« ابتکار» تاثیر آزادسازی واردات را بر بازار خودرو بررسی کرد واردات خودرو در چالش قید و شرط‌ها

کیمیا نجفی
مرتضی مصطفوی می‌گوید: من معتقدم بازار خودروی ما همانند دیگر بخش‌ها دلاری است و تا زمانیکه نوسانات دلار به سمت بالا وجود دارد نه واردات و نه هیچ سیاست دیگری نمی‌تواند به کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو کمک کند.
واردات خودرو از انتهای خردادماه ۹۷ و در راستای مدیریت منابع ارزی کشور ممنوع شد و این مسئله مورد انتقادات بسیاری از سوی کارشناسان قرار گرفت. البته در سال‌ها گذشته چندین بار صحبت ممنوعیت واردات و لزوم آزادسازی این ممنوعیت بر سر زبان‌ها افتاد تا اینکه بالاخره قفل ممنوعیت واردات خودرو به دست دولت سیزدهم باز شد. این در حالی است که در حوزه خودرو هنوز هم یک واردات بی قید و شرط نداریم.
انتخاب در صفحه اینستاگرام خود به نقل از مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در ارتباط با ابلاغ آیین‌نامه واردات خوردو نوشته است: « بر اساس دستورالعمل دولت، حتی اگر همه خودروها فقط 10 هزار دلار باشند، عملا بیش از 100 هزار خودرو وارد نخواهد شد. خودروهای شاسی بلند وارد نمی‌شود، تعرفه واردات نامشخص است، خودروهای وارداتی از 10 برند اول دنیا نخواهد بود، ماشین‌های تولید داخل یک سروگردن بالاتر از خودروهای 10 هزار دلاری دنیا هستند.»


واردات از ابتدای مهر اجرا می‌شود
سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه مرحله اجرایی واردات خودرو عملاً از ابتدای مهرماه آغاز می‌شود، اعلام کرد واجدین شرایط واردات خودرو، تا ۱۹ شهریور ماه فرصت دارند درخواست خود را به دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت تحویل دهند.
امید قالیباف در گفت‌وگو با ایسنا سه گروه واردکنندگان خودروی اقتصادی، سرمایه‌گذاران خارجی متقاضی ایجاد خط تولید و متقاضیان واردات خودروی برقی به مناطق آزاد را اولویت نخست مشمول آیین‌نامه واردات خودرو برشمرد و در رابطه با متقاضیان واردات خودروی اقتصادی تاکید کرد: «شرط لازم برای این دسته، الزام به انتقال فناوری و ارائه خدمات بعد از فروش است؛ اما اگر علاوه‌بر این موارد برنامه داخلی‌سازی نیز داشته باشند، امتیاز مضاعف محسوب می‌شود. در درخواستی که ارائه می‌شود بایستی علاوه بر مشخص شدن جزئیات الزامات گفته شده، نوع خودرویی که قصد وارد کردن آن را دارند نیز مشخص شود.»
مشاور رسانه‌ای وزیر صنعت، معدن و تجارت، خاطرنشان کرد: «در رابطه با متقاضیان سرمایه‌گذاری ایجاد خط تولید خودرو، نیز مشوقی در نظر گرفته شده است که بتوانند هزینه‌های ریالی خود را بابت خرید کارخانه و راه‌اندازی خط تولید از طریق واردات خودرو و فروش آن تامین کنند. استفاده از این مشوق، مازاد بر سقف یک میلیارد یورویی واردات خودرو خواهد بود.»
قالیباف در رابطه با واردات خودرو در مناطق آزاد نیز، گفت: «در مناطق آزاد صرفاً خودروهای برقی مجوز واردات خواهند داشت و شرایط متقاضیان مشابه واردکنندگان خودروی اقتصادی است؛ با این توضیح که فعلاً داخلی‌سازی مورد نظر نیست و به‌جای آن بایستی واردکننده نسبت به ایجاد زیرساخت و ایستگاه شارژ خودرو تعهد دهد.»
سخنگوی وزارت صمت در خصوص نحوه بررسی درخواست‌ها و تایید نهایی شرکت‌ها نیز تصریح کرد: «همانطور که اشاره شد، هر شرکتی که امتیاز بیشتری از الزامات آیین‌نامه، نظیر انتقال فناوری به دست آورد، در اولویت واردات خواهد بود.»
وقتی پای قید وسط باشد نتیجه خوب نخواهد شد
آنطور که گفته می‌شود مرحله اجرایی واردات خودرو عملاً از ابتدای مهرماه آغاز می‌شود و با توجه به قید و شرط‌هایی که برای واردات لحاظ کرده‌اند این پرسش مطرح می‌شود که آزادسازی واردات تا چه اندازه می‌تواند بر بازار خودرو کشور تاثیر بگذارد؟ مرتضی مصطفوی، کارشناس بازار خودرو در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: در ابتدا باید بدانیم که اقتصاد و صنعت ایران غیرشفاف و رانتی است. در این فضای غیرشفاف هر کسی که به اطلاعات دسترسی بیشتری داشته و همچنین قدرت لابی‌گری بیشتری داشته باشد موفق‌تر خواهد بود، موضوع واردات خودرو هم از این قاعده مستثنی نیست. ما در صنعتی، بحث واردات را مطرح کرده‌ایم که یک بخش ورشکسته با زدوبند بالا است پس در چنین صنعتی چون یک ساختار غیرشفاف است چنین مسائلی باعث می‌شود یک عده افراد خاص از این موقعیت استفاده کنند.
وی ادامه داد: هرگاه در اقتصادهایی همانند ایران که دولت حضور حداکثری در صنعت دارد قید و شرطی برای هر مسئله‌ای لحاظ کرده‌ایم باعث شده است که خواسته و ناخواسته منافع متوجه عده خاصی بشود.
پس با شرایطی که برای واردات در نظر گرفته شده است همین اتفاق را رقم خواهیم زد.
واردات، قیمت خودرو در بازار را کاهش نمی‌دهد
این کارشناس بازار خودرو با اشاره به تاثیر واردات بر قیمت‌ها در بازار خودرو ادامه داد: من معتقدم بازار خودروی ما همانند دیگر بخش‌ها دلاری است و تا زمانیکه نوسانات دلار به سمت بالا وجود دارد نه واردات و نه هیچ سیاست دیگری نمی‌تواند به کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو کمک کند. آن شخصی که قرار است خودرو وارد و دلار خود را در ایران به ریال تبدیل کند با علم بر اینکه می‌داند دلار میل به صعود دارد هیچگاه خودروی وارداتی خود را ارزان وارد نمی‌کند.
مصطفوی گفت: چشم‌انداز دلار در ایران افزایشی است لذا حرف اول و آخر را در بازار خودرو دلار می‌زند نه واردات خودرو.
وی اظهار کرد: واردات خودرو زمانی موثر خواهد بود که بازار ما دلاری و دلالی نباشد، همچنین زمانیکه اقتصاد کلان ما با ثبات باشد و به یک نوسان کوچک نرخ دلار به شدت واکنش نشان ندهد آن زمان واردات جواب می‌دهد.
این کارشناس بازار خودرو در پایان گفت: اینگونه واردات خودرو نتیجه‌ای که دوستان انتظار دارند به همراه نخواهد داشت و برعکس باعث ایجاد رانت می‌شود.