روزنامه آرمان ملی

‌آتش در نیستان ‌

آرمان ملي: اخبار مربوط به آتش‌سوزي در جنگل‌ها و تالاب‌هاي ايران، از آن دسته اخبار تکرار شونده هستند که همه ساله به ويژه با گرم‌تر شدن هوا، از گوشه و کنار کشور بيشتر به گوش مي‌رسند. اين بار دو آتش‌سوزي به‌طور همزمان يکي در تالاب انزلي در شمال کشور و ديگري در تالاب هورالعظيم در جنوب کشور رخ داده است. روز گذشته، مقامات مسئول، از مهار آتش‌سوزي گسترده تالاب انزلي در شمال ايران خبر دادند هرچند که گزارش‌ها حاکي از تداوم اين آتش‌سوزي و همچنين ادامه يافتن آتش‌سوزي در تالاب هورالعظيم در استان خوزستان است. مردم اهواز مي‌گويند که دود آتش‌سوزي در هورالعظيم، نفس‌شان را بريده. آنها توضيح مي‌دهند که از نخستين ساعات بامداد روز شنبه 12شهريور ماه 1401 توده غليظ دود ناشي از آتش سوزي در هورالعظيم آسمان شهرهاي رفيع، هويزه، حميديه، دشت آزادگان و اهواز را فراگرفت و در کنار گرماي شديد و طاقت‌فرسا نفس مردم شهرها و روستاهاي اين محدوده را به شماره انداخت. غلظت دود به حدي است که حتي به اندروني‌هاي مردم راه يافته است. به گفته کارشناسان، عدم تامين حقابه طي ماه‌هاي اخير و خشکاندن بخش‌هايي از تالاب براي استخراج نفت، تداوم آتش سوزي در بخش عراقي و عدم نظارت سازمان محيط زيست از جمله عوامل وقوع چنين حوادث دردناکي است که نتيجه آن مرگ و نابودي ده‌ها گونه گياهي و جانوري بوده و هست. به گفته مسئولان، امسال حدود 22 هزار هکتار از بخش عراقي و 350 هکتار از بخش ايراني تالاب هورالعظيم در آتش سوخته است. اما بحث بر علل و عوامل آتش‌سوزي در تالاب انزلي اندکي متفاوت از هورالعظيم به نظر مي‌رسد. تالابي با مساحتي در حدود 20 هزار هکتار که روز جمعه، 11 شهريور، براي چندمين بار در ماه‌هاي گذشته دچار آتش‌سوزي شد. اين چندمين آتش‌سوزي وسيع در تالاب انزلي در ماه‌هاي گذشته است. برخي مقامات محلي اين آتش‌سوزي‌ها را «عمدي» و با هدف «تصرف اراضي منطقه» اعلام کرده‌اند. تهمينه شمشادي، مديرعامل جمعيت زنان و جوانان حافط محيط زيست گيلان، ضمن تاييد رابطه بحث تصرف اراضي با آتش سوزي‌هاي تالاب انزلي، به «آرمان‌ملي» مي‌گويد: «هر سال اين اتفاق مي‌افتد. هوا که خيلي گرم مي‌شود يا باد مي‌وزد و از آن طرف هم سودجويان اراضي تالابي از اين فرصت استفاده مي‌کنند و اين به نظر من عمدي بوده. مشخص بود که افرادي که اراضي کشاورزي‌شان چسبيده به تالاب است بخواهند از اين فرصت استفاده کنند.» با اين فعال محيط زيست استان گيلان به گفت‌وگو نشستيم تا هم اطلاعاتي از چند و چون علل و عوامل آتش سوزي تالاب‌ها و جنگل‌ها به ويژه در سال‌هاي اخير کسب کنيم و هم نحوه مهار آتش و رسيدگي به وضعيت نيروهاي محلي در رابطه با نبود و کمبود امکانات را از نظر بگذرانيم.
در گيلان، چيزي به اسم بالگرد آبپاش نداريم
مديرعامل جمعيت زنان و جوانان حافظ محيط زيست گيلان، در مورد اراضي تالاب انزلي و بحث عمدي بودن آتش سوزي‌ها مي‌گويد که «با توجه به بالا بودن قيمت زمين، افراد سودجويي که اراضي کشاورزي‌شان در حاشيه نيزارها واقع شده، اين نيزارها را آتش زده و به زمينشان وصل مي‌کنند.» او بحث تصرف اراضي تالابي را مطرح مي‌کند و اينکه در عرصه‌هاي جنگلي ما اين اتفاقات مي‌افتد. به گفته او «مردم سعي مي‌کنند رعايت کنند و اين اراضي در دسترس جاده و شخصي نيست مگر اينکه همان اطراف و ساکنان روستا اين کار را بکنند.»خانم شمشادي ضمن اشاره به واکنش دادستاني اشاره مي‌کند که اعلام کرده مظنون اين حادثه دستگير شده تا بعد از اين جزئياتش مشخص شود، ادامه مي‌دهد که «اين آتش سوزي‌ها معمولا ديروقت اتفاق مي‌افتد و افراد از تاريکي شب استفاده مي‌کنند و از طرفي، اداره کل حفاظت محيط زيست آنقدر نيرو و محيط‌بان ندارد که در نقطه نقطه اين اراضي بايستند. چند پاسگاه محيط‌باني هست که تا آن‌ها باخبر بشوند، آتش گسترده شده ضمن اينکه ما تجهيزات ضعيفي هم داريم تا از تهران و ساير نقاط برسند، آتش سوزي وسعت پيدا مي‌کند.»او در خصوص تجهيزات و امکانات، توضيح مي‌دهد که ما در گيلان اصلا از اين بالگردهاي آبپاش نداريم و به هر حال بايد هلال احمر و ساير نيروها از پايتخت کمک کنند و تا آن‌ها خود را برسانند، زمان مي‌برد و به همين نسبت هم از آن طرف هوا گرم شده و اين نيزارها کاملا خشک هستند و آماده اشتعال و تسري آتش به بخش‌هاي ديگر هستند.»اين فعال محيط زيست، ضمن اظهار تاسف از کمبود‌ها اين را هم مي‌گويد که «مدير کل دادگستري نسبت به بحث‌هاي محيط زيستي بسيار حساس است. همين طور معاونت پيشگيري از جرايم هم شخص حساسي است که هميشه در صحنه حاضر و پيگير است نسبت به تمامي تعرضات محيط زيستي به ويژه بحث‌هاي تصرف اراضي تالابي و اراضي جنگلي.»اينجا مناطق حفاظت شده است و بالاخره ملک شخصي نيست و بايد حفاظت شود و محيط زيست موظف است که حمايت و حفاظت کند اما به هر حال اين‌ها هم وسعشان اندک است و نمي‌توانند براي هر خانه‌اي يک مقر حفاظتي بگذارند.
راه تخلف باز است


او در خصوص وضعيت جغرافيايي منطقه، ‌توضيح مي‌دهد که «در شمال کشور، زمين هاي کشاورزي به خانه‌ها نزديک هستند و تفاوت مي‌کند با ساير استان‌هاي کشور. مناطق حفاظت شده در گيلان همه به نحوي زمين کشاورزي و باغشان وصل است و شايد تنها با رودخانه يا جوي آبي فاصله پيدا کرده و از آن طرف هم سودجوياني هستند به اين دليل که قيمت زمين در گيلان هم بالاست از اين مسئله سو استفاده ميکنند.»شمشادي از يک آسيب اجتماعي ياد مي‌کند که به شرايط بد اقتصادي برمي گردد و اينکه توليد کشاورز و روستايي و مزرعه دار درآمد زيادي ندارد و درصدد است که زمينش را وسعت بدهد در عين حالي که بحث‌هاي سودجويي و زياده خواهي و طمع افرادي هم مطرح مي‌شود که مي‌خواهند بيشتر داشته باشند که دود اين آتش‌ها به چشم محيط زيست مي‌رود و باز محيط زيست را نابود مي‌کند. اما مگر قانوني براي بازداري اين تصرف اراضي وجود ندارد؟ خانم شمشادي مي‌گويد: «قانون وجود دارد و در حال حاضر در حد بالايي جلوي تصرف اراضي گرفته شده است اما با همه اين قوانين باز هم افراد سودجو هستند و قانون را دور مي‌زنند. به هر حال راه تخلف باز است تا افراد سودجو بتوانند به زمين‌هاي خود اضافه کنند.»
سير تصرف اراضي؛ از آتش سوزي تا خريد و فروش زمين
شمشادي در خصوص ارتباط اين تصرف اراضي با اين آتش سوزي‌ها، بيشتر توضيح مي‌دهد: «الان نيزارهاي تالاب آتش گرفته‌اند.در واقع نيزارها جزو اراضي ملي و تالابي هستند که به زميني روستايي وصل هستند يا نزديک آن هستند يا اراضي جنگلي را ممکن است ببينيد که شخصي دورش را فنس کشيده و مي‌گويد که اينجا متعلق به ماست و از اجداد ما رسيده و اينجا باغ و زمين کشاورزي بوده. در واقع، مدت‌هاست که اشخاصي به جان اين اراضي افتاده‌اند که آن‌ها را به زمين‌هايشان وصل کنند. البته از آن طرف هم محيط زيست حساس‌تر و پيگيرتر شده که جلوي اين دست‌اندازي‌ها و اين اعمال بي‌رحمانه را بگيرد.»مي پرسيد که يعني با خشک کردن و سوزاندن اين اراضي آن را به زمين‌هاي خود وصل مي‌کنند؟ «بله به هر حال وقتي تالاب خشک مي‌شود، راه دسترسي به آن آسان مي‌شود و راحت مي‌توانند آن را بسوزانند و به هر حال تا رسيدگي شود، آن‌ها چند وقتي چيزي هم در آن زمين‌ها مي‌کارند بعد هم به زمين خود وصل مي‌کنند و بعد هم بحث خريد و فروش زمين است.»
بحث تصرف اراضي، عامل اصلي آتش سوزي در سال‌هاي اخير بوده
در مناطق ديگر مثل زاگرس يا همين هورالعظيم هم اين اتفاق مي‌افتد؟ خانم شمشادي، معتقد است که آنجا هم بحث تهيه زغال و همين دخل و تصرف‌ها و طمع و دست درازي به عرصه‌هاي جنگلي و تالابي وجود دارد. او مي‌گويد: «گاهي بخشي آتش مي‌گيرد که گردشگران به آنجا رفت و آمد دارند و برگ‌هاي خشک آنجا ريخته شده و با کوچک‌ترين بي‌دقتي کسي اگر آتشي روشن کند و غذايي درست کند، آتش سوزي مي‌تواند تسري پيدا کند. اما الان خوشبختانه مردم آگاهي پيدا کرده‌اند و بيشتر رعايت مي‌کنند و خيلي روي زمين آتش روشن نمي‌کنند. بنابراين در همين چند سال اخير عامل اصلي آتش سوزي، ‌بحث تصرف اراضي از سوي سودجويان زمين بوده.»
نيروهاي محيط‌بان، ‌بنزين براي گشت زدن ندارند
اما در خصوص آتش سوزي‌ها، شاهد گلايه کشاورزان و اهالي مناطق يا حاميان محيط زيست، هستيم که از اهمال برخي مسئوليني در مهار آتش سوزي، حرف مي‌زنند. آيا مي‌شود اسم آن را اهمال گذاشت يا اينکه تجهيزات ندارند يا مشکل ديگري دارند. خانم شمشادي، معتقد است که «اهمال نيست. بحث کمبود نيرو مطرح است. بايد نيرو، جنگلبان، محيط‌بان و گشت‌ها بيشتر باشد. الان بنزين ندارند! با چه چيزي بروند گشت بزنند؟ به هر حال مناطقي که آب وجود دارد بايد با قايق بروند يعني مردم متوجه بشوند که اين جا محدوده منطقه حفاظت شده و پاسگاه محيط‌باني است و اينجا محيط‌بان‌ها و جنگل‌بان‌ها هميشه در عرصه هستند و هيچ احدالناسي حق تعرض نداشته باشد.»اين فعال محيط زيست به کمبود نيروها و پايين بودن حقوق و دستمزد نيروها اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «داستان‌هاي زيادي است که دست‌به‌دست هم مي‌دهند که يکسري افراد سودجو از اين فرصت استفاده کنند.»او ادامه مي‌دهد: «به هر حال وقتي منطقه حفاظت شده است و سازمان محيط زيست قوانيني براي حفاظت از مناطق حفاظت شده دارد و بحث‌هايي که مطرح مي‌کنند براي يک مساحت خاصي چه تعداد محيط‌بان لازم است، خب نمي‌توانند به هر حال منابع و امکاناتشان کم شده و مشکلات زيادي دارند.»
زمين باتلاقي‌ست؛ راه دسترسي وجود ندارد
مي گويند که آتش در تالاب انزلي مهار شده در خصوص خسارتي که اين آتش به تالاب وارد کرده، هنوز آمار درستي ارائه نشده اما مسئولان، آن را چيزي حدود 50 هکتار برآورد کرده و مي‌گويند که خاموش شده اما بايد مراقب باشند و باز زمين گرم است و خاکستر داغ آنجا وجود دارد. خانم شمشادي که دلش مي‌سوزد براي اين اراضي و مي‌گويد : «واقعا پرسنل اداره کل حفاظت محيط زيست، مدير کل و... همه در صحنه بوده‌اند و واقعا هم کار سختي است. بيست ساعت اين آتش سوزي ادامه داشته. زمين باتلاقي است. راه دسترسي ماشين نيست و امکانات کم است و تا منتظر باشيد بالگرد آب پاش از تهران بيايد.»او معتقد است که نوعي هماهنگي با مديريت بحران همه دستگاه‌ها بايد وجود داشته باشد: «در حال حاضر زمان بسياري طول مي‌کشد تا بالگرد برسد و آبپاش‌ها خود را برسانند.» او مي‌گويد که «خود محيط زيست تجهيزاتي ندارد و اين بالگردهاي آبپاش و ساير تجهيزات در دست وزارت دفاع و سپاه و هلال احمر بوده که در اختيار قرار گرفته وگرنه که خود محيط زيست تجهيزاتي ندارد.» اين روزها تالاب انزلي شاهد حضور محيط‌بان‌ها و نيروهايي بوده که در منطقه حاضر شدند و ساعت‌ها با کوله‌هاي آبپاش بر دوش و به شکلي بسيار دشوار و دستي در حال خاموش کردن آتش بوده‌اند.خانم شمشادي، اظهار اميدواري مي‌کند رئيس کميسيون محيط زيست در مجلس شوراي اسلامي، تلاشش را براي قوانين حمايتي از محيط‌بان‌ها و همه ‌اين نيروهاي خدوم منطقه، به کار بگيرند و آن تصويب کنند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اخبار ویژه (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
تقلب؛ بلای جان بازار لوازم یدکی خودرو ‌آتش در نیستان ‌ رستم قاسمی یا احمدی‌نژاد شماره 2؟ عباس معروفی یک نویسنده واقعی بود ممکن است عراق شاهد یک انتخابات زودهنگام باشد جمهوری اسلامی اژدهای هفت‌سر استکبار را عقب راند شاید بارانی ببارد آمریکا باید امتیاز بدهد سرمايه‌گذاري، شاه کليد توسعه احیای برجام در پیچ آخر توافقنامه جدید و آینده روابط ایران و اروپا شاید بارانی ببارد دیدار وزیر اقتصاد ایران با همتای سوری خود