گروه راه و مسکن: درحالی که اجاره نشین‌ها برای دریافت وام 100 میلیونی ودیعه مسکن با کمبود اعتبارات بانکی رو به رو بودند، وام ودیعه مسکن برای اجاره نشینان پایتخت دو برابر شد . مجلس شورای اسلامی به منظور سامان‌دهی و کنترل بازار اجاره و کمک به قشر آسیب پذیر وام اجاره مسکن را برای تهرانی ها از 100 میلیون به 200 میلیون افزایش داد.
به گزارش تجارت، در حالی که شرط اجرای این مصوبه در گرو تصویب در شورای عالی مسکن و از همه مهمتر تامین منابع در بانک‌هاست؛ سقف تسهیلات ودیعه مسکن در سال اول اجرای قانون مذکور در تهران ۲۰۰، مراکز استان‌ها ۱۵۰ و سایر شهرها ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافت. تا پیش از این سقف وام اجاره (ودیعه مسکن) در تهران ۱۰۰، مراکز استان‌ها ۷۰ و سایر شهرها ۴۰ میلیون تومان بود که مهلت اعطای این تسهیلات تا پایان شهریور ماه سال ۱۴۰۲ تمدید شد. اعتبار در نظر گرفته شده برای این نوع وام در سال جاری ۴۰ هزار میلیارد تومان بود که بر اساس قانون جدید احتمالا این میزان افزایش خواهد داشت. براساس اظهارات صاحب نظران حوزه مسکن تمام عوامل افزایش نرخ اجاره از جمله بهای ملک، نرخ تورم، نرخ ارز و طلا و نرخ سود بانکی از سال گذشته به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده و اثر وام 100 میلیون تومانی وام ودیعه آن هم برای کلانشهرها کاملا خنثی شده‌است. اما همین وام نیز به دلیل کمبوداعتبارات بانکی به سختی برای تمام مستاجران قابل دسترس بود.

اظهار بی اطلاعی بانک ها از وام ودیعه مسکن
گزارش های میدانی خبر از طفره رفتن و سنگ اندازی بانک ها در اعطای این وام دارد. آنطور که فارس نوشته در حالی که ساز و کار پرداخت وام ودیعه مسکن به صورت حضور در شعبه است اما متقاضیان می‌گویند با مراجعه به بانک‌ها، کارکنان بانک‌ از پرداخت چنین بانکی ابراز بی‌ اطلاعی و اعلام می‌کنند که سهمیه بانک تکمیل شده است.

ثبت‌نام 920 هزار سرپرست خانوار برای وام اجاره
طبق آماری که مصطفی قمری وفا مدیر روابط عمومی بانک مرکزی مرداد ماه سال گذشته در صفحه شخصی خود در فضای مجازی اعلام کرده بود از ۱۶۰ هزار متقاضی معرفی شده، برای ۲۷ هزار نفر در بانک‌های مربوطه، پرونده تشکیل شده و ۱۰ هزار نفر (معادل ۵۶۰ میلیارد تومان) وام ودیعه مسکن دریافت کردند. طبق این اظهارات یعنی بانک‌ها تنها جوابگوی ۱۰ درصد از تقاضای متقاضیان وام ودیعه بودند. این در حالی است که در سال گذشته حدود 920 هزار سرپرست خانوار، برای ثبت‌نام وام ودیعه مسکن مستاجران ۱۴۰۲ اقدام کردند.

کمبود منبع بانکی در تامین اعتبار وام اجاره مسکن
همچنین در هفته اخیر سرپرست دفتر اقتصاد مسکن از محدودیت منابع بانک‌ها برای تامین مالی وام ودیعه مسکن خبر داده بود. ابوالفضل نوروزی، سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایلنا درباره تصمیمات برای وام ودیعه گفت بود به دلیل محدودیت منابع بانک‌ها و مخالفت بانک مرکزی فعلا برنامه‌ای برای افزایش وام ودیعه نداریم.

اهتمام دولت و مجلس برای حمایت از مستاجران
اوایل ماه گذشته رییس جمهوری در جلسه شورای عالی مسکن دستور افزایش سقف وام ودیعه را داد و مجلس شورای اسلامی در دو روز گذشته در جریان رسیدگی به قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها، سقف تسهیلات ودیعه مسکن در تهران را ۲۰۰ میلیون تومان اعلام کردند. همزمان با سه اقدام دولت برای کنترل بازار اجاره، مجلس نیز طرحی را تحت عنوان «طرح ساماندهی بازار زمین، مسکن
و اجاره بها» در دستور کار دارد که چهار مورد آن برای کمک به اقشار اجاره نشین تنظیم شده است.آن طور که ایسنا گزارش داده، رفع تعارض منافع ‌مشاوران املاک، افزایش تسهیلات اجاره‌بها، افزایش عرضه ملک استیجاری از طریق تکمیل سامانه‌های اطلاعاتی و تغییر ساز وکار مالیات بر درآمد اجاره برای حمایت از مستأجران پیش‌بینی شده است.

شرایط ثبت نام وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲
متقاضی تسهیلات اجاره‌خانه در درجه اول باید متاهل یا سرپرست خانواده باشد، هر چند زنان مجرد بالای ۳۵ سال و مردان مجرد بالای ۴۵ سال می‌توانند بر اساس شروطی مشخص می‌توانند برای دریافت آن اقدام کنند. همچنین اجاره‌نامه ارائه شده از سوی متقاضی وام ودیعه مسکن باید به صورت رسمی تنظیم شده یا در سامانه ایران املاک به ثبت رسیده و کد رهگیری هم داشته باشد.

یکی دیگر از شروط دیگر دریافت وام ودیعه مسکن نیز این است که تاریخ اجاره‌نامه ارائه شده حداکثر تا پایان زمان ثبت نام وام ودیعه مسکن قرار بگیرد. وزارت راه و شهر سازی در سال قبل اعلام کرده است، برای موافقت با ثبت‌نام متقاضی برای دریافت وام اجاره خانه سال 1402، لازم است که قرارداد اجاره شخص حداکثر تا پایان زمان ثبت نام وام ودیعه مسکن منعقد شده باشد. بنابراین، چنانچه زمان انعقاد قرار داد اجاره ارائه شده مربوط به بعد از این بازه زمانی باشد، متقاضی واجد شرایط برای ثبت‌نام وام ودیعه مسکن مستاجران 1402 نخواهد بود. در صورتی‌که ثبت‌نام‌کننده وام ودیعه مسکن، شرایط ثبت‌نام این تسهیلات را داشته باشد و برای دریافت وام ودیعه مسکن مستاجران ۱۴۰۲ به بانک معرفی شود، لازم است که طی دو هفته از زمان معرفی به بانک مدارک لازم را برای دریافت این تسهیلات به ارائه داده و ضامن‌های خود را معرفی کند. در غیر این صورت، درخواست وام ودیعه مسکن متقاضی رد خواهد شد.

وام ودیعه ناجی مستاجران می‌شود؟
بر اساس این گزارش وام 200 میلیونی ودیعه مسکن برای مستاجران آن طور که شاید نمی‌تواند راهگشا باشد چرا علاوه بر سنگ اندازی بانک ها و بهانه تراشی آنها در کمبود اعتبارات بانکی، میزان سود و اقساط این وام برای مستاجران بالاست و به گفته کارشناسان این حوزه، جیب مستاجران برای پرداخت اقساط وام 200 میلیونی خالی است و انها در شرایط تورمی نزدیک به 50 درصد، چطور می‌توانند هم از عهده پرداخت اجاره بها، اقساط وام و مخارج زندگی برآیند؟ این گفته را نیز آمار جدید مرکز پژهش های مجلس نیز تایید می‌کند که خانوارهای مستاجر در نیمه دوم دهه ۹۰ ناچار شدند برای تامین هزینه اجاره‌نشینی از سایر هزینه‌های زندگی خود کم کنند. مهم‌ترین آن نیز هزینه‌های مواد غذایی یا خوراکی است که در این گزارش از آن با عنوان کاهش سهم کالری در سبد هزینه خانوارها تحت‌تاثیر تورم هزینه اجاره‌نشینی نام برده شده است. بر اساس این گزارش، سکونت در مسکن استیجاری یکی از مواردی است که رفاه خانوار را کاهش می‌دهد. نرخ برخورداری از مسکن استیجاری در بین فقرای شهری در حدود ۴ واحددرصد بیش از غیرفقراست. همچنین مستاجران به علت پرداخت هزینه‌های اجاره مجبورند از سایر هزینه‌های خود و به طور خاص از خوراک بکاهند. به طوری که کالری دریافتی مستاجران به طور میانگین همواره پایین‌تر از مالکان بوده است.