« ابتکار» تازه‌ترین مواضع ایران در مذاکرات هسته‌ای را بررسی می‌کند توافق به شرط شفافیت متن

گروه بین الملل - در حالی که آمریکا و اتحادیه اروپا مدعی شده اند که پاسخ اخیر ایران به متن توافق هسته ای غیرسازنده بوده است، یک منبع در وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه سعودی العربیه تاکید کرد: واشنگتن معتقد است که مناسب ترین راه تعامل با ایران احیای توافق هسته ای است. وی که خواستار عدم فاش شدن نامش شده است همچنین خاطرنشان کرد که کشورش اصرار دارد که تحقیقات درخصوص آثار اورانیوم یافته شده در سایت‌های هسته‌ای ایران تکمیل شود.
در همین رابطه روز گذشته و در شرایطی که برخی از کارشناسان از دور شدن طرفین مذاکره جهت رسیدن به یک توافق خبر داده بودند، یک رسانه صهیونیستی گزارش داد، ارزیابی وزارت امورخارجه اسرائیل این است که ایران و آمریکا طی هفته‌های آینده به توافقی برای احیای برجام دست خواهند یافت. به نوشته روزنامه تایمز آو اسرائیل، کانال ۱۲ رژیم صهیونیستی روز جمعه گزارش داد که وزارت امورخارجه اسرائیل ارزیابی کرده است که علی‌رغم موضع واشنگتن مبنی بر غیر سازنده بودن نظرات اخیر جمهوری اسلامی درخصوص متن پیش‌نویس توافق احیای برجام، ایران و آمریکا تنها چند هفته تا حصول توافق نهایی فاصله دارند. دپارتمان تحقیقات سیاسی وزارت امورخارجه رژیم صهیونیستی پس از آخرین ارزیابی‌های خود در گزارشی غیر علنی پیش‌بینی کرده است که ایران و آمریکا به توافق احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) دست خواهند یافت.
نباید ابهام و شکافی در توافق وجود داشته باشد
این در حالی است که محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده ایران در گفت و گو با شبکه الجزیره، تصریح کرده است: مهم برای ایران این است که توافق احتمالی هیچ گونه نکته احتمالی، امور مبهم یا شکافی نداشته باشد که ایالات متحده بتواند در آینده برای لغو آن، از این شکاف‌ها بهره‌برداری کند. همان گونه که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ واشنگتن توانست در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما و دونالد ترامپ از شکاف‌ها و عبارت‌های مبهم در توافق بهره‌برداری کند.


به گفته مرندی، تلاش می کنیم، آمریکا هرگز نتواند بدون پرداخت هزینه، توافق را لغو کند، به همین دلیل هیچ موضوع استثنایی در پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا وجود ندارد.
مرندی در پاسخ به این سوال که پرسید آیا می‌توان چنین نتیجه گرفت که علت به تاخیر افتادن مذاکرات احیای برجام اختلاف در اصطلاحات است نیز گفت: اول این که همانطور که ایران بارها گفته است که اتهام‌های ساختگی  و سیاست زده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران در شورای حکام باید حل و فصل شود. همچنین جلسه شورای حکام نیز در دست کشورهای غربی است و به همین دلیل ایران خواستار پایان دادن به این اتهامات بی اساس و دروغ است.
مرندی اضافه کرد: باید از شر تمام مسائل مبهم و غیر شفاف و روشن خلاص شویم، چرا که دوباره این مسائل سربرخواهد آورد و توافق را تضعیف میکند و از میان خواهد برد.
صحبت‌های مرندی در حالی مطرح شد که روز گذشته  ژائو لیجیان » سخنگوی وزارت امورخارجه چین در تازه ترین نشست مطبوعاتی خود اعلام کرد پکن  از نزدیک پاسخ اخیر ایران را درباره متن پیش‌نویس توافق احتمالی دنبال می‌کند و به نظر می رسد این پاسخ در راستای مواضع مشخص ایران در خصوص مسائل مرتبط با روند مذاکرات است .  سخنگوی وزارت امورخارجه چین ابراز امیدواری کرد همه طرف ها و به ویژه آمریکا با ارائه پاسخی موثر به نگرانی‌های مشروع ایران، منجر به حصول توافق  در آینده ای نزدیک شود.
برجام بدون مسائل پادمانی هم قابلیت اجرا دارد
در همین رابطه رحمان قهرمان‌پور، کارشناس مسائل بین الملل در ارتباط با واکنش منفی غربی‌ها به پاسخ ایران به پیشنهادات آمریکا برای احیای برجام و مطرح کردن عدم ارتباط نظارت‌های آژانس با برجام تاکید کرد: «بحث پادمانی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر چهار سایت (مریوان، ورامین، تورقوزآباد و شیان) است. آژانس مدعی است که ایران در این سایت‌ها فعالیت‌هایی داشته که از آن‌ها مطلع نبوده است. اساسا باید توجه داشت که این اختلافات مربوط به گذشته هستند و همچنان مناقشات فنی پیرامون آن‌ها ادامه دارد.
این کارشناس مسائل انرژی هسته‌ای که با سایت فرارو گفت و گو کرده در ادامه اظهارات خود با تاکید بر این‌که ایران اعتقاد دارد درخواست‌های پادمانی آژانس مربوط به گذشته است، ادامه داد: «از نگاه تهران این موضوع در جریان توافق ۲۰۱۵ و در قالب پرونده مربوط به PMD (ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران) بسته شده‌اند لذا باید این طرح سوال‌های نظارتی نیز بسته شوند. در مقابل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این دو موضوع را از یکدیگر مجزا می‌کند و معتقد است که از نظر حقوقی، طرح نظارت‌های جدید در قالب مختومه شدن پرونده‌های گذشته نمی‌گنجد.»
قهرمان‌پور در ادامه تصریح کرد: «اساسا نگرانی منطقی ایران این است که موضوع تنها به این چهار سایت ختم نخواهد شد.. در واقع، نگرانی تهران تکرار این روند در روز‌های بعد از احیای برجام است که هر بار می‌تواند طرح سوال از یک مکان جدید در اولویت‌های مهم شورای حکام قرار بگیرد. در مجموع موضوع اختلاف میان ایران و آژانس دو نوع تفسیر حقوقی متفاوت است.»
این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این پرسش که اختلاف‌نظر میان ایران و کشور‌های غربی بر سر مسائل پادمانی تا چه اندازه می‌تواند مانعی برای احیای توافق باشد، گفت: «با توجه به این‌که در گذشته موضوعات بسیار دشواری همچون PMD حل شده، اختلاف‌نظر کنونی چندانی جدی به نظر نمی‌رسد؛ مگر این‌که آمریکایی‌ها واقعا اراده بر هم زدن توافق را داشته باشند که البته این نیز بعید به نظر می‌رسد.»اساسا اختلافات میان ایران و آژانس چندان جدی نبوده و می‌تواند ظرف دو هفته، با آمدن بازرسان آژانس به ایران و گرفتن پاسخ پیرامون سایت‌های مورد درخواست، به سرعت حل‌وفصل شود. اما همچنان باید توجه داشت که خوانش‌های طرفین از اختلافات پادمانی، تعیین کننده نهایی خواهد بود. البته باید توجه داشت که برجام بدون حل مسال پادمانی نیز قابل احیا شدن است و این مسائل در آینده می‌تواند حل‌وفصل شود، اما این ایران است که بر تعیین تکلیف نهایی اختلافات در این حوزه تاکید قطعی دارد.»