تشویش هسته‌ای غرب

گروه سیاست‌ خارجی: سخنگوی هماهنگ‌کننده سیاست‌خارجی اتحادیه اروپایی برخلاف سخنان هفته‌های قبل برخی مقامات اروپایی و آمریکا اعلام کرد برجام از نظر آنها نمرده است و در حال مذاکره هسته‌ای با تهران هستند. «پیتر استانو» یکی از سخنگویان اتحادیه اروپایی با تأکید بر اینکه توافق هسته‌ای ایران پابرجاست، گفت مذاکرات درباره برجام همچنان ادامه دارد. در حالی ‌که طی روزهای اخیر، فشارها به اتحادیه اروپایی برای تحریم جمهوری اسلامی ایران و قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی این اتحادیه به بهانه حمایت از اغتشاشات ایران افزایش یافته است، سخنگوی اتحادیه اروپایی از ادامه مذاکرات درباره برجام خبر داد. وی با اشاره به نشست دیروز اتحادیه اروپایی گفت ایران نیز در دستورکار این نشست قرار داشته است. استانو در پاسخ به سوالی درباره روند پیشرفت مذاکرات درباره برجام گفت: «برجام در این مرحله نمرده است، بلکه ما در مرحله‌ای هستیم که مذاکرات متوقف شده است. هدف اتحادیه اروپایی به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات، از بین بردن بن‌بست به وجود آمده در مذاکرات است اما شرایط چندان ساده نیست». سخنگوی اتحادیه اروپایی با این حال ادامه داد: «ما به تعاملات خود ادامه می‌دهیم و نماینده عالی اتحادیه اروپایی به تعاملات و ارتباطات مداوم با وزیر امور خارجه ایران و دیگر اعضای برجام ادامه می‌دهد تا بتوانیم رو به جلو حرکت کنیم و به یک جواب قاطع دست یابیم اما در این مرحله برجام هنوز نمرده است، بلکه متوقف شده است». استانو با اشاره به این موارد ادامه داد تحولات اخیر در ایران، مذاکرات درباره برجام را پیچیده کرده است اما نماینده عالی اتحادیه اروپایی همچنان به تعاملات خود با مقام‌های ایران و دیگر اعضای برجام ادامه می‌دهد تا بررسی کند آیا امکان پیشرفت در مذاکرات وجود دارد یا خیر. اظهارات سخنگوی اتحادیه اروپایی در حالی مطرح شده است که در ادامه مداخله‌جویی غرب در امور داخلی ایران و حمایت از اغتشاشات اخیر، در نشست پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه، نمایندگان پارلمان اروپا قصد دارند امروز سه‌شنبه (۱۷ ژانویه) واکنش اتحادیه اروپایی به «اعتراضات و اعدام‌ها» در ایران را با جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی به بحث بگذارند و روز پنجشنبه قطعنامه‌ای به رای گذاشته خواهد شد. یکشنبه (۱۵ ژانویه / ۲۵ دی) هم جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در بیانیه‌ای همسو با انگلیس، اعدام جاسوس این کشور را محکوم کرد. در این بیانیه به نقل از بورل به نمایندگی از اتحادیه اروپایی آمده است: اتحادیه اروپایی اعدام علیرضا اکبری، تبعه ایرانی- بریتانیایی در ایران را با شدیدترین لحن محکوم و بار دیگر مخالفت شدید خود با استفاده از مجازات اعدام در هر شرایطی را یادآوری می‌کند. از زمان آغاز اغتشاشات در ایران، کشورهای غربی تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا به بهانه حمایت از ناآرامی‌ها در ایران، فشار تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را تشدید کنند. بر اساس این گزارش، کشورهای اتحادیه اروپایی به رهبری آلمان، فرانسه و هلند به طور جداگانه در حال بررسی قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی هستند. این سخنان سخنگوی بورل در صورتی اعلام می‌شود که گروسی چند روز قبل اعلام کرده بود روند مذاکره با تهران به بن‌بست رسیده است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنجشنبه هفته قبل در گفت‌وگو با واتیکان مدیا در پاسخ به نگرانی پاپ در رابطه با توقف مذاکرات هسته‌ای با ایران عنوان کرد: حق با پاپ است، مذاکرات به بن‌بست خورده است. اظهارات متناقض مقامات آمریکایی درباره مذاکرت رفع تحریم‌ها همچنان با شدت زیادی ادامه دارد و به نظر می‌رسد دولتمردان ایالات متحده «پلن B» برای بعد از شکست مذاکرات با تهران ندارند و بیشتر به فعالیت رسانه‌ای برای مقابله با تهران رو آورده‌اند. هنوز مدت زیادی از انتشار ویدئویی که رئیس‌جمهور آمریکا در آن می‌گوید «برجام مرده است اما آمریکا نمی‌خواهد به دلایلی مرگ آن را اعلام کند» نمی‌گذرد که وزیر خارجه این کشور در سخنان متناقضی گفت تنها راه برای رویارویی با ایران مسیر مذاکره و دیپلماسی است. آنتونی بلینکن روز پنجشنبه گذشته گفت، دیپلماسی مسیر مورد ترجیح در قبال ایران است. وزیر خارجه آمریکا در ادامه افزود چنانچه ایران این مسیر را رد کند، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارند. بلینکن همچنین گفت «تلاش‌های دیپلماتیک برای توافق با ایران و اطمینان از پایبندی این کشور به توافق هسته‌ای را ادامه خواهیم داد». اظهارات بلینکن در حالی مطرح شده که سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در گفت‌‌وگو با شبکه الجزیره گفت مذاکره با ایران فعلا در دستور کار دولت جو بایدن نیست. وی گفت: «مذاکرات هسته‌ای با ایران در دستور کار قرار ندارد و ما بر چگونگی تعامل نظام ایران با مردمش متمرکز شده‌ایم». «جان کربی» شامگاه چهارشنبه گذشته در گفت‌‌وگو با شبکه الجزیره به مسائل مختلف از جمله مذاکرات رفع تحریم‌ها پرداخت. سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید همچنین به مذاکرات رفع تحریم‌ها اشاره کرد و با بیان اظهاراتی مداخله‌جویانه افزود: «مذاکرات هسته‌ای با ایران در دستور کار قرار ندارد و ما بر چگونگی تعامل نظام ایران با مردمش متمرکز شده‌ایم». این اظهارات در حالی بیان می‌شود که پیش‌تر پس از انتشار ویدئویی از جو بایدن مربوط به حدود یک ماه پیش که در آن برجام را مرده می‌خواند، کاخ سفید اعلام کرد احیای توافق هسته‌ای با ایران «در حال حاضر در تمرکز ما نیست». جان کربی پیش‌تر نیز در پاسخ به سوالی درباره ویدئوی مذکور به خبرنگاران گفت: در حال حاضر هیچ پیشرفتی در رابطه با توافق ایران در حال وقوع نیست. رابرت مالی نیز در مصاحبه با رادیو آزاد اروپا در پاسخ به این سوال که آیا برجام مرده است، گفت: «وظیفه من نوشتن آگهی ترحیم نیست، وظیفه من محافظت از منافع ایالات متحده و تقویت آن است». وی مدعی شد ایران و همه طرف‌های دیگر در ماه سپتامبر «فرصتی طلایی» برای رسیدن به توافق داشتند. او مدعی شد: مذاکرات در ماه سپتامبر به جایی رسید که «ما برای یک یا ۲ روز تصور کردیم ایران راضی شده است». رابرت مالی مدعی شد ایران در دقایق آخر مطالبات جدید مطرح کرد. گفتار مسؤولان آمریکا دارای ۲ جنبه تحلیلی است؛ ابتدا اینکه آنها قصد دارند مذاکرات به نتیجه برسد تا دستاوردی برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 داشته باشند ولی از سوی دیگر احتیاط می‌کنند ژست به اصطلاح حقوق ‌بشری آنها هم خدشه‌دار نشود. دومین موضوع آن است که قصد دارند با توجه به آشوب‌ها در ایران با شگرد دیپلماتیک و رسانه‌ای از دادن امتیاز بیشتر به تهران خودداری کنند؛ نمایشی که همیشه در آخر خط مذاکرات انجام می‌دهند. ایران ولی بارها اعلام کرده است هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده و نمی‌کند و این آمریکایی‌ها بودند که به صورت غیرقانونی و یکجانبه از برجام خارج شدند و بایدن هم با صدور یک فرمان، بازگشت به توافق را اعلام نکرد و بالعکس در چند ماه دست به تحریم و تصویب قطعنامه هسته‌ای زد. این موارد باعث شده که روسیه و چین هم صدای‌شان از کارهای آمریکا دربیاید. وزارت خارجه چین اعلام کرد که مذاکرات کنونی درباره پرونده هسته‌ای ایران به مرحله حساسی رسیده است. این وزارت تاکید کرد که تمام طرف‌های موجود در توافق هسته‌ای باید به گفت‌وگو و مذاکره پایبند باشند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در صفحه توئیترش نوشت: ادعاها مبنی بر عرضه پهپادها [از سوی ایران به روسیه] بهانه‌ای ناشیانه برای متوقف کردن (اگر نگوییم برچیدن) مذاکرات وین درباره برجام است. اولیانوف ادامه داد: به نظر می‌رسد که آمریکا و تروئیکای اروپا وسوسه‌ به جریان انداختن «پلن B» [نقشه دوم] را در سر دارند. اشتباه بزرگی است. مشکل می‌توان انتظار داشت که چنین برنامه‌ای یک گزینه باورپذیر باشد. احتمالا فقط یک برنامه از  پیش ‌شکست‌ خورده است.