آرایش جدید تندروها در دیپلماسی آشتی

آرمان امروز، گروه سياسي: اگر به تاريخ نگاهي بيندازيم ردپاي طيف‌هاي «تندرو» يا همان «دلواپسان» را در غبارآلودکردن فضاي داخلي و خارجي مشاهده مي‌کنيم، که همواره به وضعيت جامعه آسيب رسانده‌اند. حمله به کنسولگري و سفارت عربستان در «مشهد» و «تهران» يکي از برگ‌هاي خاص تاريخ سياسي ايران محسوب مي‌شود که باعث شد نه‌تنها روابط تهران و رياض مسدود شود بلکه باعث برهم خوردن مناسبات ايران با ديگر کشورهاي حوزه «خليج فارس» شد.
حمله به سفارت و کنسولگري عربستان در تهران و مشهد روز شنبه 12 دي 1394 پس از اعدام «شيخ نمر»، روحاني مخالف دولت عربستان انجام شد. اعدام شيخ نمر واکشن‌هاي منفي زيادي در عرصه جهاني به همراه داشت که حمله به سفارت عربستان توسط نيروهاي تندرو و دلواپس باعث شد واکنش‌هاي ديگر کشورها به اين اعدام کاهش چشمگيري داشته باشد و همه حمله به سفارت عربستان را محکوم کردند. در همين رابطه معترضان در مشهد، به ساختمان کنسولگري عربستان حمله کرده و پرچم عربستان را از ساختمان کنسولگري اين کشور پايين کشيده و برخي از معترضان موادي آتش‌زا به ساختمان کنسولگري عربستان پرتاب کردند. در تهران نيز از ساعت 10 شب تجمع در برابر سفارت انجام شد که تعدادي از تجمع کنندگان وارد ساختمان سفارت شده، پرچم عربستان را به زير کشيده و پس از تخريب اموال داخل ساختمان بناي داخلي سفارت را به آتش کشيدند. حالا با گذشت حدود 7 سال از آن واقعه روز جمعه خبر از توافق جديد بين تهران و رياض با ميانجيگري چين امضا شد، در رسانه‌ها منتشر شد و گفته مي‌شود که در کمتر از دو ماه ديگر سفارت‌هاي  دو کشور مجددا بازگشايي خواهد شد. با اين وجود که مشکلات تا حدودي بين تهران- رياض برطرف شد ولي همچنان نگراني از تحرکات تندروها يا همان دلواپسان براي غبار آلودکردن فضاي داخلي و خارجي وجود دارد. در اين مورد با «ناصر ايماني» تحليلگر مسائل سياسي گفت‌وگويي انجام داده‌ايم. او معتقد است در شرايطي که همه طيف‌هاي سياسي و اجتماعي خواهان بازگشت آرامش به فضاي جامعه هستند فيلا تحرکي از اين طيف تندرو مشاهده نخواهيم کرد.
 
بايد مراقب افراد فرصتطلب و افراطي باشيم


«علي مطهري»، نايب رئيس سابق مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين سوال که هفت سال از ماجراي حمله به سفارت عربستان در تهران گذشته است؛ اتفاقي که منجر به قطع رابطه رياض با تهران شد و هزينه‌هاي سنگيني به دستگاه ديپلماسي ايران تحميل کرد. به نظر جنابعالي بايد چه تدبيري انديشيد که چنين اشتباهاتي مجدداً تکرار نشود؟ به جماران مي‌گويد: «امروز بايد مراقب افراد فرصت‌طلب و افراطي باشيم که اقدامات خارج از عقل و عرف انجام ندهند. اين اقدام ضربه‌اي سخت به دستگاه ديپلماسي ايران وارد کرد. در حالي که عربستان شيخ نمر را اعدام کرده بود و در معرض انتقادات دنيا قرار داشت، ولي با حمله ما به سفارت عربستان اين موضوع کاملاً فراموش شد و ما هدف انتقادات قرار گرفتيم و داستان به ضرر ما تمام شد. ما نبايد اجازه دهيم اين داستان تکرار شود. همانطور که تسخير سفارت انگلستان به شدت به ضرر ما تمام شد و ما خسارت مالي هنگفتي به انگلستان پرداخت کرديم که از جيب مردم رفت. در حالي که مبلغ آن مي‌بايست از  تسخيرکنندگان گرفته مي‌شد. کارهاي بچگانه‌اي انجام شد و عده‌اي داخل سفارت شدند و اشياء عتيقه آنجا را شکستند و کارهاي زشتي انجام ‌دادند. بايد اين کارها پيگيري مي‌شد و نتايج آن به اطلاع مردم رسانده مي‌شد. متأسفانه  افرادي که در تسخير سفارت انگلستان نقش داشتند، پست‌هاي اجرايي خوبي گرفتند و اين اصلاً درست نيست. ما نبايد کارهاي غلطي را که در گذشته انجام شده تکرار کنيم. اميدوارم شاهد اينگونه حوادث نباشيم.»
«ناصر ايماني»، تحليلگر مسايل سياسي در پاسخ به اين سوال که پس از توافقي که بين تهران و رياض امضا شد، تندروها يا دلواپسان پس از اين چه آرايش جديدي به خود خواهند گرفت ؟ به‌خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «شرايط اقتصادي، سياسي، فرهنگي و ... کشور به‌گونه‌اي است که گمان نکنم تندروها يا دلواپسان بخواهند در برابر اين توافق‌نامه تحرکي از خود نشان دهند و خود را در برابر افکار عمومي قرار دهند که اکنون تماما بر عليه آنها است. اگر به اخبار نگاهي بيندازيد متوجه مي‌شويد که هيچکس نقدي به اين توافق‌نامه ندارد حتي افراد تندرو و چهره‌هايي که همواره در اين مورد اظهار نظر مي‌کنند. توجه داشته باشيد که توافق با رياض به دليل اينکه ما با آنها دين مشترکي داريم و هم ايران و هم عربستان  جزو قطب‌هاي جهان اسلام محسوب مي‌شوند، از اين رو به‌نظر تندروها و دلواپسان نمي‌خواهند بيش از اين خودشان را در برابر انتقادات قرار دهند. روابط تهران و رياض مي‌توان براي شهروندان ما آرامش ديپلماتيک، اقتصادي، فرهنگي و ... به همراه داشته باشد. در واقع بهانه‌اي براي مخالفت وجود ندارد. البته به اين موضوع هم اشاره کنيم که تنها جبهه ضد انقلاب هستند که با اين توافقنامه مخالفت مي‌کنند. چون دقيقا بر عيله منافع آنها است.»
اين تحليلگر سياسي با اشاره به حادثه‌اي که 7 سال پيش باعث قطع روابط تهران-رياض شد، ادامه مي‌دهد: «توجه داشته باشيد که وضعيت کنوني جامعه با هفت سال پيش تفاوت زيادي دارد و حالا ديگر زمان ماجراجويي نيست. حمله به سفارت عربستان در سال 94 يک اتفاق خاص بود که پس از آن مشاهده کرديم که چهره‌هاي مختلف واکنش‌هاي منفي به اين اتفاق تلخ داشتند. در حال حاضر همه جناح‌هاي سياسي و همچنين طيف‌‌هاي مختلف اجتماعي فضايي آرام و بدون تنش مي‌خواهند به‌غير از کساني که در خارج از کشور به‌دنبال برهم زدن فضاي داخلي و ديپلماسي ايران هستند. حالا در وضعيتي قرار داريم که بايد بگوييم توافق تهران و رياض به‌مراتب با ارزش‌تر از توافق ايران و کشورهاي اروپايي است. زيرا بارها مشاهده کرديم که آمريکا در تصميمات اروپايي‌ها تاثير مي‌گذاشت و باعث مي‌شد که توافق ايران و اروپا به سرانجامي نرسد ولي حالا چين به عنوان ميانجي در اين آشتي همسايه‌ها تاثير گذار بود که اين مي‌تواند باعث گسترش مبادلات اقتصادي منطقه‌اي شود.»
او در پاسخ به اين سوال که اعزام «علي شمخاني»، که از چهره ميانه‌رويي نظام محسوب مي‌شود براي مذاکره به چين، که نتيجه مطلوبي به همراه داشت، آيا نشان از اين مي‌دهد که نظام مي‌خواهد از چنين چهره‌هايي استفاده کند؟ اضافه مي‌کند: «در پاسخ به اين سوال بايد بگويم که نيروهاي توانمندي در ساختار نظام حضور دارند که مي‌توانند در زمينه‌هاي اقتصادي، ديپلماسي، سياسي، فرهنگي و ... به جامعه کمک کنند. بنا به دلايلي از اين طيف باتجربه استفاده نمي‌شد ولي حالا به نظر مي‌آيد رفته رفته از چهره‌هايي مانند شمخاني که در طول دهه‌هاي گذشته آزمون خود را پس داده‌اند براي بازگرداندن آرامش به جامعه بسيار اهميت دارد. دست‌آورد شمخاني در سفر به چين و توافق با عربستان بهانه‌اي است که بعد از اين هم از چنين افرد و شخصيت‌هايي براي باز کردن گره‌هاي داخلي و خارجي استفاده کنيم.»