اجرای اصل 27 ؛ شاید وقتی دیگر!

همزمان با بروز ناآرامی های اخیر در کشور، بسیاری از کارشناسان و فعالان سیاسی از ضرورت توجه به اصل 27 قانون اساسی و ایجاد بسترهای مناسب و واقعی برای احیای آن و شنیده شدن اعتراضات و انتقادات سخن گفتند و اجرایی نشدن این اصل را یکی از فرصت های از دست رفته برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقات تلخی دانستند. موضوعی که البته دولت نیز به آن واکنش نشان داد و سخنگوی دولت در نشست دو ماه قبل خود تصریح کرد دولت با برگزاری تجمعات قانونی موافق است و وزیر کشور مکلف شده پیشنهادهایی برای سامان دهی تجمعات اعتراضی ارائه کند.  موضوعی که بعدتر توجه اهالی بهارستان را به خود جلب کرد و از اجرای آن استقبال کردند. محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در همان برهه اعلام کرد: «سازوکار برگزاری تجمعات اعتراضی کاملا در طرح مجلس مشخص شده است» و غلامرضا منتظری، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس نیز گفته بود: «مجلس می‌تواند در صورت تمایل دولت به ایجاد فضایی برای بیان اعتراضات، در این زمینه ریل گذاری‌های لازم را انجام دهد.» کمی بعد بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از تدوین پیش‏‌نویس طرحی برای سامان دهی اجتماعات و راهپیمایی‏‌ها در مرکز پژوهش‏‌های مجلس، با هدف اجرای اصل 27 قانون اساسی خبر داد و با بیان این که هم اکنون خلأ سازوکار قانونی برای اعتراض‌ها و راهپیمایی‌ها در نظام جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام مردم‏سالار احساس می‌شود، تصریح کرد: «این در حالی است که مطابق اصل 27 قانون اساسی، تشکیل اجتماعات و برگزاری راهپیمایی‌ها مشروط به آن که بدون حمل سلاح باشد و مخل مبانی اسلام نباشد، آزاد است. در صورت برگزاری اجتماعات و راهپیمایی‌ها در چارچوب قانونی، اعتراض‌ها در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران تعریف خواهد شد و این نشانه‌ای از بالندگی و توسعه‌یافتگی نظام مردم‌سالاری دینی در ایران اسلامی است.» یک ماهی از کم و کیف ماجرای عملیاتی شدن اصل 27 خبری نبود و مشخص هم نبود آیا قرار است این سامان دهی  اجتماعات و اعتراضات به صورت لایحه از سوی دولت به بهارستان فرستاده شود یا خود اهالی خانه ملت می خواهند دست به کار شوند و مصوبه ای را در این باره در دستور کار خود قرار دهند تا این که این مهم  دو روز قبل پا به نشست خبری  معاون حقوقی رئیس جمهور گذاشت و دهقان اعلام کرد سازوکار جدید نحوه برگزاری تجمعات به زودی در مجلس بررسی می‌شود: «در یک سال گذشته معاونت حقوقی با همکاری مجلس «طرح نحوه برگزاری تجمعات» را پیگیری کرد. این طرح به زودی در مجلس به تصویب خواهد رسید. قانون اساسی جمهوری اسلامی حق اعتراض و تجمع مردم را به رسمیت شناخته است.» اظهاراتی که نشان می داد دولت قرار است در این زمینه لایحه ای را تقدیم بهارستان کند.  وزیر کشور: اجرای اصل 27 مربوط به این شرایط نیست  وزیر کشور اما روز گذشته درباره اقدامات انجام شده درباره اجرای اصل 27 قانون اساسی و برگزاری تجمعات قانونی اظهار کرد: برگزاری تجمع در چارچوب اصل 27  مربوط به شرایط کنونی نیست: «ما با برگزاری تجمع مشکلی نداریم اما مهم است که چه کسی می‌خواهد تجمع را برگزار کند، در چه مدت زمانی و برنامه‌اش چیست و همچنین باید ضمانت لازم را برای این که در چارچوب اعلامی برگزار شود، داشته باشد. برگزاری تجمع در این شرایط که برخی تلاش می‌کنند ناآرامی را تزریق کنند، مربوط به این شرایط نیست و بعد از این شرایط ما حتماً آمادگی داریم.» سخنگوی شورای نگهبان: باید مسیر صیانت از اعتراض ها پیش بینی شود همزمان سخنگوی شورای نگهبان نیز در همایش «حاکمیت قانون و اعتراض مدنی» که  به منظور بررسی ظرفیت‌های قوانین داخلی و بین‌المللی در رسیدگی به اعتراضات برگزار شده بود، به این ماجرا ورود کرد و گفت: «قوانین تمهیداتی را برای برگزاری تجمعات پیش‌بینی کرده‌اند اما اگر اشکالاتی دارد، باید از مسیر قانونی پیگیری شود. سلامت قانون نیز در این است که این مسیرها را پیش‌بینی کند  البته گویا مجلس و دولت در حال آماده‌سازی طرح یا لایحه‌ای برای برگزاری تجمعات هستند. همچنین ظاهرا وزارت کشور در حال تهیه آیین‌نامه‌ای در این باره است.»  وی با بیان این‌که «در اصل 27 قانون اساسی و تعدادی دیگر از اصول این قانون، حق اعتراض و برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز (بدون اسلحه) به رسمیت شناخته شده است»، اظهار کرد: «متاسفانه در هفته‌های گذشته اتفاقاتی افتاد که فراتر از اعتراض بود؛ در مواردی به جان و مال مردم تعرض شد، به مقدسات توهین شد و پرچم ایران به آتش کشیده شد. برخی کشورها و رسانه‌هایشان نیز از نقض حاکمیت ملی ایران حمایت کردند که عملکردشان قابل پیگیری است.» طحان نظیف تاکید کرد: «البته مردم مانند همیشه خط خودشان را از اغتشاشات جدا کردند و دشمنان را ناکام گذاشتند.» وی افزود: «قانون اساسی ما حق برگزاری تجمعات را به رسمیت ‌شناخته است و ما اعتراض را از اغتشاش جدا می‌دانیم اما باید توجه داشت که دشمن به دنبال سوءاستفاده از اعتراضات و تبدیل آن‌ها به اغتشاشات بود. لذا باید مسیری پیش‌بینی شود تا از اعتراض‌ها صیانت شود.»