گام بلند شیعیان عراق برای به قدرت رساندن السودانی

استعفای الحلبوسی پذیرفته نشد آرمان امروز- رضا پورحسين: منابع خبري عراق از مخالفت پارلمان اين کشور با استعفاي محمد الحلبوسي از رياست اين نهاد خبر دادند. نمايندگان همچنين به محسن علي اکبر المندلاوي به عنوان معاون اول رئيس پارلمان راي مثبت دادند. المندلاوي براي تصدي اين سمت با ياسر هاشم الحسيني و باسم خزعل خشان رقابت کرد و موفق شد که نظر نمايندگان پارلمان را جذب کند. رسانه‌هاي عراق با انتشار تصويري از بيانيه هيئت رئيسه پارلمان عراق اعلام کردند که نمايندگان پارلمان به همين منظور چهارشنبه هفته جاري نشستي را برگزار خواهند کرد. اين اتفاق در حالي رخ داد که دادگاه عالي فدرال اين کشور درخواست تجديد نظر در حکم پذيرش استعفاي جمعي نمايندگان جريان صدر از پارلمان را رد کرد. جريان صدر اوايل شهريور خواستار بازگشت نمايندگان مستعفي خود به پارلمان عراق شده و بابت قبول استعفاي نمايندگان به دادگاه فدرال شکايت کرده بود. نمايندگان جريان صدر در پارلمان عراق، 22 خردادماه گذشته به درخواست مقتدي صدر رهبر اين جريان، استعفانامه‌شان را امضا کردند. جريان صدر که توانسته بود در انتخابات زودهنگام پارلمان، 73 کرسي را به خود اختصاص دهد، دليل اين استعفاي جمعي را نارضايتي از روند تشکيل دولت جديد و انتخاب نخست وزير و رئيس جمهوري جديد عنوان کرده بودند. با اين وجود به نظر مي رسد گام بزرگي براي به قدرت رسيدن السوداني در عراق برداشته شده است. همزمان با اين اتفاقات سه راکت به اطراف مقر پارلمان عراق در مرکز بغداد اصابت کرد که در نتيجه آن 4 نيروي امنيتي زخمي شدند. رسانه‌هاي عراق نيز اعلام کردند که آژيرهاي خطر در منطقه سبز بغداد به صدا درآمده است. برخي از منابع نيز گزارش دادند که اين راکت‌ها به پارکينگ واقع در مقابل پارلمان اصابت کرده است. اين حمله پس از آن انجام شد که پارلمان عراق پس از يک بحران چند ماهه جلسات خود را ازسر گرفت و چارچوب شيعيان در پارلمان در تلاش هستند تا السوداني را به قدرت برسانند. در راستاي بررسي تحولات سياسي در عراق، آرمان امروز گفت و گويي با حسن هاني زاده، سفير پيشين ايران در لبنان داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
 
پشت پرده استعفاي محمد الحلبوسي در آستانه تشکيل دولت در عراق چيست؟
محمد الحلبوسي رئيس پارلمان عراقچندي پيش استعفا داد اما جريان هاي موجود در پارلمان عراق با استعفاي آقاي محمد الحلبوسي مخالفت کردند و طبق قانون داخلي مجلس عراق استعفاي رئيس پارلمان بايد به تصويب اکثريت اعضاي پارلمان برسد که چون مخالفت‌ها زياد است، لذا استعفا آقاي الحلبوسي پذيرفته نشد. به نظر مي‌رسد که آقاي الحلبوسي در آستانه انتخاب نخست وزير و رئيس جمهور به صورت تاکتيکي استعفا داده تا بتواند امتياز بيشتري در عرصه سياسي عراق بدست آورد و  جايگاه خود را ارتقا دهد. به نظر مي‌رسد که او سرانجام به مسئوليت قبلي خود يعني رئيس پارلمان بازخواهد گشت و با توجه به اتفاقات رخ داده، دولت نيز بزودي در عراق تشکيل مي شود.


 
با اين وجود مي توان به قدرت رسيدن السوداني در عراق را قطعي دانست؟
محمد شياع السوداني تنها گزينه نخست وزيري است که مورد توافق چارچوب ائتلاف شيعيان عراق قرار گرفته است. شياع السوداني يکي از شخصيت‌هاي معتدل و مورد توافق گروه هاي شيعه است و به نظر مي‌رسد اگر اتفاقي در عرصه سياسي عراق رخ ندهد، در آينده نزديک آقاي محمد شياع السوداني به عنوان نخست وزير انتخاب خواهد شد. طبيعيست که کردها به عنوان بخش مهمي از ساختار قدرت در دولت و پارلمان عراق مشکلي با محمد شياع السوداني ندارند و کردها براي رئس جمهوري و انتخاب السوداني هم به توافق رسيده اند و بر همين اساس احتمال دارد که توافقاتي  ميان گروه هاي کرد و شيعيان عراق صورت گرفته باشد که برهم صالح نيز به عنوان رئيس جمهور براي 4 سال ديگر در قدرت باقي بماند و آقاي محمد شياع السوداني به عنوان نخست وزير انتخاب شوند.
 
با وجود مخالفت مقتدي صدر با روي کارآمدن السوداني در عراق، گام بعدي مقتدي صدر در عرصه سياسي عراق چه خواهد بود؟
با اين که مقتدي صدر اعلام کرده که به قدرت بازنخواهد گشت و فعاليت سياسي خودش رو متوقف مي‌کند اما به نظر مي‌رسد که همچنان در پشت پرده هدايت جريان‌ها را، مخصوصا جريان السائرون را هدايت کند. بايد توجه داشت که نفوذ مقتدي صدر در جريان سائرون با اين که از آن استعفا داده اما همچنان در کف خيابان‌ها و در عرصه‌هاي اجتماعي فعال است و مقتدي صدر همچنان به قدرت و بخشي از ساختار قدرت را به دليل طرفداران زيادي که دارد همچنان مي تواند مديريت کند و اگر بخواهد مي تواند بار ديگر به قدرت بازگردد. به نظر مي رسد او در کوتاه مدت ديگر به دنبال ايجاد تنش در عراق نباشد و به شکلي ديگر رفتار خواهد کرد. اوضاع عراق پيچيده است، فراکسيون ها بايد بتوانند در آينده نزديک با توجه به شرايط امنيتي عراق رئيس جمهور و نخست وزير را در يک توافق انتخاب کنند. بنابراين ماه آينده در عراق کاملا سرنوشت ساز و حساس است و  رايزني ها براي رسيدن به جمع بندي مشترک بين فراکسيون ها در حال انجام است. بنابراين اگر دولتي توافقي و رئيس جمهور توافقي انتخاب شوند، مسير براي ايفاي نقش عراق در حل بحران ها هموار مي شود اما اگر اين وضعيت فعلي ادامه داشته باشد عراق وارد چرخه جديد نا امني و انزوا خواهد شد که به نفع اين کشور و ملت آن نيست.  اشغال پارلمان عراق و مقر شوراي عالي قضايي عراق توسط هواداران مقتدي صدر يک چالش جدي سياسي در اين کشور به‌وجود آورد و به رغم دخالت برخي از رهبران سياسي عراق در طول هفته هاي گذشته اين کشور شاهد يک نوع تقابل بين مقتدي صدر و هوادارانش و ساير جريان‌هاي سياسي بود و مردم عراق نگران يک درگيري فيزيکي بين هواداران مقتدي صدر و ساير جريان‌هاي سياسي بودند و با استعفاي مقتدي صدر هرچند به نظر مي‌رسد که ممکن است تاکتيکي بوده باشد اما ظاهرا مقتدي صدر ترجيح داد که از قدرت کناره‌گيري کند تا ساير قدرت‌هاي خارجي از اين فضا براي ايجاد جنگ داخلي در عراق سواستفاده نکنند. به همين دليل مقتدي صدر با اين تصميم به نظر مي‌رسد که قصد دارد از شکل گيري يک فتنه جديد در عراق جلوگيري کند زيرا هم آمريکا و هم برخي کشورهاي عرب منطقه تلاش داشتند که يک نوع جنگ شيعه- شيعه در عراق ايجاد کنند در مجموع به نظر مي‌رسد که مقتدي صدر همچنان در پي بهره‌گيري از فضاي سياسي عراق است تا بار ديگر به قدرت بازگردد هرچند گمانه‌زني اين است که تصميم مقتدي صدر در کناره گيري از قدرت احتمالا جدي باشد.