دیدار باشکوه فردوسی با 600 میلیون اسپانیایی زبان

 پای شاهنامه فردوسی به کشورهای اسپانیایی‌‌زبان هم باز شد. این خبر را شاید بتوان، خوش‌ترین خبرِ این روزها درباره این حماسه بزرگ ملی به شمار آورد. زبان اسپانیایی، در کشورهای مختلف حدود 600 میلیون، گویشور دارد. اسپانیایی‌زبان‌ها یک اثر حماسی متعلق به قرن دوازدهم میلادی دارند که با شاهنامه فردوسی، قابل مقایسه نیست. حالا شاهنامه فردوسی با ترجمه دکتر بئاتریس کریستینا سالاس، می‌تواند با این جمعیت عظیم ارتباط برقرار و شگفت‌زده‌شان کند. دکتر سالاس، متولد کشور ونزوئلاست که 32 سال است با همسر ایرانی‌‌اش، دکتر رفیع رفیعی در ایران زندگی می‌کند. او دانش‌آموخته دانشگاه سوربن فرانسه است که در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه تهران، زبان و ادبیات اسپانیایی تدریس می‌کند. یکی از کارهای بزرگش این بوده که توانسته در مدت 10 سال، متن کامل شاهنامه فردوسی را به اسپانیایی ترجمه کند. خردادماه امسال از هفت جلد ترجمه اسپانیایی شاهنامه که در انتشارات «شمع‌ومه» به چاپ رسیده است، در سالن همایش‌های موزه ملی ایران رونمایی شد.   در ادامه، گفت‌وگوی ما را با دکتر بئاتریس سالاس درباره ترجمه شاهنامه به اسپانیایی می‌‌خوانید.   چرا به سراغ ترجمه شاهنامه فردوسی به زبان اسپانیایی رفتید؟ این یک درخواست از یونسکو بود. آن موقع، وزارت امور خارجه ایران با سفیران کشورهای اسپانیایی‌زبان برای این کار جلسه گذاشت و سفیر ونزوئلا قبول کرد. من ونزوئلایی هستم و در ونزوئلا به دنیا آمده‌ام. آن زمان من در قسمت فرهنگی سفارت ونزوئلا در ایران، کار می‌کردم و سفیر ونزوئلا این کار را به عهده من گذاشت. کار ترجمه را با پشتیبانی سفارت ونزوئلا شروع کردم، ولی با پایان مأموریت سفیر در ایران، این پشتیبانی هم قطع شد و ادامه کار را خودم انجام دادم. ترجمه شاهنامه حدود 10 سال زمان برد.   اسپانیایی‌زبان‌ها، شاهنامه را پیش از این می‌شناختند؟ خیر. اصلاً آشنایی نداشتند و واقعاً زمانش بود که این کار انجام شود. زبان اسپانیولی دومین زبان دنیاست و حدود 600 میلیون نفر گویشور دارد. شاهنامه، یک شاهکار و یک جواهر در ادبیات است. مردم کشورهای اسپانیایی‌زبان با آن آشنایی نداشتند. ماه پیش، این ترجمه را در دانشگاه‌ها و موزه ملی مکزیک معرفی کردیم و استقبال بی‌نظیری از آن شد.   شما کار بزرگی را به سرانجام رساندید. از سختی‌های این کار بگویید. به این دلیل که خودم در دانشگاه، ادبیات اسپانیولی درس می‌دهم ، شغلم همین است و زندگی‌ام با ادبیات ارتباط دارد، این کار را هر چند بزرگ و دشوار بود، دوست داشتم. برای ترجمه اثری مانند شاهنامه فردوسی نه تنها باید زبان بدانید، بلکه باید با ایران و فرهنگش هم به خوبی آشنا باشید.    برنامه‌ای برای رونمایی از ترجمه در کشور اسپانیا هم دارید؟ بله. یک ماه دیگر در نمایشگاه بین‌المللی کتاب، در بارسلون رونمایی خواهد شد . بعد از آن در شهرهای مادرید و گرانادا طی مراسمی رونمایی می‌شود.     این ترجمه به نثر است یا نظم؟ این ترجمه منثور و برای جوان‌ها مثل داستان است. من و همسرم که اتفاقاً خراسانی هم هست، کلمه به کلمه ترجمه شاهنامه را پیش بردیم و از ترجمه شاهنامه فرانسوی ژول مول هم کمک گرفتیم.   به نظر شما مهم‌ترین درس فردوسی در شاهنامه چیست؟  شاهنامه، راهنمای انسان در دنیای کنونی است و آموزه‌های اخلاقی و انسانی فراوانی در دل خود دارد.  فردوسی از اول تا آخر کتابش از اهمیت آموختن علم و دانش می‌گوید. بسیاری از مشکلات دنیا به دلیل دوری انسان‌ها از دانش است. در حالی که فردوسی هزارسال پیش از اهمیت دانش می‌گوید و این‌که باید از کودکی به دنبال آن رفت.