روزنامه خراسان
1401/09/05
گزارشهای اختصاصی خراسان از چگونگی تشکیل «بسیج مستضعفین»
جواد نوائیان رودسری - چهارم آذر سال 1358، قم؛ گروهی از اعضای سپاه‌پاسداران انقلاب اسلامی تهران، به دیدار امام خمینی آمده‌اند. بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران درباره «اهمیت شناخت موقعیت و شرایط زمان براى طرح مسائل» صحبت می‌کند و این‌که ایران اسلامی یک‌تنه در برابر زورگویان ایستاده و در این نبرد سنگین و همه‌جانبه، ما بیش از هر زمان دیگری به هوشیاری و دقت نیازمندیم. اما سخنان او به معنای ضعف نیروهای جوان و کم‌تجربه نیست. امام باز هم با همان کلام نافذ و قاطع، فرمانی را صادر می‌کند که خبر از آغاز یک فصل جدید در تاریخ ایران می‌دهد: «یک ملت همه جوان‌هایش [باید] مجهز باشند، سلاحى هم باشد و یاد گرفته باشند، چنان نباشند که یک تفنگى دستشان آمد، ندانند با آن چه بکنند. باید یاد بگیرید و یاد بدهید رفقایتان را. جوان‌ها را یادشان بدهید و همه جا باید اینطور بشود که یک مملکت، بعد از یک چند سالى، کشورى که 20 میلیون جوان دارد، بیست میلیون تفنگدار [هم] داشته باشد. بیست میلیون ارتش داشته باشد و این یک همچه مملکتى، آسیب بردار نیست و الان هم الحمدللَّه آسیب بردار نیست. الان هم ما پشتیبانمان خداست و ما براى او نهضت کردیم.» روز پنجم آذرماه 1358، فرمان امام خمینی مبنی بر تشکیل ارتش 20 میلیونی یا «بسیج مستضعفان» منتشر شد. همه نیروهای جان برکف انقلاب پای کار آمدند تا این‌بار، با اتکا به خدای متعال و نیروی جوان این مرز و بوم، نیرویی رزمی - مردمی را بسازند که ثمرات و برکات آن برای دهه‌ها نصیب ایران‌زمین شود و چنین شد که بسیج مستضعفین پا گرفت، بالید و چون درختی تناور، به ثمر نشست. در این تحول و اتفاق بزرگ، استان خراسان در خط مقدم فعالیت‌ها قرار داشت. مروری بر گزارشهای روزنامه خراسان، در آن روزهای پرالتهاب، شواهدی را برای اثبات این ادعا فراهم می‌کند که در ادامه، فرازهایی از آن را با هم مرور می‌کنیم.نخستین اردوی آموزشی سراسری 10 هزار بسیجی در باغرود
20 شهریورماه سال 1359، کمتر از یک سال بعد از فرمان امام خمینی مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین، خراسان میزبان نخستین اردوی سراسری بسیجیان کشور میشود. 10 هزار نیروی بسیجی در قالب گردان‌های تحت تعلیم، از سراسر ایران به خراسان می‌آیند تا پس از زیارت مضجع شریف رضوی، دوره‌های نظامی و عقیدتی را در اردوگاه باغرود نیشابور پشت سر بگذارند؛ حالا خراسان، نخستین میزبان نیروی بسیج مستضعفین کشور است. روزنامه خراسان با شور زایدالوصفی گزارش برگزاری این اردوی خاص، ویژه و منحصر به فرد را منتشر می‌کند و در صفحه 3 مورخ 21 شهریورماه به نقل از سرهنگ کوچک‌زاده که در آن زمان فرماندهی نیروی بسیج را در استان خراسان برعهده و مأموریت داشت که این نیرو را سازمان دهی کند، می‌نویسد: «شرکت‌کنندگان در این اردو که بیش از 10 هزار نفر هستند، از سراسر ایران به این اردوگاه آمده‌اند و هدف آن است که در مدت برگزاری اردو، هم عملاً آموزش‌های رزمی ببینند و هم آموزش‌های ایدئولوژیک را.» بسیجی‌ها در اولین اردوی سراسری که درست 10 روز قبل از تهاجم نظامی رژیم بعثی عراق به ایران برگزار میشود، قرار است به صورت همه جانبه آموزش ببینند. سرهنگ کوچک‌زاده در این باره به خراسان می‌گوید: «هدف ما این است که هر عضو بسیج در مبارزه خودکفا باشد و اگر مسئله‌ای پیش آمد بتواند خودش مستقلاً عمل کند. بنابراین باید آموزش‌های کمک‌های اولیه و امداد را نیز، در کنار دوره‌های نظامی طی کنند.» کوچک‌زاده تعبیری را درباره بسیج به کار می‌برد که هم زیباست و هم پرمفهوم؛ او می‌گوید: «بسیج در برگیرنده همه نیروها، مانند یک دریاست و نهادهای دیگر، نهرهایی هستند که به آن دریا می‌پیوندند، یعنی نیروهای ارتش یا ژاندارمری، نیروی هوایی و دریایی و برادران پاسدار همه وارد این دریا می‌شوند.»
7 مهر 59؛ نخستین اعزام بسیجیان خراسان به جبهه
روز 31 شهریور سال 1359، جنگ تحمیلی با حمله عراق به مرزهای کشورمان آغاز شد. نیروی بسیج مستضعفین خراسان، در زمره نخستین نیروهای مردمی مدافع دین و میهن بود که به سوی جبهه شتافت. روزنامه خراسان، طی خبری در شماره روز دوم مهر 1359، اعلام کرد که نیروهای بسیج مستضعفین خراسان، به حال آماده‌باش درآمده‌اند. چند روز بعد، روز هفتم مهرماه، 563 نفر از نیروهای آموزش دیده بسیج مشهد در اردوگاه باغرود نیشابور، در ایستگاه راه‌آهن جمع شدند تا همراه با گردان زرهی لشکر 77 خراسان، به جبهه اعزام شوند. این خبر در صفحه نخست روزنامه خراسان مورخ 8 مهرماه، با عکسی از تجمع مردم و بسیجیان در راه‌آهن منتشر شد. در این گزارش آمده‌بود: «در این مراسم، علاوه بر جمعی از روحانیون و طبقات مختلف مردم، دکتر حسن غفوری فرد استاندار خراسان، سرهنگ جوادی فرمانده لشکر 77 و جمعی از مسئولان حضور داشتند.» طبق گزارش خبرنگار روزنامه خراسان، بسیجیان را با 13 دستگاه اتوبوس به محوطه راه‌آهن خراسان منتقل کرده‌بودند. دکتر غفوری فرد، به زحمت جمع مشایعت‌کنندگان را شکافت و خودش را به نزدیکی بسیجیان رساند تا برای آن‌ها سخنرانی کند. او با صدایی که از هیجان می‌لرزید، گفت: «برادران عزیز بسیج مستضعفین! این خواهران و برادران که برای مشایعت شما آمده‌اند، می‌خواهند به شما بگویند که شما در سنگرها تنها نیستید و ما همگی در جبهه‌ها از شما حمایت می‌کنیم. بدانید که اگر شما اولین گردان بسیج مستضعفین مشهد، عازم غرب کشور هستید، هر لحظه که لازم باشد، همه ما از مرد و زن، پیر و جوان، همه و همه، لباس رزم خواهیم پوشید و از انقلاب اسلامی در تمام جبهه‌ها دفاع خواهیم کرد.»
حفظ امنیت خراسان با 100 هزار بسیجی
با تمرکز نیروهای نظامی بر جبهه‌های نبرد، ضرورت توجه به حفظ امنیت داخل کشور، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شد. خراسان در آن زمان، با داشتن 100 هزار بسیجی آموزش دیده، نگرانی چندانی در این حوزه نداشت. روزنامه خراسان، دو روز بعد از اعزام گردان بسیجیان مشهد، در مصاحبه‌ای اختصاصی با سرهنگ کوچک‌زاده، جزئیات بیشتری از این خدمت‌رسانی نیروی تازه تاسیس بسیج را در اختیار خوانندگان خودش گذاشت. کوچک‌زاده در پاسخ به پرسش‌های خبرنگار خراسان گفت: «افراد بسیج در راستای حفظ امنیت شهر به سه قسمت تقسیم شده‌اند. قسمت اول گشت شبانه هستند، قسمت دوم در حال آماده‌باش در مساجد و قسمت سوم هم استراحت می‌کنند و به همین ترتیب، جای آن‌ها با هم عوض میشود.» کوچک‌زاده اضافه کرد: «در منطقه خراسان حدود 100 هزار نفر زیر پوشش ستاد بسیج مستضعفین می‌باشند که همگی آموزش نظامی دیده‌اند.» در این گفت وگو، حتی صحبت از اعزام خواهران بسیجی به جبهه‌ها مطرح شد و سرهنگ کوچک‌زاده پاسخ داد: «در این مورد هنوز اقدامی صورت نگرفته که البته در آینده پس از آموزش نظامی به خواهران، در صورت نیاز آنان را نیز به غرب اعزام خواهیم کرد.»
مطلب مرتبط
امیر سرتیپ کوچک‌زاده
و افتخارات ماندگار او
زنده‌یاد امیر سرتیپ علی کوچک‌زاده، فرمانده لایقی که در گزارشهای این مطلب، نام او را بارها خواندید، از نظامیان وفادار به انقلاب اسلامی بود. وی در زمان انقلاب، با درجه سرهنگ‌دومی، فرماندهی گردان مخابرات لشکر 77 خراسان را برعهده داشت. با صدور فرمان امام(ره) برای تشکیل بسیج مستضعفین، کوچک‌زاده به عنوان مسئول بسیج مستضعفین استان خراسان منصوب شد. او بعدها و پس از تشکیل قرارگاه غرب توسط شهید سپهبد صیاد شیرازی، ریاست ستاد و معاونت فرماندهی این قرارگاه را برعهده گرفت. مرحوم کوچک‌زاده در سال 1360، با حکم امام خمینی(ره)، فرمانده ژاندارمری کل کشور شد. در همین سِمَت بود که در سال 1361 و ضمن حضور در برنامه رژه نیروهای ژاندارمری در اهواز، توسط گروهک منافقین ترور شد اما به شهادت نرسید. امیرسرتیپ کوچک‌زاده، روز دوم آذر امسال، بر اثر کهولت سن دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر به خاک سپرده شد.
سایر اخبار این روزنامه
عتاب دارویی رئیس جمهور به وزارت بهداشت
روز اتحاد و همدلی
عشق فوتبال درمیان تراز اول‌های ادبیات و موسیقی
فناوری‌های‌حیرت‌انگیز در جام‌جهانی 2022
باز هم جانم فدای ایران
گزارشهای اختصاصی خراسان از چگونگی تشکیل «بسیج مستضعفین»
هدف گذاری اشتغال 1.5 تا 2 برابری در وکالت، پزشکی و دندان پزشکی
خبرهای خوب از مدرسه سازی در حاشیه مشهد
السودانی علیه بارزانی
پول شویی میلیاردی با حساب بانکی پاتوق نشینان!
7 نابودگر شادی زوج ها
