سالمندی پدیده فردای ایران؛ ۶ سال فرصت داریم
گروه جامعه: جوانی جمعیت به عنوان یکی از شاخصههای بارز و سرمایه اجتماعی جوامع مختلف محسوب میشود، اکنون ایران در شرایط پنجره باز جمعیتی قرار داد و فقط سالهای اندکی فرصت برای جلوگیری از کاهش جمعیت و روند پیری و سالمندی دارد. به گزارش تجارت به نقل از ایرنا؛ براساس دادههای موجود، پنجره جمعیتی ایران از سال ۱۳۸۵ آغاز شده است و تا سال ۱۴۳۵ فرصت استفاده از این موقعیت برای جلوگیری از کاهش جمعیت و پیر شدن افراد جامعه وجود دارد. اکنون دادههای آماری نشان میدهد که تا سال ۱۳۹۰ جمعیت جوان ایران از ۳۷.۴ درصد به ۲۸.۵ درصد رسیده است و تا سال ۱۴۱۰ این رقم به ۲۴.۱ درصد میرسد و با این اوصاف حرکت به سمت پیری جامعه را خواهیم داشت. همچنین تا سال ۱۳۹۰ بیشترین جمعیت کشور در رده سنی ۲۰ تا ۲۹ سال، در سال ۱۳۹۵ بیشترین جمعیت کشور به رده سنی ۲۵ تا ۳۴ سال رسید و اکنون رده سنی ۳۰ تا ۳۹ سال به عنوان بیشترین جمعیت در ایران را به خود اختصاص داده است. پیشبینی کارشناسان حوزه جمعیت نیز نشان میدهد که در سال ۱۴۱۰ بیشترین جمعیت ایران به رده سنی ۴۰ تا ۴۹ سال خواهد رسید و این همان موضوع نگرانکننده و روند جمعیتی کشور به سمت میانسالی و سالمندی و در واقع افزایش پیری جمعیت و کاهش جمعیت است.
جامعه ایران جوان نخواهد بود
صالح قاسمی، دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور این موضوع را تایید کرده که جامعه ایران را دیگر نمیتوان از این پس جوان نامید زیرا طبق استانداردهای بینالمللی میانگین سنی میانسالی در جهان در رده سنی ۳۰ تا ۶۰ ساله تعریف شده است و در سال ۱۳۹۷ نیز با تصویب شورای عالی جوانان پایان سن جوانی در ایران ۳۵ سال شد.
استفاده از فرصت پنجره جمعیتی برای کاهش جمعیت
این آمارهای نگرانکننده روند پیری جمعیت و کاهش آمار جوانان فعال در عرصههای مختلف نشان میدهد که باید از فرصت پنجره باز جمعیتی استفاده کنیم تا بتوانیم با تغییر آهنگ رشد جمعیت و افزایش میزان باروری، جامعه را از پیر شدن نجات دهیم. اکنون ۱۰ درصد جامعه پیر هستند اما طبق بررسیهای کارشناسان جمعیت تا سال ۱۴۳۵ حدود ۳۵ درصد جمعیت ایران به سمت پیری و سالمندی خواهند رفت و این آمارها ما را به استفاده بهتر از فرصت باز پنجره جمعیتی سوق میدهد. براساس دادههای آماری اکنون جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله در سن زادآوری کشور حدود ۷۰ درصد هستند اما در سال ۱۴۳۵ این تعداد هم به حدود ۵۵ درصد جامعه میرسند و شیب کاهشی این آمار هم آغاز خواهد شد بنابراین همه این آمارها فرصت از پنجره باز جمعیتی در سالهای پیش رو را به ما هشدار میدهند. در دورهای که پنجره جمعیتی در هر کشوری باز است، همه هزینههای عمومی در بخشهای آموزش به سمت سرمایهگذاری در حوزههای تولیدی و زیرساختهای آن جامعه سوق داده میشود و خانوادهها در سطح خرد نیز باید هزینههای خود را پسانداز کنند تا استانداردهای زندگی خود را ارتقا دهند. این فرصت با پنجره جمعیتی فقط یک بار به روی جمعیت کشورها گشوده میشود و در نهایت با بسته شدن آن امکان استفاده از این فرصت طلایی از دست خواهد رفت. اکنون ایران هم در فرصت چند سالهای برای بهرهمندی از این پنجره جمعیتی قرار دارد. ۳۰ اردیبهشت سال ۱۳۹۳ سیاستهای کلی خانواده از سوی رهبر معظم انقلاب در ۱۶ ماده ابلاغ شد و ایجاد سازوکارهای لازم برای ارتقاء سلامت همهجانبه خانوادهها بهویژه سلامت باروری و افزایش فرزندآوری در جهت برخورداری از جامعه جوان، سالم، پویا و بالنده مورد تاکید قرار گرفته است.