تداوم اقدامات غيرسازنده گروسي عليه احياي برجام

سید‌حسین‌سجادی
اخيرا گروسي مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در مصاحبه با شبکه سي‌ان‌ان در خصوص برنامه هسته‌اي ايران، اينطور گفته: «کنار گذاشتن تحقيقات کاري نيست که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي انجام دهد. آيا ايران با ما همکاري خواهد کرد؟»  آقاي گروسي پيشتر نيز اظهارات مشابهي داشته که با واکنش مقامات مسئول در کشورمان روبرو شده و پاسخ‌هاي عملياتي نيز در قبال پيشرفت بيشتر برنامه هسته‌اي ايران دريافت کرده است.  بار ديگر محمد اسلامي رئيس سازمان انرژي اتمي با واکنش نسبت به ادعاهاي سياسي گروسي گفته که: «موارد ادعايي و مدارک ادعايي ساخته و پرداخته ضد انقلاب و رژيم صهيونيستي است و بارها جوابش را گرفته‌اند. کليه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران، طبق ضوابط پادمان انجام مي‌شود.» در اين ارتباط بايد گفت که روابط ميان ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در چارجوب قواعد پادماني و تعريف شده‌اي که ساير اعضاي آژانس نيز چنين هستند، برقرار است.   کليه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران و هر اقدامي در راستاي پيشرفت و ارتقاي آن در اين سال‌ها پيشتر و در گزارش‌هايي به مقامات آژانس اعلام شده است تا بهانه و مستمسکي در اختيار طرف مقابل از بُعد حقوقي قرار نداشته باشد. اما، متأسفانه مدير کل آژانس سال‌هاست که با خارج شدن از جايگاه حقوقي خود که لازمه  حفظ آن بي‌طرفي و رفتار غير سياسي است حتي از رعايت ظواهر امر نيز اجتناب دارد و کاملاً ايفاي نقش در جبهه معاندين ايران را پذيرفته است. وي به وضوح اعلام مي‌کند که مصوبات بين‌المللي برايش پشيزي ارزش ندارد، براي محکوم کردن يک عضو متعهد در آژانس تلاش مي کند. آقاي گروسي اخيراً اينطور گفته که: «ايران بايد مکان‌هايي را که بر اساس اسناد او مشکوک به آلودگي اورانيم مي‌باشد معرفي و اجازه بازرسي دهد.» نکته قابل توجه ديگر آنکه آقاي گروسي دسترسي به افراد و مکان‌ها را با درخواست «معرفي» از سوي ايران همراه کرده و روشنگري و شفاف سازي را منوط به معرفي اشخاص و مکان‌هايي از سوي ايران کرده است.  ميسر و خط‌مشي عاقلانه آن است که‌ آقاي گروسي جايگاه حقوقي خود را بازيابي کرده و اجازه ندهد شخص وي و سازمان متبوعش بيش از اين از ريل اصلي خود که همان حفظ استقلال، حرفه‌اي گري، رسيدگي به مسائل فني و پرهيز از ورود به مباحث سياسي هست، خارج شود.  بنابراين، آقاي گروسي در ايفاي نقش مخالفت با توافق احتمالي بايد جانب احتياط را مراعات کند و زندگي حرفه‌اي خود را فداي رژيمي نکند که به صراحت اعلام مي‌کند: «به هيچ يک از محدوديت‌هايي ناشي از توافق متعهد نيست و تمامي ابزار خود را براي جلوگيري از پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران به کار مي‌گيرد.» اما با در نظرگرفتن شرايط فعلي مذاکرات وين که همه طرف‌ها از دسترس بودن توافق سخن مي گويند، بايد بيشتر از قبل نسبت به برخي اقدامات و اظهارات بازيگران فعال در اين مساله دقت کرد.  همزماني تلاش هاي مقامات تل‌آويو و مديرکل آژانس در اين مقطع طبيعتا بدون برنامه‌ريزي و هماهنگي قبلي ميان اين دو نبوده و از اين روي هست که گفته مي شود فعاليت‌هاي آقاي گروسي نه فني و حقوقي پ، بلکه کاملا غرض ورزانه و سياسي است. اگر مذاکرات رفع تحريم‌ها شکست بخورد حتما آژانس نوع برخورد متفاوتي را از ايران خواهد ديد و همچون گذشته ديگر خبري از تعهدات فراپادماني، دوربين‌ها و بازرسي‌هاي بيشتر و همکاري‌هاي سطح بالا از سوي تهران نخواهد بود.  شکست احتمالي مذاکرات وين يک بازنده  نخواهد داشت، بلکه تمامي بازيگران فعال مرتبط با اين مساله هريک سهمي از شکست دارند و هزينه آن بايد سرشکن بر تمامي آنها شود. افزايش روند پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران در ابعاد مختلف(توليد بيشتر نسل‌هاي پيشرفته سانتريفيوژها، درصد بالاتر غني سازي، توليد آب سنگين و شايد خروج از پيمان منع گسترش) موضوعي نيست که مد نظر غرب باشد، چرا که نه تنها ديگر نظارت چنداني بر فعاليت هسته‌اي ايران ندارند بلکه محدوديتي بر آن هم نمي‌توانند اعمال کنند. بنابراين، دستگاه ديپلماسي کشورمان بايد اقداماتي را در راستاي مقابله با اين سياست هماهنگ اعمال شده عليه ايران انجام دهد که از جمله آنها بايد بيش از گذشته نسبت به دخالت‌هاي غيرسازنده آژانس در روند مذاکرات وين در مجامع بين المللي و ديدارهاي رسمي و غيررسمي با مقامات کسورهاي مختلف شفاف سازي کند، توجه آژانس و جامعه جهاني را به فعاليت هاي نگران کننده هسته‌اي عربستان سعودي و رژيم صهيونيستي جلب نمايد و اينکه مزاياي احياي برجام در صورت توافق و هزينه‌هاي ناشي از آن براي هريک از اعضاي مشارکت کننده و برخي بازيگران متاثر در اين مساله را در صورت شکست احتمالي مذاکرات با تاکيد بيشتري مطرح کند. در خاتمه آنکه، بهتر است که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و شخص گروسي به همان ميزان که از برنامه هسته‌اي ايران ابراز نگراني مي کنند، اندکي هم نگران وضعيت برنامه‌هاي هسته‌اي غير شفاف و خارج از کنترل سعودي و رژيم صهيونيستي باشند و از مقامات تل‌آويو که نزديکي و ارتباطات خوبي هم با آنها برخورداند بخواهند که عضو پيمان منع گسترش سلاح هسته‌اي(NPT) شوند تا به ايک ترتيب کمکي هم به امنيت منطقه و جهان کرده باشند.