روزنامه ابتکار
1401/06/20
« ابتکار» همزمان با صدور بیانیه ضد ایرانی تروئیکای اروپا بررسی می‌کند تعویق دوباره توافق
گروه بین الملل - پس از آنکه آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز جمعه با همتایان فرانسوی، آلمانی و انگلیسی خود در بروکسل دیدار کرد، تروئیکای اروپا (فرانسه، آلمان و انگلیس)روز گذشته با صدور بیانیه مشترکی مدعی شدند که ایران از فرصت دیپلماتیک حساس استفاده نکرده است و در ادعایی بی‌پایه و اساس اعلام کردند که ایران در عوض به گسترش برنامه هسته ای خود به نحوی فراتر از هرگونه توجیه غیرنظامی قابل قبول ادامه می‌دهد.در این بیانیه همچنین ادعا شده است: ما دولت‌های فرانسه، آلمان و انگلیس به همراه دیگر اعضای توافق هسته‌ای و آمریکا از آوریل ۲۰۲۱ با حُسن نیت با ایران برای احیا و اجرای کامل برجام مذاکره کرده‌ایم. اوایل اوت، پس از یک سال و نیم مذاکرات، هماهنگ‌کننده برجام مجموعه نهایی متونی را به ایران ارائه کرد که امکان بازگشت به تعهدات برجامی‌اش خواهد داد و همچنین زمینه بازگشت آمریکا به توافق را فراهم می‌کند.
بیانیه سه کشور اروپایی این ادعا را مطرح کرد: در این بسته نهایی، هماهنگ کننده تغییرات بیشتری اعمال کرد که ما را به مرز انعطاف پذیری مان رساند. متاسفانه، ایران انتخاب کرده است که از این فرصت حساس دیپلماتیک استفاده نکند. در عوض، به گسترش برنامه هسته ای اش به نحوی فراتر از توجیه غیرنظامی قابل قبول ادامه دهد.
در ادامه این بیانیه تروئیکای اروپایی ادعا کرد: در حالی که به توافق نزدیک می شدیم، ایران موضوعات جداگانه ای را مطرح کرد که با تعهدات بین المللی الزام آور و قانونی اش تحت ان پی تی و توافق پادمان های ان پی تی منعقد شده با آژانس بین المللی انرژی اتمی ارتباط داشت. این خواسته تازه، تردیدهای جدی در مورد نیات و تعهدات ایران به نتیجه موفقیت آمیز برجام ایجاد می کند. موضع ایران در تضاد با تعهدات الزام آور قانونی اش است و چشم انداز احیای برجام را به خطر می‌اندازد.
به گزارش ایرنا، سه کشور یاد شده اروپایی در ادامه این بیانیه همچنین مدعی شدند: شورای حکام آژانس در ماه ژوئن با اکثریت قاطع قطعنامه ای را تصویب کرد که از ایران می‌خواهد برای پاسخ به پرسش های حل نشده آژانس، اقدام فوری انجام دهد. سه ماه بعد ایران ابدا هیچ اقدامی انجام نداده، همانطور که در گزارش جدید مدیرکل آژانس تائید شده است. در عین حال، موضع ما، مشخص و ثابت است. ایران باید به طور کامل و بدون معطلی با حسن نیت با آژانس همکاری کند. برعهده ایران است که پاسخ‌های معتبر به لحاظ فنی به پرسش‌های آژانس در مورد محل اختفای همه مواد هسته ای در قلمرو خود ارائه دهد. برجام به هیچ وجه نمی تواند برای رهایی ایران از تعهدات الزام آور قانونی که برای رژیم جهانی منع اشاعه هسته‌ای ضروری است، مورد استفاده قرار گیرد.
در پایان این بیانیه تروئیکای اروپایی ضمن مقصر جلوه دادن ایران در روند مذاکرات وین و عدم اشاره به ناکامی دولت بایدن در اتخاذ تصمیمی مناسب مدعی شد: با توجه به شکست ایران در به نتیجه رساندن این توافق روی میز، ما به همراه شرکای بین المللی در مورد بهترین روش برای پرداختن به تشدید تنش های مستمر توسط ایران و نبود همکاری با آژانس در ارتباط با توافق پادمان های ان پی تی این نهاد رایزنی و مشورت می کنیم.
تعویق توافق تا بعد از انتخابات کنگره
این بیانیه و ادعاهای آن در حالی مطرح شده که مقامات دیپلماتیک ایران بارها و بارها طی روزها و هفته های اخیر تاکید کرده اند در صورت حسن نیت طرف مقابل، توافق می تواند در کمترین زمان ممکن به نتیجه برسد. همچنین در شرایطی در این بیانیه همکاری ایران با آژانس زیر سوال رفته که در طول مذاکرات شاهد موضع گیری‌های سیاسی آژانس در قبال ایران بوده ایم؛ امری که با پیش کشیده شدن مسائل پادمانی، خود یک مانع اصلی در جریان به ثمر رسیدن مذاکرات بود. علاوه بر این سه کشور اروپایی در شرایطی ایران را متهم به از دست دادن فرصت احیای برجام می‌کنند که در طول سه سال و نیم گذشته و همزمان با خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، عملاً هیچ اقدامی خاصی را جهت نجات توافق و بهره مندی ایران از مزایای برجام انجام نداده و تمامی وعده های آنها نیز به ثمر ننشسته است.
در همین راستا از همان ابتدای امر هم مشخص بود که مساله اصلی احیای برجام میان تهران و واشنگتن بوده و سایر طرفین توافق هر یک به سهم خود خواستار بهره گیری از این مذاکرات به نفع منافع خود هستند. در این میان و در شرایطی که ایران شروط خود را برای احیای توافق به صورت علنی اعلام کرده است، اکنون این طرف آمریکایی است که به نظر می رسد برای تصمیم گیری نهایی دچار تردید شده و شکاف داخلی در میان مقامات واشنگتن، کار را برای دولت بایدن در آستانه انتخابات مجلس نمایندگان دشوار ساخته است.
در این رابطه عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه و دیپلمات اسبق کشورمان معتقد است هر گونه مذاکره و حصول توافق به مقطع بعد از انتخابات میان دوره‌ایی کنگره آمریکا موکول خواهد شد، اما سخن به میان آورد از «خزان توافق» هنوز زود به نظر می‌رسد. فرجی‌راد در بخش ابتدایی اظهارات خود در ارتباط با سیگنال‌های منفی چند روز اخیر گفت: «اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها، در انتظار دریافت پاسخ نهایی ایران بودند، اما آنها تصور نمی‌کردند که در این پاسخ مسائل پادمانی به صورت جدی مجددا مطرح شود. از آن‌جایی که در پاسخ قبلی ایران، مسائل پادمانی به شکل جدی مطرح نشده بود، غربی‌ها خوش‌بین بودند ایران از این مساله صرف‌نظر کرده یا در پی کنار آمدن و تعامل است. پس از این‌که آنها تاکید جدی ایران بر مسائل پادمانی را مشاهده کردند، به این نتیجه رسیدند با توجه به زمان اندک باقیمانده تا انتخابات میان‌دوره‌ایی کنگره نمی‌توانند مذاکرات را به سرانجام برسانند. بنابراین آنها در مسیر گام برداشته‌اند که موضوع توافق را بعد از ۸ نوامبر پی‌گیری و ادامه دهند.»
سفیر اسبق کشورمان در نروژ و مجارستان در ادامه تاکید کرد: «دموکرات‌ها و دولت بایدن، در پی آن بودند تا قبل از انتخابات کنگره توافق با ایران را به سرانجام برسانند تا بتوانند از آن به عنوان یک برگ برنده بهره بگیرند، اما بعد از مطرح شدن مسائل پادمانی میان تهران و آژانس، فشار‌های مضاعف اسرائیل و جنگ تبلیغاتی شدید جمهوری‌خواهان علیه توافق، به این نتیجه رسیدند که مسائل مورد اختلاف در عرض چند روز یا یک تا دو هفته آینده قابل حل نخواهد بود. بنابراین، آنها تداوم کانال‌های گفتگو از طریق میانجی‌ها را تا بعد از برگزاری انتخابات کنگره در ۸ نوامبر در دستور کار قرار داده‌اند.» توقف توافق تا بعد از برگزاری انتخابات در آمریکا، فرصتی مناسب برای تجدید قوا و افزایش فشار‌های مخالفان احیای برجام است. اساسا فشار اسرائیلی‌ها، جمهوری‌خواهان و حتی بعضا کشور‌های عربی، مواضع دولت بایدن را در قبال توافق بیش از بیش تضعیف خواهد کرد.»
این استاد دانشگاه که با سایت فرارو گفت‌و‌گو کرده است در ادامه با تاکید بر این‌که تعلیق توافق تا بعد از انتخابات کنگره به معنای صدور قطعنامه ضدایرانی در نشست فصلی شورای حکام آژانس در ماه سپتامبر نخواهد بود، ادامه داد: «اساسا باید توجه داشت که صدور قطعنامه دوم تنها می‌تواند با هدف پی‌گیری قطعنامه نخست باشد. در قطعنامه اول از ایران درخواست شد پیرامون سه سایت هسته‌ای خود پاسخ دهد؛ در مقابل ایران دوربین‌ها آژانس را خاموش و فعالیت‌های ناظران آژانس را محدود کرد. اساسا باید توجه داشت تروئیکای اروپایی و آمریکا از قطعنامه اول نتیجه‌ای کسب نکردند و اگر بخواهند قطعنامه دومی صادر کنند، در صورت انجام مطالبه آنها از سوی تهران، پرونده را به شورای امنیت ارجاع خواهد داد. در صورت وقوع این رخداد، دیگر محلی برای مذاکره بعد از انتخابات میان دوره‌ایی کنگره آمریکا باقی نخواهد ماند.»
وی افزود: «باتوجه به استدلال‌هایی که مطرح شد، پیش‌بینی‌ام این است که در نشست جدید شورای حکام قطعنامه‌ای علیه ایران صادر نخواهد شد. شاید بیانیه‌ای انتقادی نسبت به کنش‌های ایران صادر شود.»
چرا بایدن لحن ضدایرانی را تشدید کرده است
مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی در بخش دیگری از گفته‌های خود تصریح کرد: «اساسا باید توجه داشت که در وضعیت بعد از موکول شدن ادامه مذاکرات به بعد از انتخابات میان دوره‌ایی کنگره، رقیب بایدن (جمهوری‌خواهان) بر عدم موفقیت دو سال مذاکرات دموکرات‌ها و صحت رفتار دونالد ترامپ تاکید خواهند کرد. در چنین فضایی شاهد هستیم که دولت بایدن مواضعی سفت و سخت‌تر را اتخاذ کرده است. برای نمونه در بحث آلبانی، استفاده از بند ۵ ناتو را به میان کشیده و اخیرا چند شرکت ایرانی را تحریم کرده است. این کنش‌ها به نوعی کنش‌ورزی دولت بایدن برای مقابله با اتهامات جریان مقابل است.»
خزان مذاکرات فرا نرسیده است
این استاد ژئوپلتیک در پایان تاکید کرد: «با وجود تمام موانع پیش‌رو، هنوز سخن به میان آوردن از خزان مذاکرات زود به نظر می‌رسد. اگر خزان مذاکرات فرا برسد و غنی‌سازی ایران ادامه پیدا کند، به طور حتم غربی‌ها نمی‌توانند منفعل باقی بمانند. در صورت عدم انفعال نیز مساله این است که آنها چه راهکاری را می‌خواهند در پیش بگیرند. واقعیت امر این است که حداقل در مقطع کنونی که بحران اوکراین به لحظه بن بست رسیده، تنش‌های میان چین و آمریکا بر سر تایوان اوج گرفته و کشور‌های اروپایی به شدت از بحران انرژی در فصل زمستان واهمه دارند، بعید به نظر می‌رسد آنها خواهان گشوده شدن یک بحران جدید برای خود باشند. با توجه به این مسائل نمی‌توان از خزان مذاکرات سخن به میان آورد، اما باید توجه داشت بعد از انتخابات کنگره احتمالاً دولت بایدن امتیازات کمتری را خواهد داد.»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
« ابتکار» وعده وزیر صمت برای سال ۱۴۰۲ را بررسی کرد
صادرات خودروی داخلی!؟
« ابتکار» همزمان با صدور بیانیه ضد ایرانی تروئیکای اروپا بررسی می‌کند
تعویق دوباره توافق
زیرساخت‌های عراق برای خدمات‌رسانی به زائران کافی نیست
آغاز موج بازگشت زائران حسینی
سیدحسن خمینی در مراسم سالگرد تاسیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره):
انتشار اسناد به برخی انتقادات پاسخ می‌دهد
کیکاوس پور ایوبی
بحران روابط اجتماعی و فقر اقتصادی در پساکرونا
دادگاه متهم زورگیر بزرگراه نیایش با حضور ۴۰ شاکی برگزار شد
رویه دیگر سخنان رییس شورای شهر تهران
اعضای شورای اسلامی شهر تهران – دوره پنجم
توافق دو طرفه شاید وقتی دیگر
