ماموریت دشوار باز کردن گره برجام
گروه سیاسی: عمان از دیرهنگام یکی از بازیگران اصلی در میانجیگری میان ایران و غرب بوده است. در ماجرای امضای برجام 2015 نیز این کشور و سلطان فقیداش یعنی سلطان قابوس نقشی بیبدیل ایفا کردند. حالا در وضعیتی که مذاکرات میان ایران و غرب متوقف شده و توافق برجام در آستانه مرگ قرار دارد، به نظر میرسد این بار هیثم بن طارق آل سعید سلطان عمان، میتواند نقشی اساسی را در باز کردن گره توافق داشته باشد. این مساله بعد از آن اهمیت پیدا کرده که بحث سفر سلطان عمان به تهران به میان آمده است.
اظهارات ویژه امیر عبداللهیان در کمیسیون امنیت ملی مجلس و احتمال سفر سلطان عمان
مطرح شدن سفر سطان عمان به ایران بعد از آن مطرح شد که حسین امیر عبداللهیان در دو اسفند، در جمع اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی حاضر شد. بنابر گفته، ابوالفضل عمویی سخنگوی این کمیسیون، در جلسه مذکور، وزیر خارجه اشاره داشت که مسیر مذاکرات همچنان باز است و تبادل پیام از طریق واسطهها صورت میگیرد.
عمویی ادامه داد: درباره تبادل زندانیان این توضیح داده شد که ایران از موضع انسانی به این موضوع توجه کرده و واسطه هایی از کشورهای منظقه فعال است و ما آمادگی داریم در صورت تامین خواسته های جمهوری اسلامی ایران و زندانی های ایرانی هم آماده بازگشت به کشور شوند، موضوع را دنبال کنیم. در جلسه گفته شد که پیروی سفر آقای رئیس جمهور به مسقط از سلطان عمان برای سفر به تهران دعوت شده که در وقت مناسب انجام خواهد گرفت.
پیام ویژه برجامی و تبادل احتمالی زندانیان
فراتر از اطلاعرسانی اولیه امیر عبداللهیان پیرامون سفر احتمالی سلطان عمان به تهران در آینده نزدیک، علی علیزاده، عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست کمیسیون متبوعش که با حضور حسین امیرعبدالهیان برگزار شد، اظهار کرد: وزیر امور خارجه در این نشست به بیان مهمترین مباحث مرتبط با این وزارتخانه در هفتههای گذشته پرداخت. وی افزود: از جمله این مباحث سفر رئیس جمهور و برخی اعضای هیئت دولت به چین و دستاوردهای عمدتاً اقتصادی قابل توجهی این سفر بود.
علیزاده با اشاره به بحث دیگری که در جلسه امروز کمیسیون امنیت ملی مورد بررسی قرار گرفته، عنوان کرد: آقای امیرعبدالهیان در جلسه امروز همچنین درباره مذاکرات هستهای گفت، مقامات عمانی اخیراً بارها تمایل خود را برای ایفای نقش میانجیگری بین ایران و آمریکا
برای به سرانجام رساندن مذاکرات هستهای بیان کرده است. در همین راستا پادشاه این کشور اعلام کرده است که در تلاش است تا با پیامهایی که میان مقامات ایران و آمریکا تبادل میکند، در آیندهای نزدیک و با خبری خوش به ایران سفر کند.
این عضو کمیسیون امنیت ملی، افزود: اتفاق دیگری که در ارتباط با مسائل پولی و بانکی افتاده، ورود بانک مرکزی قطر به مناقشه ایران و آمریکا و ایفای نقش واسطه در این حوزه است. در همین چارچوب مذاکراتی غیرمستقیمی میان خزانهداری آمریکا و بانک مرکزی ایران به واسطه بانک مرکزی قطر در جریان است.
وی خاطرنشان کرد: موضوع مهم دیگری که در جلسه امروز مورد تاکید آقای امیرعبدالهیان قرار گرفت این بود که مقامات چین در سفر رئیسجمهور کشورمان به پکن، ابراز آمادگی کردند که بتوانند به عنوان میانجی برقراری رابطه میان ایران و عربستان نقش سازندهای ایفا کنند و تاکید کردهاند که این پیشنهاد را به طرف عربستانی نیز مطرح کردهاند.
سفری در میانه تلاشهای مثبت عمان برای تنشزدایی برجامی
سفر احتمالی سلطان عمان به تهران در شرایطی صورت میگیرد که طی سال جاری هجری شمسی، سطحی قابل توجه از دیدارهای دیپلماتیک و رایزنیهای میان مقامهای سیاسی دو کشور در جریان بوده است. سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در ۲خرداد ماه به دعوت رسمی هیثم بن طارق آل سعید سلطان عمان درصدر هیأتی بلندپایه عازم مسقط پایتخت عمان شد. در این سفر، علاوه بر تاکید دو طرف بر توسعه مناسبات دو جانبه، مسائل مهمی همچون برجام و مناسبات ایران با غرب و کشورهای عربی مورد گفتگو قرار گرفته بود.
در ادامه در اوایل، دی ماه حسین امیر حسین امیر عبداللهیان طی یک سفر رسمی عازم عمان شد. در این سفر، وزیر خارجه کشورمان پیام مکتوب ابراهیم رئیسی را به پادشاه این کشور تحویل داد. در ارتباط با محتوای این پیام اعلام شد که پیام رئیس جمهور ایران درخصوص همکاری میان دو کشور در زمینه های مختلف در چارچوب روابط دوجانبه مثبت است. همچنین، رد جریان سفر امیر عبداللهیان، دو طرف، در خصوص همکاری های مشترک بین دو کشور و راه های گسترش آن و همچنین درمورد آخرین تحولات منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کردند. در تداوم روند مثبت تعامل میان دو کشور، در 24 بهمن امسال، «هیثم بن طارق آل سعید»، سلطان عمان پیام مکتوبی را در مورد روابط دو جانیه تهران و مسقط برای ابراهیم رییسی، رییس جمهوری ایران فرستاد. در این مقطع، «ابراهیم بن احمد المعینی» سفیر عمان در تهران، با حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و رایزنی کرد. در این دیدار، سفیر عمان در ایران، پیام مکتوب «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان عمان برای ابراهیم رییسی رییس جمهوری ایران درخصوص روابط دوجانبه را تسلیم حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران کرد.
همچنین، در جدیدترین تحول، امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران روز دوم اسفند با دریاسالار «عبدالله بن خمیس الرئیسی» رئیس ستادکل نیروهای مسلح سلطنت عمان دیدار و رایزنی کرد. دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عصر یکشنبه ۳۰ بهمن ماه وارد مسقط، پایتخت عمان شد و از سوی دریابان ستاد «سیف بن ناصر الرحبی» فرمانده نیروی دریایی عمان و علی نجفی سفیر ایران مورد استقبال قرار گرفت.
ابعاد اهمیت سفر احتمالی هیثم بن طارق آل سعید
سفر سلطان عمان به تهران در شرایطی مطرح میشود که ایران در سه سطح با غرب دچار اختلافنظر است. در سطح ابتدایی، طرفین همچنان بر سر مسائل فنی با یکدیگر اختلافنظر دارند. به ویژه بعد از گزارش اخیر بلومبرگ، تنشهای میان ایران و آژانس سیر صعودی به خود گرفته است.
در سطح دوم، موضوع همکاری ایران با روسیه در جنگ اوکراین، از سوی غربیهای به میانه بحث توافق هستهای ایران کشیده شده است. در سطح سوم، در نتیجه ناآرامیهای اخیر کشور، غربیها با طرح موضوعات حقوقبشری، تحریمهایی غیرقانونی را علیه تهران اعمال کردهاند که این به نوبه خود، افزایش شکاف هر چه بیشتر در مناسبات ایران با دیگر طرفها را به همراه شده است. در نتیجه این سطح از اختلافات، وضعیت آتی مذاکرات با ابهامی بسیار جدی مواجه است. در چنین، بستری سفر سلطان عمان میتوان همچون ریختن آب بر آتش برافروخته شده در مناسبات میان ایران با غرب باشد. کشور عمان با طرح موضوع تبادل زندانیها میان ایران و آمریکا، گامی مهم و جدی را در این مسیر بر دارد.