ماموریت ویژه مدیرکل آژانس در تهران


گروه سیاسی: با قریب به دو ماه تاخیر، بالاخره سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شد. این سفر در شرایطی صورت گرفت که قرار بود گروسی در اوایل ژانویه -یعنی دو ماه قبل- در رابطه با آخرین تحولات فنی برنامه هسته‌ای ایران به تهران سفر کند. به گزارش تجارت، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ظهر دیروز، جمعه ۱۲ اسفندماه وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد. بهروز کمالوندی، معاون امور بین‌الملل و مجلس سازمان انرژی اتمی از او استقبال کرد. گروسی در سفر ۲ روزه به تهران با جمعی از مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو می‌کند. سفر اخیر گروسی در شرایطی صورت می گیرد که او روز پنج‌شنبه، در نشست جنبش عدم تعهد که در باکو برگزار می‌شود، در جمع خبرنگاران گفت که حفظ ارتباط و گفت‌وگو با ایران در عالی‌ترین سطح برای آژانس بسیار حائز اهمیت است. گروسی مدعی شده بود: ما شاهد تغییرات نگران‌کننده‌ای در فعالیت‌های هسته‌ای ایران در برخی نقاط هستیم. آژانس باید به این نقاط دسترسی مستقیم داشته باشد تا وضعیت موجود را بررسی کند و تردیدهایی را که اخیرا افزایش پیدا کرده را برطرف کند. این موضوع در دیدار ما با همکاران ایرانی‌مان هم مورد تاکید قرار گرفت. اظهارات گروسی در پی درز یافتن اطلاعاتی از گزارش فصلی آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران در رسانه‌های خارجی مطرح می‌شود. خبرگزاری رویترز مدعی شد که طبق اطلاعات موجود در این گزارش، ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران به ۱۸ برابر حد تعیین شده در برجام رسیده است. رویترز گزارش داد، آژانس تخمین زده است که تا ۱۲ فوریه (۲۳ بهمن) میزان ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران در همه سطوح غنی سازی شده به ۳۷۶۰.۶ کیلوگرم رسیده باشد. روزنامه وال استریت ژورنال نیز نوشت که در گزارش جدید آژانس عنوان شده است، «نمونه‌برداری آژانس در تاریخ ۲۲ ژانویه ( ۲ بهمن) در ایران وجود ذرات اورانیوم غنی‌سازی شده با خلوص ۸۳.۷ درصد را نشان می‌دهد.» پیش‌تر نیز شبکه بلومبرگ به نقل از دو منبع دیپلماتیک ناشناس گزارش داده بود که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته گذشته وجود اورانیوم ۸۴ درصدی غنی شده در ایران را کشف کردند که برای ساخت سلاح هسته‌ای کافی است. این در حالیست که بهروز کمالوندی، سخنگوی‌ سازمان انرژی اتمی ایران چندی پیش در رابطه با ادعای غنی‌سازی ۸۴ درصدی اورانیوم توسط ایران در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرده بود: وجود ذرات با غنای بالا در هر یک از روندهای غنی‌سازی امری طبیعی است. به عنوان مثال در روند غنی‌سازی اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد اورانیوم ۴۷ درصد هم دیده می‌شود و در روند تولید اورانیوم ۶۰ درصد اورانیوم با غنای بالاتر هم دیده می‌شود. او با بیان اینکه این یک موضوع عادی است و ایران نیازی به پنهان‌کاری چنین موضوعی ندارد، گفت: حتی آژانس هم چنین موردی را گزارش نکرده است. کمالوندی با تاکید بر این که «ایران تاکنون به غنی‌سازی بالای ۶۰ درصد مبادرت نکرده است»، چنین اخباری را با «اهداف سیاسی و سیاه‌نمایی» دانست و توضیح داد که آنچه آژانس با ایران مطرح کرده درباره وجود ذره از اورانیوم با غنای بالای ۶۰ درصد در محل برداشت محصول از طریق نمونه‌برداری‌های مرسوم و عادی است.

سفر گروسی و فرا رسیدن لحظه تصمیم گیری دشوار
همان‌گونه که اکثر ناظران سیاسی، سفر گروسی به تهران را حائز اهمیت فوق العاده در آینده مناسبات ایران و غرب ارزیابی می‌کردند، دولت آمریکا نیز تا حدود زیادی این موضوع را مورد تایید قرار داده است. در این زمینه نماینده ویژه آمریکا در امور ایران عنوان کرد که این کشور پیش از تصمیم‌گیری درباره گام‌های بعدی، منتظر دریافت نتایج سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران خواهد ماند. رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز جمعه با اشاره به سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران عنوان کرد: بگذارید ببینیم که آژانس اتمی چه چیز (پایبندی یا عدم پایبندی ایران به ان.پی.تی) گزارش می‌دهد و سپس زمان برای اتخاذ گام‌های مناسب بعدی فرا می‌رسد.

افزایش موج فشارها، همزمان با سفر گروسی به تهران
همزمان با سفر رافائل گروسی به تهران، موج فشارهای غرب علیه ایران ابعاد گسترده‌تر و پیچیده‌تری به خود گرفته است. وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنج‌شنبه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که شش شرکت و ۲۰ کشتی را در لیست تحریم‌های خود قرار داده است. شرکت پتروشیمی بوشهر و شرکت پتروشیمی شیراز ازجمله شرکت‌های تحت تحریم قرار گرفته توسط دولت آمریکا هستند. همزمان، وزیر خارجه آمریکا در صفحه شخصی خود در توییتر اعلام کرد که واشنگتن به سیاست اعمال تحریم علیه ایران ادامه خواهد داد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه در توییتی نوشت: ما امروز شش نهاد و ۲۰ کشتی را به لیست تحریم‌ها اضافه کردیم. این تازه‌ترین اقدام اتخاذ شده توسط ایالات متحده علیه دورزنندگان تحریم پیرامون جهان بوده است. ما به اعمال تحریم علیه ایران ادامه خواهیم داد. هم‌راستای با واشنگتن، وزارت دفاع انگلیس در راستای جوسازی رسانه‌ای علیه ایران در آستانه برگزاری نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدعی توقیف تسلیحات قاچاق متعلق به ایران در آب‌های بین‌المللی دریای عمان شد. به گزارش خبرگزاری رویترز گزارش داد که گارد سلطنتی دریایی انگلیس مدعی شده است که ماه گذشته، از یک کشتی در آب‌های بین‌المللی در دریای عمان، تسلیحات قاچاق متعلق به ایران را توقف کرده که شامل موشک‌های ضد تانک و اجزای موشک‌های بالستیک میان‌برد بوده است. نیروی دریایی انگلیس که به نظر می‌رسد با هدف جوسازی رسانه‌ای علیه ایران در آستانه سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس ببین‌المللی انرژی اتمی به تهران و برگزاری نشست شورای چنین ادعایی را مطرح کرده است، گفت که این کشتی با سرعت بالایی و در تاریکی از ایران به سمت جنوب در حرکت بود که با سامانه‌های بدون سرنشین اطلاعاتی آمریکا و هواپیمای شناسایی و با یک هلیکوپتر انگلیسی تعقیب شد. رویترز در ادامه نوشت: وزارت دفاع انگلیس مدعی شد که این کشتی در ابتدا سعی کرد به سمت آب‌های سرزمینی ایران برود اما توسط نیروی دریایی انگلیس متوقف شد. انگلیس گفته است که گزارش این توقیف را به سازمان ملل ارائه کرده است. در سطحی دیگر، آنه کلر لجندر، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز پنج‌شنبه در جمع خبرنگاران مدعی شد: گزارش‌ها نشان می‌دهند مسیری که ایران در پیش گرفته، نگران‌کننده است. این تحولات غیرقابل پیش بینی و به شدت جدی هستند.

تداوم حمایت‌های مسکو از تهران
بر خلاف مواضع کشورهای غربی، مذاکره‌کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین ضمن تاکید بر این که ایران، روسیه و چین برخلاف شرکای غربی توافق هسته‌ای، اراده سیاسی لازم برای احیای این توافق را دارند، ادعاهای رسانه‌ای درباره غنی‌سازی اورانیوم در ایران در سطحی بالاتر از ۶۰ درصد را رد کرد. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در مذاکرات وین در گفت‌وگویی با این خبرگزاری درباره موضوع احیای توافق هسته‌ای از طریق مذاکرات وین گفت: تنها چیزی که برای احیای توافق هسته‌ای در این مرحله نیاز است، بازگشت تمامی اعضای مذاکرات وین به پایتخت اتریش و به نتیجه‌ رساندن سریع و موفقیت‌آمیز روند مذاکرات است. این کاملا با وجود اراده سیاسی لازم، میسر است. ایران، روسیه و چین [این اراده] را دارند. اگرچه،‌ کشورهای غربی ندارند. اولیانوف در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق از سوی دولت آمریکا به او پیام داده است که واشنگتن مایل به حل و فصل اختلافات با تهران بر سر احیای توافق است، اظهار داشت: هیچ دلیلی برای تردید نسبت به کلمات این دیپلمات ارشد ایران وجود ندارد. در عین حال، ما شاهد هیچ گونه آمادگی از سوی آمریکا و تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) برای ازسرگیری مذاکرات برجامی نیستیم.