چراغ سبز ایران در انتظار اراده سیاسی غرب

از امروز نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین کار خود را آغاز می کند و موضوع اختلافات پادمانی میان ایران و آژانس بر سر سه مکان که آژانس مدعی شده در آن‌ها ذرات اورانیوم غنی شده یافته یکی از دستورکارهای اصلی این نشست 5 روزه است. این انتظار با سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس به تهران و رسیدن به یک بیانیه مشترک و تفاهمات جدید ایجاد شده تا نه تنها شورای حکام در پاسخ به چراغ سبز ایران برای تعامل بیشتر با آژانس در چارچوب پادمان، موضوع تصویب قطعنامه سوم را کنار بگذارد بلکه این روند با اجرای موفقیت آمیز در آینده نزدیک بتواند در کنار اراده سیاسی طرف‌های مقابل باعث ازسرگیری مذاکرات هسته ای با هدف احیای برجام و رفع تحریم‌ها شود. این پیام در تهران به گروسی منتقل شد که هر گونه کارشکنی در اجرای تفاهم اخیر با آژانس به ویژه رفتن به سوی تصویب قطعنامه ضد ایرانی می تواند به معنای نداشتن اراده سیاسی برای احیای برجام و حل و فصل اختلافات از سوی ایران تعبیر شود و همه فضای مثبت ایجاد شده را بار دیگر تیره و تار سازد. از سوی دیگر اظهارات بعضا عجیب گروسی در ورودش به وین پس از سفر به تهران تا حدی این تردید را در ایران و در بین منتقدان مذاکرات هسته ای ایجاد کرده که شاید تهران در مقابل خواسته های آژانس نرمش بیش از حدی داشته و منافع ملی رعایت نشده باشد. در این مسئله چند نکته حائز اهمیت است؛ اول این که باید شخصیت مدیرکل را به عنوان فردی که با حمایت غرب به ویژه آمریکا به این سمت رسیده درک کرد، او اکنون در آستانه گرفتن رأی مجدد برای بقا در صندلی مدیرکلی است و نیاز دارد حداقل در حرف و ادبیاتش طوری دو پهلو سخن بگوید که دوستان خود را نرنجاند، با این حال دیدیم که اولین صدای اعتراض را رژیم صهیونیستی و نخست وزیرش نتانیاهو بلند کرد که نشان می دهد سخنان گروسی در تهران و وین به ویژه در موضوع بازرسی از اسرائیل به مذاقش خوش نیامده است. همچنین این نکته   فراموش نشود که ملاک برای ایران آن چیزی است که در سند توافق مشترک آمده نه سخنان گروسی یا هر مقام دیگری. ایران پای این توافق را با شروطی از جمله رعایت از سوی طرف مقابل امضا کرده و به آن متعهد است و اگرچه در گفت‌وگوهای شفاهی وعده‌هایی رد و بدل شده اما همه قول‌های شفاهی و موفقیت همین متن کتبی نیز موکول به آینده است. آینده‌ای که در آن اولا خبری از تصویب قطعنامه جدید در شورای حکام نباشد و ثانیا به صورت انجام تعهد در برابر تعهد باشد و این گونه نیست که ایران اقداماتش را انجام دهد و طرف مقابل اقداماتش را که شامل بستن پرونده سه مکان مذکور است، همچنان مثل یک استخوان لای زخم نگه‌دارد. ایران با امضای سند روز شنبه با گروسی نشان داد که آماده از سرگیری دیپلماسی برای رسیدن به توافق نهایی است و بازی ریاکارانه ای همچون آمریکایی ها ندارد. تهران چراغ سبزی به طرف مقابل نشان داده و حالا توپ در زمین کسانی است که چند ماه است بر طبل برهم خوردن توافق توسط ایران می کوبند. این نمایش واقعی اراده از سوی ایران زمانی به ثمر می نشیند که پاسخی متناسب و واقعی هم از اروپا و آمریکا بگیرد. گوی و میدان وین در پله اول نشان می دهد چقدر آن ها آماده تقویت دیپلماسی هستند و برای رسیدن به توافق احیای برجام، اراده سیاسی لازم را دارند. پس از این گام می توان با تشکیل کمیته فنی که در سند مشترک ایران و آژانس ذکر شده، حتی در همین ماه مارس اولین ثمرات توافق جدید را چید و چشید و سپس به انتظار بخش‌های سیاسی این پرونده نشست تا آن‌ها از این ثمره برای پیشبرد مذاکرات به سمت توافق نهایی بهره برداری کنند.