودیم که چنانچه مساله سپاه حل شود امکان تفاهم در بقیه مسائل وجود دارد. البته در خصوص این مساله نیز آقای مرندی مشاور تیم مذاکره کننده اخیرا گفته که اصلا حذف نام سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی هیچ وقت پیش‌شرط توافق نبوده است. بقیه مسائل قابل حل است و از جمله آنها که شاید بخواهد مانع شود مساله PMD است البته آنطور که در مذاکرات قطر میان ایران و آمریکا با واسطه گری آقای انریکه مورا مطرح شد ظاهرا این مساله رفع شده و آمریکایی‌ها گفته بودند که می‌توانند با مذاکره با آژانس مساله پادمان را مختومه اعلام کنند.  لذا مهم‌ترین دغدغه برای ایران فعلا مساله پادمان است چرا که یک قطعنامه نیز در ماه ژوئن علیه ایران در شورای حکام صادر شد که چنانچه حل نشود ممکن است در نشست آتی شورای حکام منجر به صدور قطعنامه دیگری شود. اما اگر حل شود به نظر می‌رسد که رو به تفاهم می‌رویم. برای تضمین‌ها نیز ظاهرا فرمول‌هایی پیدا کردند که از یک سال گفته شده که ظاهرا تا دو سال و نیم باقی مانده از دولت آقای بایدن قطعی است که چنانچه در ایران و آمریکا تحولی رخ داد و طرفین از برجام خارج شدند آن شرکت‌ها مشمول تحریم‌ها نشوند.