برنامه شهرام شکیبا در قیاس با «کتاب باز » چگونه است؟

 شبکه نسیم از سال 95 تا 1400 برنامه‌ای با محوریت کتاب را در 5 فصل روانه آنتن کرد؛ اولین فصل «کتاب‌باز» با اجرای امیرحسین صدیق همراه بود و اجرای 4 فصل دیگر را سروش صحت به دست گرفت که انصافاً در دل مخاطب جا باز کرد و به یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های فرهنگی تلویزیون تبدیل شد. قرار بود فصل ششم این برنامه هم ساخته شود که اوایل امسال زمزمه‌هایی مبنی بر کنار گذاشته شدن سروش صحت از گروه سازنده این برنامه به گوش رسید؛ زمزمه‌هایی که در ابتدا شایعه به نظر می‌رسید، ولی بعد از مدتی مشخص شد واقعیت داشته‌است، در نهایت شبکه نسیم پاییز امسال  خبر ساخت برنامه‌ای تازه با موضوع کتاب به نام «دیدی نو» را داد. پس از کش و قوس‌های فراوان در معرفی مجری و این شائبه که مجری «دیدی نو» جایگزین سروش صحت و «کتاب‌باز» شده‌است، اولین قسمت این برنامه، روز سه‌شنبه، 24 آبان   همزمان با آغاز هفته کتاب، با اجرای شهرام شکیبا پخش شد.  عمو فیتیله‌ای که نیامده ،رفت در ابتدا مهران میرصالحی، تهیه‌کننده «دیدی نو»، حمید گلی، یکی از عمو فیتیله‌ای‌ها را به عنوان مجری «دیدی نو» معرفی کرد و به ایرنا گفت: «این برنامه در ساختار مسابقه طراحی شده و قرار است کودکان، نوجوانان و بزرگ سالان در آن شرکت کنند»، اما وقتی برنامه پخش شد، خبری از اجرای حمید گلی نبود و این شهرام شکیبا بود که اجرای «دیدی نو» را به عهده داشت. میرصالحی در گفت‌وگو با ایسنا درباره تغییر مجری برنامه این‌طور توضیح داد: «به دلیل تعویق در آماده‌سازی دکور و پیش نرفتن برنامه، از نظر زمان‌بندی به مشکل برخوردیم و در نتیجه برای اجرای این پروژه و پروژه‌ دیگر آقای گلی، تداخل پیش آمد. بنابراین ایشان امکان همکاری با ما را نداشتند و آقای شکیبا قبول زحمت کردند».  شفاف‌سازی شهرام شکیبا درباره حضورش گویا بعد از پخش اولین قسمت «دیدی نو»، عده‌ای از مخاطبان که تصور کرده بودند شهرام شکیبا، جای سروش صحت و برنامه «کتاب‌باز» را گرفته، به او انتقاد کردند که این مجری در صفحه اینستاگرامی خود درباره اجرایش در «دیدی نو» با انتشار عکسی از خودش و سروش صحت توضیحاتی داد. بخشی از نوشته شهرام شکیبا از این قرار است: «نزدیک 10 ماه پیش شنیدم در شبکه نسیم شایعه شده من به جای سروش بروم «کتاب‌باز». فوری با رضاییان، تهیه‌کننده تماس گرفتم که من هرگز این کار غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای را نمی‌کنم. او هم گفت شایعه است ولی چه خوب که این‌طور رفتار کردی. یک سال است «کتاب‌باز» تعطیل شده. دعوت شدم برای اجرای یک برنامه به نام «دیدی نو». تنها ربطش به «کتاب‌باز» این بود که موضوعش کتاب بود. مخاطبش خاص نبود، عامه مردم بود. ساختارش مسابقه بود و گفت‌وگو محور نبود. اول اعلام شده بود حمید گلی، مجری برنامه است. به دوستان برنامه‌ساز گفتم حمید چرا رفت؟ گفتند پیش‌تولید طولانی شد و حمید به پروژه دیگری تعهد داشت. با این اوصاف، قبل از رفتن جلوی دوربین، با حمید گلی تماس گرفتم و از خودش هم پرسیدم. خوشحال هم شد و تبریک گفت و گفت من کار دیگری دارم. تو این پروژه را بپذیر که کار متوقف نشود». جمعِ کتاب‌نخوان‌ها در «دیدی نو» بعد از بررسی حاشیه ها می‌رسیم به اصل مطلب که نقد برنامه «دیدی نو» است. اولین قسمت این برنامه با گفتاری از شهرام شکیبا درباره ادبیات کلاسیک و معنای آن روی تصاویری از این مجری در حال مطالعه در کتابخانه شروع شد؛ گفتاری که مخاطب را به این گمان می‌انداخت که باید یک معرفی کلی درباره این قسمت از برنامه باشد و احتمالاً با خواندن آثاری مانند شاهنامه فردوسی و مثنوی مولوی روبه‌رو می شود، اما وقتی مجری سلام کرد و به معرفی دو گروه شرکت‌کننده و کتاب‌هایشان پرداخت، خبری از کتاب‌های ادبیات کلاسیک نبود و 2 رمان ترجمه‌ای محور مسابقه بود. هر گروه شرکت‌کننده سه عضو داشت که یک گروه باید بر اساس رمان «بانکو» نوشته هانری شریر و گروه دیگر  بر اساس رمان «از ره رسیدن و بازگشت» نوشته آرتور کوستلر مسابقه می‌دادند؛ آثاری که هر دو در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده‌اند. به گفته سازندگان «دیدی نو»، شرکت‌کننده‌های این مسابقه از افراد کتاب‌نخوان و کسانی که آشنایی چندانی با کتاب ندارند، انتخاب شده‌اند؛ نکته‌ای که هم می‌تواند نقطه ضعف باشد و هم نقطه قوت؛ ضعف از این نظر که بهتر بود کسانی برای شرکت در این مسابقه انتخاب شوند که به مطالعه علاقه‌مند هستند تا بتوانند با کمترین اشکال در روخوانی و درک متن کتاب در بخش‌های مسابقه شرکت کنند تا مخاطب به خواندن آن کتاب ترغیب شود. نقطه قوت هم از این نظر که انتخاب شرکت‌کننده از میان جماعت کتاب‌نخوان می‌تواند برایشان تشویقی باشد تا کتاب‌خوانی را به طور جدی دنبال کنند.  تماشاخانه، نواخانه و نگارخانه مسابقه «دیدی نو» در سه بخش به نام‌های «تماشاخانه»، «نواخانه» و «نگارخانه» اجرا می‌شود. دو گروه شرکت‌کننده در بخش «تماشاخانه» باید در قالب نمایش به معرفی کتاب بپردازند و در بخش «نواخانه» باید در قالب یک نمایش رادیویی بخشی از متن کتاب را با ایجاد صدا و افکت اجرا کنند. در بخش «نگارخانه» هم یکی از شرکت‌کننده‌ها بخشی از کتاب را می‌خواند و دو نفر دیگر باید با استفاده از تکه‌های پازل، تصویری بر پایه متن کتاب بسازند. آشنا نبودن شرکت‌کننده‌ها با کتاب، خودش را به خوبی در بخش «نواخانه» که یک نفر بخشی از کتاب را روخوانی می‌کند، نشان می‌دهد. شهرام شکیبا هم در نقش مصحح، غلط‌خوانی‌های راوی را تذکر می‌دهد و تصحیح می‌کند. در پایان هر بخش از مسابقه، تماشاگران حاضر در برنامه به اجرای شرکت‌کننده با روشن کردن چراغ امتیاز می‌دهند. در نهایت هم به هر دو گروه به عنوان جایزه کتاب اهدا می‌شود. با این تفاوت که گروه برنده، کتاب‌های بیشتری هدیه می‌گیرد.  دکور و اجرایی نه چندان خاص دکور «دیدی نو» یک سالن نمایش را تداعی می‌کند که با ماکت‌هایی از کتاب‌های برجسته ادبیات ایران و جهان تزیین شده‌است و مجری و شرکت‌کننده روی صحنه آن به اجرا و رقابت می‌پردازند؛ دکوری که جذابیت خاصی ندارد و می‌توانست خلاقانه‌تر باشد. شهرام شکیبا، مجری این برنامه، اهل شعر و ادبیات است و از این نظر آشنایی کاملی با محتوای برنامه دارد، اما اجرایش تفاوت چندانی با اجرای او در برنامه‌های دیگرش ندارد. به عبارتی با اجرایی متوسط از شکیبا روبه‌رو هستیم. «دیدی نو» هنوز مانند یک هندوانه دربسته است و باید منتظر ماند و دید آیا این برنامه می‌تواند در ادامه مخاطبان را با خود همراه کند یا خیر؟