مسئولان خود را هم‌ردیف مردم قرار دهند، مشکلات حل می‌شود

آرمان ملی: اگر آرامش چند هفته اخیر را کنار بگذاریم و فضای کمتر آرام گذشته را در نظر بگیریم به این نتیجه خواهیم رسید که شرایط به گونه‌ای است که باید چالش‌ها را یکی یکی در نظر گرفت و برای حل آنها برنامه‌ریزی و تغییراتی را ایجاد کرد تا در آینده دیگر شاهد بروز احساسات یکباره در جامعه نباشیم. بسیاری از جامعه‌شناسان معتقدند اگر شرایط بهبود نیابد در آینده چه در سطحی کمتر و چه در سطحی بیشتر شاهد غلیان مجدد احساسات در جامعه خواهیم بود. از این منظر اصلاحاتی که وعده داده شده است باید در دستور کار قرار بگیرد تا جامعه و بعضا وحدت درکشور در آینده دچار شرایط غیرمطلوب نشود. اگرکیاست و سیاست‌ورزی مسئولان در آن سطح باشد که مسیر را برای عدم تکرار وقایع چند ماه گذشته هموار کنند بدون تردید دیگر شاهد تکرار وقایع رخ داده در جامعه نخواهیم بود. گفت‌وگوهایی در این زمینه آغاز شده است و به نظر می‌رسد قرار بر این است که نتایجی در این زمینه به دست آید. از این منظر باید امیدوار بود که آینده بهتری را شاهد باشیم؛ آینده‌ای که در آن شاهد تکرار وقایع تلخ گذشته نباشیم و مسئولان و ملت با کمترین اختلاف به سمت حل مشکلات کشور حرکت کنند. «آرمان ملی» در این ارتباط با آیت‌ا... موسوی تبریزی، فعال سیاسی و رئیس جامعه محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به گفت‌وگو پرداخته است. موسوی تبریزی یکی از نزدیک‌ترین یاران امام (ره) است. از این منظر با او به گفت‌و‌گو پرداخته‌ایم که بخش‌هایی از آن را می‌خوانید. وقايعي در ايران در طول ماه‌هاي گذشته اتفاق افتاده که نه مطلوب مردم بود و نه مطلوب حاکميت، هنوز هم ترکش‌هاي آن به رغم کاهش التهاب در جامعه وجود دارد. چه بايدکرد که ديگر شاهد تکرار چنين وقايعي نباشيم؟
از ابتدايي که اين حوادث رخ داد، يعني زماني که آن خانم جوان (مهسا اميني)، دچار مشکلاتي شد و از دنيا رفت، بنده اعلام کردم، براي اينکه چنين مواردي تکرار نشود و شاهد وقايع ديگري نباشيم بايد با عقلانيت رفتار کنيم نه با عصبانيت. ولو اينکه موضع هم حق باشد! زيرا با عصبانيت و برخي تندروي‌ها شرايط بهبود نخواهد يافت. برخي از تندروي‌ها شرعا هم مشکل دارد. امروز روحانيت در راس کار است و بسياري از تحرکات به نام روحانيت گذاشته مي‌شود. از اين منظر لازم است اقداماتي انجام ندهيم که اشتباهات ديگران را بپوشاند اما اسلام آسيب ببيند. چنين اقداماتي به اصل دين در جامعه لطمه مي‌زند و جامعه را از اسلام دور مي‌کند. البته مشکلات مديريتي وجود دارد و نبايد آنها را نفي کرد اما نبايد اجازه داد اين مشکلات به نام نهاد دين و اسلام نوشته شود. زماني ممکن است يک نظام جمهوري باشد. اين نظام اگر اشتباهاتي داشته باشد به پاي همان نظام جمهوري خواهد افتاد. اما اگر يک فرد در نظام اسلامي اشتباه کند بسياري تلاش خواهند کرد اقدامات آن فرد را برگردن نظام اسلامي بيندازند. اين درحالي است که بايد هم اسلام را در ميان مردم زنده نگه داشت و هم جمهوريت بايد براي مردم مهم باشد و اين دو در ديدگاه مردم آسيب نبيند. البته اين مشکلات يک ساعته و يک روزه پيش نيامده است. در طول سال‌هاي گذشته شاهد بوديم که برخي کنار رفتند. از سوي ديگر فسادها و رشوه‌ها وجود دارد و کار مردم را در ادارات به‌طور مطلوب راه نمي‌اندازند. از سوي ديگر گراني‌ها و تورم نيز بدون مديريت رها شده است و دولت‌ها به دنبال راه حلي در اين زمينه نبودند. اين موارد باعث شده بخش قابل توجهي از جامعه با چالش‌هايي روبه‌رو شوند و به دنبال آن هستند که اعتراض خود را به گوش مسئولان کشور برسانند.
حاج آقا شايد بسياري از افراد متولد دهه‌هاي 40 تا60 هم معترض باشند اما مانند جوانان اعتراض علني نمي‌کنند چرا اينگونه است؟ آيا روش همديگر را قبول ندارند؟
مسن‌ترها به هيچ وجه از اسلام و اصول و انقلاب دست برنمي‌دارند اما جوانان بالاخره چون جوانند گاهي فکرهاي ديگري به سرشان مي‌زند. نبايد اقداماتي انجام شود که اين جوانان از اسلام فاصله بگيرند. ما بايد در انديشه حفاظت از اسلام باشيم، به طوري که برخي مسئولان کاري نکنند که مردم از اسلام فاصله بگيرند. از اين منظر بايد عقلانيت را به کار برد تا هم جمهوريت و هم اسلاميت حفظ شود. امروز همه اهل تحقيق و اهل انتقاد هستند و جوانان هم منتقد هستند و از اين منظر بايد کاري کرد تا شرايط بهبود يابد و با وعده دادن نيز نمي‌توان انتظار داشت شرايط بهبود يابد.


مسئولان بايد چه کار کنند که شرايط کشور بهبود يابد؟
متأسفانه برخي به اين فکر نيستند که شرايطي را ايجاد کنند و دل مردم را به دست آورند. هم مردم متدين و هم مردمي که به ايران علاقه دارند و هم ساير مردم که علاقه‌مند هستند در اين کشور زندگي کنند و علاقه‌اي هم ندارند که از ايران خارج شوند. البته سخت است که چنين شرايطي را به وجود آورد. در اينجا گذشت لازم است. حضرت امير(ع) در نامه به مالک اشتر بارها اعلام کرد که بايد به حقوق مردم پايبند بود. اگر از سخنان پيامبر(ص) و حضرت علي(ع) الگو بگيريم و طبق آن سخنان رفتار کنيم بسياري از چالش‌ها در معرض حل و فصل قرار خواهد گرفت. درخاطر داشته باشيم که ماجراي اين بانو (مهسا اميني) باعث شد مردم اعتراض کنند. اين درحالي است که در ابتداي انقلاب از کمونيست‌ها تا خلق مسلمان در کشور آشوب مي‌کردند. در آن زمان ما به اين سمتي گام برمي‌داشتيم که مردم را قانع کنيم که واقعيت چيست. امروز هم بايد در اين زمينه تلاش کنيم و اگر توانستيم واقعيت‌ها را به مردم بپذيرانيم، مهم‌ترين مسائل هم حل خواهد شد. در ماجراي آذربايجان در ابتداي انقلاب آيت‌ا... شريعتمداري يک طرف ماجرا بود اما به گونه‌اي رفتار شد که هيچ‌کس آسيب نديد نه مرجعيت، نه مردم، نه هيچ شخص ديگري و نه اسلام و نه انقلاب. چرا چون با عقلانيت و درايت رفتار شد و همگان در آن زمان تلاش کردند کسي آسيب نبيند و آن ماجرا هم ختم به خير شد.
برخي البته به امر به معروف معتقدند و اعلام مي‌کنند که بر اساس اسلام بايد اين اقدام صورت گيرد و نبايد تعطيل شود.
عده‌اي بايد باشند که صلاح بدانند که امر به معروف و نهي از منکر در کجا بايد اتفاق افتد و در کجا فعلا به صلاح نيست. بايد بررسي کرد که امر به معروف و نهي از منکر در مورد حجاب در چه سطحي بايد باشد و کي صلاح است و کي به صلاح نيست در اين زمينه امر به معروف کرد. در نتيجه نبايد اقدامي کرد که دشمنان و خارجي‌ها بهانه به دست آورند. بدحجاب از اول بوده و هست اما وقتي اينگونه برخورد شد برخي تحريک شدند. حتي زنان با حجاب هم از اين اتفاق براي آن دختر جوان ناراحت شدند. امروز بايد با دقت بيشتري رفتارهاي خود را در نظر بگيريم. نبايد بهانه‌اي به دست خارجي‌ها داد تا با آن بهانه در کشور ايجاد مشکلات کنند.
درحال حاضر چه بايد کرد تا مشکلات کم شود؟
مسئولان بايد دست به اقداماتي بزنند که مردم از آنها راضي شوند و دل جامعه را به دست آورند. لازم است در جامعه احکام اسلامي اجرا شود و در اين مورد ترديدي نيست اما گاهي شرايطي به وجود مي‌آيد که به ضرر جامعه است که در آن زمان اقدامي صورت گيرد زيرا آن اقدام ممکن است موجب شود جوانان نسبت به جامعه سمت و سوي نامناسب بگيرند. در اين شرايط نبايد اقدامي کرد که اسلام آسيب ببيند. بايد به درستي رفتار کرد تا مسائل جامعه حل شود. نه اينکه به گونه‌اي رفتار شود که برخي نيز که اميد به حل مشکلات دارند، نااميد شوند. اينکه مشکلات را به گردن تحريم و خارجي‌ها بيندازيم مشکلات را حل نمي‌کند زيرا مردم مي‌گويند دولت‌ها هستند که از ما رأي مي‌گيرند تا مشکلات جامعه را حل کنند. من معتقدم مسئولان بزرگوار بايد هرچه زودتر به فکر باشند و شرايط را بهبود دهند تا بيش از اين دچار چالش‌ها نشويم.
عملکرد برخي مسئولان و برخي برنامه‌هاي اقتصادي که اجرايي شده است تا چه ميزان باعث شده مردم ناراضي شوند و آنها اکنون بايد چکار کنند تا بر مشکلات افزوده نشود؟
مگر مي‌شود مسئولان مقصر نباشند. همه مسئولان مقصر شرايط کنوني کشور هستند. اينکه مردم هر هفته به بازار مي‌روند که برنج، روغن، شکر، قند، خيار و.... بخرند که نه لوکس هستند و نه تجملاتي اما بايد به اندازه يک کالاي لوکس براي آنها هزينه داده شود، مطلوب نيست. اين اقلام براي زندگي عادي مردم عادي مورد استفاده قرار مي‌گيرد اما هر هفته شاهد هستيم که اين کالاها گران مي‌شوند اما حقوق مردم افزايش نمي‌يابد. از يکسو تبليغ مي‌کنند که بر تعداد فرزندان خود بيفزاييد اما در حال حاضر شرايط به گونه‌اي شده که مردم نمي‌توانند حال حاضر خود را اداره کنند. واقعا مشکل وجود دارد. البته بسياري کلا اهل اعتراض نيستند و اعتراضي نمي‌کنند يا پير هستند يا سبک اعتراض ديگري دارند اما جوانان علني اعتراض مي‌کنند چرا چون جوان است. کار مي‌خواهد، پس‌انداز مي‌خواهد، دوست دارد زندگي کند در نتيجه اعتراض علني مي‌کنند. تا حالا مسئولان فکر کرده‌اند که چرا برخي خودکشي مي‌کنند؟ علت خودکشي در نااميدي است. بايد اميد را در جامعه افزايش داد اين اميد است که زندگي را حفظ مي‌کند و حتي رفتار عقلايي ايجاد مي‌کند.
امروز از قاليباف تا رئيس‌جمهور اعلام مي‌کنند که قصد دارند تا به سمت حکمراني خوب و مطلوب پيش بروند. در حال حاضر بايد به کدام سمت و سو حرکت کرد و اصلاحات انجام داد تا در جامعه شاهد افزايش اميد باشيم؟
اينکه به سمت حکمراني خوب و مطلوب حرکت کنيم، بسيار خوب است اما اينکه به چه سمت قرار است حرکت کنند و چه رفتار و يا قانوني را اصلاح کنند، مهم‌تر است. در اين مسير اگر قصد دارند در معناي واقعي تغييراتي را ايجاد کنند بايد به حرف مردم توجه داشته باشند و همچنين بايد جايگاهي براي مردم به وجود آورند که شهروندان از زندگي کردن مايوس نشوند.
با اين نسل جديد بايد چگونه رفتار کرد تا آنها بدانند که مسئولان اعتراضات منطقي را مي‌پذيرند؟
اينکه به سمتي حرکت کنيم که شرايط بهتر شود و مردم و جوانان و مسئولين حرف يکديگر را بيشتر بفهمند، ميسر است. مسئولان بايد خود را نزديک مردم و هم رديف مردم قرار دهند. در اين صورت بيشتر درک خواهند کرد که مردم چه مي‌خواهند. اگر مردم مسئولان را در کنار خود ببينند، آنگاه در کنار آنها خواهند ايستاد و مشکلات جامعه در معرض حل و فصل شدن قرار خواهد گرفت.