رخت سبز برتن ایران با کاشت یک میلیارد نهال
گروه جامعه: روز درختکاری (۱۵ اسفندماه) نمونه و نمادی از تفکر ایرانی است که مردم برای احیای زمین در کنارنهادها به نهالکاری می‌پردازند و از امسال با آغاز اجرای طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال وارد فاز جدیدی شده است؛ طرحی که منتقدانی هم دارد.
به گزارش تجارت به نقل از ایسنا، درختکاری یک سنت باستانی ایرانی است و هر ساله ۱۵ تا ۲۱ اسفندماه به عنوان هفته منابع طبیعی و ۱۵ اسفند روز درختکاری نامگذاری شده و به همین مناسبت در نقاط مختلف کشور رسم نهالکاری اجرا می‌شود. چندی پیش نیز مراسمی با عنوان پویش «ایران سرسبز، ایران قوی» با حضور دستگاه‌های مختلف دولت و در قالب نهضت جهادی تولید و کاشت یک میلیارد اصله نهال طی یک برنامه چهارساله برگزار شد و عباسعلی نوبخت - رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور- اعلام کرد این طرح با ۳۰ میلیون اصله نهال شروع خواهد شد و تا سال آینده به ۲۵۰ میلیون اصله نهال خواهد رسید.
مسئله نهالکاری به این دلیل که ایران از سال ۱۳۷۱ به عضویت کنوانسیون تغییر اقلیم و از سال ۱۳۷۵ به عضویت کنوانسیون مبارزه با بیابان زدایی - که متولی آن سازمان ملل است - درآمده است، اهمیت بسیار زیادی دارد. این طرح تنها مختص به ایران مهم نیست چراکه بسیاری از کشورهای دیگر نیز نهالکاری را در دستور خود قرار داده‌اند. به‌طور مثال کشورهایی همچون چین، ترکیه، آمریکا، عربستان، سنگاپور، اتیوپی، پاکستان و افغانستان نیز کاشت تعداد زیادی نهال را در دستور کار خود قرار داده‌اند و تا سال ۲۰۳۰ نهال‌های مورد نیازی را که کشورهای دیگر درخواست کرده‌اند، آماده کنند سپس بکارند. کشور چین نیز درصدد است که ۷۰ میلیارد اصله نهال تولید کند که از این میزان نهال در حال حاضر ۵۰ میلیارد را تولید کرده و در کشور خود کاشته است. سطحی که باید در آن عملیات کاشت انجام دهند، حدود ۳۳.۳ میلیون هکتار است.
نیاز تهران به ۱.۵ میلیون هکتار نهالکاری برای رفع آلودگی هوا
رضا بیانی- مدیرکل منابع طبیعی استان تهران- در این جلسه درباره مزایای این طرح گفت: سالانه حدود ۴۵۰ میلیون تن آلودگی هوا در ایران تولید می‌شود. با توجه به صنایع کشور و برای اینکه بتوانیم در سطح جهانی صاحب نظر باشیم باید به موضوع تجارت کربن ورود کنیم. ما اگر حتی یک میلیارد نهال بکاریم یک مساحت ۴ میلیونی را نهالکاری کرده‌ایم و تنها برای رفع آلودگی هوای تهران، حدود ۱.۵ میلیون هکتار باید جنگلکاری کنیم تا بتوانیم آلودگی هوا را کاهش دهیم.
اما این طرح سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با انتقاداتی همراه است. از جمله این منتقدان هادی کیادلیری - دبیر سابق مجمع کنوانسیون تنوع زیستی کشور- است که اعتقاد دارد با توجه به قدمت بالای جنگل‌های شمال کشور، کمبود سطح کاشت برای نهالکاری و مشکلاتی همچون کمبود آب، نگهداشت و احیای جنگل‌ها نسبت به کاشت نهال از اهمیت بیشتری برخوردار است.
وی می‌گوید: سرانه جنگل‌های ایران از میزان نرمال جهانی کمتر است و باید آن را افزایش دهیم و ایران در کل حدود ۱۲۶ نهالستان به وسعت ۲۸۰۰ هکتار دارد و با توجه به سطح موجود در نهایت می‌توانیم ۳۰۰ میلیون نهال بکاریم این در حالیست که بسیاری از نهالستان‌ها رها و تخریب شده‌اند و با این شرایط اجرای طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال به‌راحتی ممکن نیست.
کیادلیری معتقد است که درختکاری مفید است اما باید در زمینه حفظ و نگهداشت بیشتر تلاش کنیم. برخی مواقع یک تصمیم درست گرفته می‌شود که بسیار خوب و کارآمد است اما باید در کنار این تصمیم اولویت‌بندی نیز برای تعیین درجه اهمیت موضوعات نیز وجود داشته باشد.
به گفته دبیر سابق مجمع کنوانسیون تنوع زیستی کشور، درشرایط بحران آبی و کمبود آب، این پیش‌فرض که بتوانیم از گونه‌های مقاوم استفاده کنیم و کمبود آب را با این روش برطرف کنیم، خیلی خوب است و محاسن زیادی هم دارد اما کاشت یک میلیارد اصله نهال به‌طور کلی به مرحله اجرا نمی‌رسد. بارها تصمیم‌گیری شده است اما اعتباری تاکنون برای این طرح تامین نشده است. اعتبار لازم برای حفاظت از جنگل‌های باستانی هیرکانی که در یونسکو ثبت شده است نیز فراهم نشد. جنگل‌هایی که ایجاد شدند نیز رها و خشک شدند چرا که مهم‌تر از کاشت نهال بحث نگهداری است.
نهالکاری برای عمل به تعهدات در زمینه ترسیب کربن
رضا بیانی - مدیرکل منابع طبیعی استان تهران- در واکنش به انتقادات می گوید: هجمه‌های بسیاری درباره مسئله آب برای نهال‌ها وجود دارد. میزان بارندگی در کشور تنها ۱۸۰ میلیمتر بوده اما ما پنج ناحیه رویشی داریم و در برخی مناطق ۷۰۰ میلیمتر، ۸۰۰ میلیمتر و یا ۳۵۰ میلیمتر هم بارندگی ثبت شده است که تمام آن احصا و برنامه‌ریزی شده است. با توجه به وسعت و مناطق رویشی کشور امیدواریم بیش از ۳.۵ میلیون در هکتار جنگلکاری را با تعهدی که نسبت به کاهش آلودگی هوا و ترسیب کربن داریم، انجام دهیم.
