طولانی شدن مذاکرات به نفع ایران نیست

قاسم محبعلی کارشناس روابط بین‌الملل شرايط پرونده هسته‌اي و واکنش‌هايي که طرفين به مواضع يکديگر نشان مي‌دهند به پيچيده شدن سرانجام پرونده هسته‌اي افزوده است. اين امکان وجود دارد که ماه‌هاي آينده شرايط جديدي در جهان به وجود ‌آيد که بر روند مذاکرات هسته‌اي و نوع بازگشت آمريکا به برجام اثر‌گذارد. از سوي ديگر بعد از اينکه انتخابات آمريکا در نوامبر برگزار شد، تشکيل کنگره جديد در ژانويه اتفاق خواهد افتاد. هر چند طرف پيروز در نوامبر مشخص مي‌شود. از اين جهت ممکن است شرايط باز هم دچار تغييراتي شود. يکي از مولفه‌هايي که مي‌تواند بر پرونده هسته‌اي و احياي برجام اثرگذار باشد؛ تصميم شوراي حکام در ارتباط با ايران در اين شوراست. مواضع غربي‌ها به خصوص آمريکايي‌ها و اروپايي‌ها در اين نشست مشخص‌تر خواهد شد و بايد در انتظار بود که شوراي حکام قطعنامه عليه ايران به تصويب مي‌رساند يا اينکه پرونده ايران را به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ارسال مي‌کنند يا اينکه صرفا يک بيانيه سياسي در ارتباط با ايران از نشست آينده شوراي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي خارج مي‌شود. به نظر مي‌رسد طول کشيدن به نتيجه رسيدن برجام بيش از ساير طرفين براي ايران هزينه افزاست. ايران روزانه هزاران ميليون دلار و ماهانه ده‌ها ميليون دلار و شايد سالانه بيش از 60 ميليارد دلار از عدم فروش نفت ضرر کند. فرصتي که عملا از دست مي‌رود. از اين جهت عدم توافق موجب از دست رفتن موقعيت‌هاي اقتصادي و حتي سياسي ايران خواهد شد. همچنين انتظار اينکه امتياز بيشتري در آينده به ايران داده شود و شرايط پيش روي ايران بهتر شود، چندان قابل پيش بيني نيست و نبايد بر روي عنصر زمان حساب چنداني باز کرد. اشخاصي که مدام اعلام مي‌کنند گذشت زمان به نفع ايران است قطعا در محاسبات خود گرفتار خطا شده‌اند. از سوي ديگر برخي بازگشت به برجام را به مساله زمستان سرد اروپايي‌ها گره مي‌زنند. تحليلي که اگر مد نظر ايران باشد عملا کارآمد نيست. زيرا ايران در شرايط فعلي گازي براي صادرات به اروپا ندارد. ايران يا بايد با توسل به خط لوله و يا به صورت گارlng‌ اقدام به صادرات گاز به اروپا نمايد که عملا زير ساخت‌هاي آن در حال حاضر وجود ندارد. بنابراين ايران نبايد پرونده هسته‌اي و احياي برجام را به زمستان سرد اروپا گره بزند. چرا که ايران در نهايت مي‌تواند با افزايش صادرات نفت موجبات کاهش قيمت سوخت در دنيا را فراهم آورد که اين مورد هم سود چنداني براي اروپايي‌ها ندارد.