به نام ایران
محسن عادل| پالایشگاه طرح توسعه فاز ۱۴ پارس‌جنوبی به‌عنوان آخرین پالایشگاه بخش خشکی این میدان مشترک گازی که وظیفه پالایش گاز ترش برداشت‌شده از سکوهای این فاز در دریا را به‌عهده دارد، روز پنجشنبه ۱۱ اسفندماه با حضور سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری، جواد اوجی وزیر نفت و جمعی از مقام‌های کشوری و استان بوشهر، به‌طور رسمی به بهره‌برداری رسید. این پالایشگاه، سیزدهمین پالایشگاه میدان مشترک پارس‌جنوبی است که با تکمیل آن دیگر پالایشگاهی برای این میدان مشترک ساخته نخواهد شد.
رکورد بهره‌گیری از تجهیزات ایرانی در این پروژه شکسته شدسرانجام پالایشگاه افتتاح شد؛ پالایشگاهی که پیش‌بینی افتتاح آن به سال 1398و در دولت دوازدهم برمی‌گردد. اگرچه برنامه‌ریزی‌ها حکایت از بهره‌برداری از این طرح توسعه‌ای تا اوایل سال1398 به‌طور کامل داشت، اما این اتفاق نه‌تنها در آن سال رخ نداد، بلکه تا پایان دولت روحانی هم این وعده عملی نشد.
زمینه تحقق این امر که به همت توان و دانش داخلی صورت گرفت، با روی‌کار آمدن دولت سیزدهم فراهم شد. موضوعی که رمضانعلی سنگدوینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، نیز در گفت‌وگو با «شهروند» به آن اشاره دارد. او معتقد است دولت سیزدهم با بهره‌گیری از توان داخلی در این عرصه تاثیر تحریم‌های ظالمانه غرب علیه ایران را در بخش نفت و گاز کاهش داده است.
عبور از گذرگاه تحریم با بهره‌گیری از توان داخلی
او در تشریح این مسأله می‌گوید: «بخشی از هدف غرب از تحریم ایران اسلامی مانع‌تراشی در توسعه نفت و گاز است. توسعه این بخش با بهره‌گیری از متخصصان داخلی، پاسخ محکمی به این رویکرد ظالمانه است.» بنا به گفته این عضو کمیسیون انرژی، بهره‌گیری از فاز 14 پارس‌جنوبی در راستای همین مهم صورت گرفته است. رمضانعلی سنگدوینی در تبیین این مسأله توضیح می‌دهد: «در گذشته هم شاهد توان و ظرفیت بالای متخصصان داخلی بوده‌ایم. بخش‌های بسیاری از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که امروز حجم عظیمی از بنزین مورد نیاز کشور را تامین می‌کند، به همت همین متخصصان داخلی به بهره‌برداری رسیده است.»
ضرورت بهره‌گیری از سرمایه‌گذاران داخلی در عرصه نفت و گازعضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم در ادامه گفت‌وگوی خود با «شهروند» بر ضرورت بهره‌گیری از سرمایه‌گذاران داخلی در عرصه صنعت گاز و نفت تاکید دارد. سنگدوینی معتقد است باید با ایجاد مشوق‌های قانونی و اطمینان‌آفرینی نسبت به سودآوری این بخش صنعتی، بانک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری را برای مشارکت در این عرصه ترغیب کرد. او توسعه صنعت نفت و گاز در کشور را منوط به تحول در سه بخش تولید، ذخیره‌سازی و بهینه‌سازی در عرصه انرژی می‌داند و افتتاح اخیر فاز 14 پارس‌جنوبی را گام بلندی در بخش تولید عنوان می‌کند.
عملکرد مثبت دولت سیزدهم در بهره‌گیری از توان متخصصان داخلیبه نگاه کارشناسان، فاز ۱۴ پارس‌جنوبی که با طراحی، ساخت و اجرای متخصصان داخلی به بهره‌برداری رسیده، نماد توانایی و اقتدار ایرانی در حرکت به سمت مسیر توسعه است؛ موضوعی که سنگدوینی نیز به آن اذعان دارد. عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم بهره‌گیری از فاز 14 پالایشگاه پارس‌جنوبی را نمونه دیگری از اعتماد به توان داخلی می‌داند و معتقد است عملکرد دولت سیزدهم در بهره‌گیری از توان متخصصان داخلی مثبت بوده است. او در این‌باره می‌گوید: «متاسفانه در دولت گذشته در بهره‌گیری از توان متخصصان داخلی شاهد کاستی‌هایی بوده‌ایم، اما آنچه از برآیند عملکرد یک سال و چند ماه دولت سیزدهم مشخص است، توجه ویژه به این مسأله است.»
بنا به گفته سنگدوینی، بهره‌گیری از شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه صنعت نفت و گاز، موضوع دیگری است که باید دولت سیزدهم نسبت به آن اهتمام ورزد. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «عملکرد دولت سیزدهم و به‌طور اخص‌تر وزارت نفت در این عرصه به نگاه من مثبت بوده، چراکه وزیر فعلی نفت، آشنا با این ساختار و برآمده از این وزارتخانه است.»
ایرانی‌ترین افتتاحکارشناسان عرصه صنعت نفت و گاز معتقدند بهره‌برداری از فاز ۱۴ میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی که از آن به‌عنوان ایرانی‌ترین فاز در صنعت نفت و گاز یاد می‌شود، نشان‌دهنده توان بالای داخلی در این حوزه است. موضوعی که ابراهیم رئیسی نیز در سفر خود به استان بوشهر بر آن تاکید کرد. رئیس‌جمهوری در این‌باره اظهار داشت: «بهره‌برداری از فاز 14 مجموعه پالایشگاه پارس‌جنوبی جلوه عزم و اراده بلند و تحقق شعار «ما می‌توانیم» است که با همه وجود اجرایی شده است.»
علاوه بر رئیس‌جمهوری، مسئولان دیگر دولتی نیز از این دستاورد بزرگ با عنوان اراده ملی یاد کرده‌اند. رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی با بیان اینکه فاز ۱۴ پارس‌جنوبی، مرز دانش در عرصه نفت و گاز در دنیاست، در این‌باره می‌گوید: «فاز ۱۴ پارس‌جنوبی تجسم عینی اقتصاد مقاومتی و اراده ملت ایران است.» سیدپرویز فتاح در آیین بهره‌برداری از فاز ۱۴ پارس‌جنوبی به این نکته اشاره کرد که یک فرد خارجی در این فاز حضور ندارد و ۱۰۰درصد آن ایرانی است. او می‌افزاید: «آنها (خارجی‌ها) ما را رها کردند و فکر می‌کردند کار روی زمین می‌ماند، اما کار روی زمین نماند و پایان یافت، هرچند زمانبندی برای تکمیل آن دور از ذهن بود، اما این فاز امروز به بهره‌برداری رسید.» رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی این وعده را هم مطرح کرد که این بنیاد همه امکانات خود را در خشکی و دریا در اختیار طرح‌های توسعه‌ای دولت قرار خواهد داد.
جواد اوجی، وزیر نفت، نیز یکی دیگر از مسئولان است که این افتتاح را برآمده از عزم و اراده متخصصان داخلی برشمرد. بنا به گفته اوجی، این آخرین پالایشگاه منطقه پارس‌جنوبی است که با اجرای آن، پرونده پالایشگاه‌های گازی در این منطقه بسته شد و با راه‌اندازی فاز ۱۱ در مدت یک تا دو ماه آینده ازسوی همکاران من در شرکت ملی نفت ایران، پرونده توسعه پارس‌جنوبی بسته خواهد شد.
یک دستاورد بزرگتوسعه پارس‌جنوبی که یک میدان مشترک میان ایران و قطر است، به نگاه کارشناسان، دستاوردهای اقتصادی بسیاری به دنبال دارد، مسأله‌ای که حسن مرادی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، نیز به آن اشاره دارد. او افتتاح این طرح را دستاوردی بزرگ برای نظام جمهوری اسلامی می‌داند که در ابعاد متعدد می‌تواند بررسی و ارزیابی شود. مرادی یکی از دستاوردهای این رویداد را افزایش توان تولید در بخش گاز عنوان می‌کند: «فاز ۱۴ پارس‌جنوبی به‌عنوان آخرین پالایشگاه بخش خشکی در میدان مشترک گازی پارس‌جنوبی شناخته می‌شود. این پالایشگاه با ظرفیت دریافت روزانه ۵۶میلیون مترمکعب گاز خام به بهره‌برداری رسید که ظرفیت فرآوری آن روزانه ۵۰میلیون مترمکعب است و این رقم به ظرفیت پالایشی گاز کشور اضافه خواهد شد.»
بنا به گفته این تحلیلگر حوزه اقتصاد، با راه‌اندازی این پالایشگاه روزانه بیش از ۷۵هزار بشکه میعانات گازی، سالانه نزدیک به یک تن گاز مایع (ال‌پی‌جی)، یک‌میلیون تن گاز اتان و روزانه ۴۰۰ تن گوگرد نیز تولید خواهد شد که می‌تواند به رشد اقتصادی کشور کمک شایانی کند.
نقطه عطف در تاریخ صنعت نفت و گازمرادی بُعد دیگر حائز اهمیت در افتتاح این پروژه را بهره‌گیری از توان متخصصان داخلی عنوان می‌کند و در این‌باره می‌گوید: «پالایشگاه فاز ۱۴ پارس‌جنوبی، ایرانی‌ترین پالایشگاه در کشور است که بیش از ۷۵درصد تجهیزات آن از توان سازندگان داخل کشور و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده شده است. این مسأله نشان می‌دهد که امروز ایران توان راه‌اندازی پروژه‌های مشابه و حتی خارج از کشور را دارد.» مرادی این موضوع را نقطه عطفی در تاریخ صنعت نفت و گاز برشمرد که قطعا نتایج مثبت بسیاری به دنبال خواهد داشت.
