روزنامه ابتکار

آیا می‌توان یک لباس دور انداخته شده را دوباره بازیافت کرد؟ راهی برای دوستی مد و محیط زیست

آیا می‌توان یک تی شرت قدیمی یا یک لباس کهنه که دور انداخته شده را به چیز دیگری تبدیل کرد؟ شاید این پرسشی باشد که شما هم بارها به آن فکر کرده‌اید، البته با این تفاوت که صاحبان صنایع و فعالان محیط‌زیست در تلاشند که به آن پاسخ دهند. هرچند این پاسخ‌ها هنوز هم در حد ایده و فکر باقی مانده‌اند اما سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند با حمایت از آنها، این ایده‌ها را در سطح کلان‌تر صنعت مد اجرایی کنند.
انسان امروز بیش از هر زمان دیگری در تاریخ لباس می‌خرد؛ به طور متوسط هر آمریکایی در سال 68 دست لباس را دور می‌اندازد. البته این تنها آماری است که از آمریکا در دست است و اگر این آمار از دور ریز لباس به کل انسان‌های موجود در جهان تامیم داده شود قطعا رقمی فاجعه آمیزتر بدست خواهد آمد. شاید از همین روست که صنعت «فشن» دومین صنعت کثیف دنیا بعد از نفت به حساب می‌آید. اما چرا؟ فشن، تجارتی پیچیده است که شامل زنجیره‌های تامین پیش نیاز، مواد خام، تولید پارچه، ساخت لباس، ارسال، فروش و در نهایت دفع طولانی می‌شود.
چرا «فشن» با محیط زیست در تقابل است؟
ردپای تولید دی اکسید کربن در هر قسمت تولید یک لباس به وضوح دیده می‌شود. اگر بخواهیم به طور خلاصه از ضررهایی که این صنعت به محیط زیست وارد می‌کند بگوییم باید از تولید ماده اولیه لباس یعنی «پنبه» آغاز کنیم. تقریبا ۴۰ درصد لباس‌ها از پنبه تشکیل می‌شوند. گیاهی کوچک که تشنه آب است و بیشتر از سهم خود آب می‌خورد. علاوه بر این یکی از محصولات کشاورزی است که بیشتر از سایر محصولات به مواد شیمیایی وابسته است چرا که گیاهی است که آفت زیادی دارد و برای آنکه رشد کند و از آفت‌ها به دور باشد کشاورزان از حشره‌کش‌ها و مواد دفع آفات برای آن استفاده می‌کنند. این گیاه ۱۰ درصد از تمام مواد شیمیایی کشاورزی و ۲۵ درصد از آفت کش‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. پنبه در سراسر دنیا رشد می‌کند اما کشور چین بعد از هندوستان، ایالات متحده، پاکستان و برزیل، بزرگترین رشددهنده پنبه در جهان است. بعد آلاینده‌های واضح – یعنی سم‌کش‌هایی که در مزرعه‌های پنبه مورد استفاده قرار می‌گیرند، رنگ‌های سمی که در تولید لباس به کار می‌روند و میزان بالای مواد دفع شدنی مربوط به لباس را شامل می‌شوند و از طریق شست و شو به آب وارد می شوند و آن را آلوده می‌کنند، میزان بالای منابع طبیعی که در استخراج، برداشت، پردازش، تولید و ارسال لباس‌ها استفاده می‌شوند هم محیط زیست را آلوده می‌کنند. برای آنکه این موضوع را بهتر درک کنید یک مثال به شما کمک می‌کند: رنگ‌ها دارند یک فوکوشیمای شیمی در اندونزی به وجود می‌آورند. رودخانه سیتاروم به عنوان یکی از آلوده‌ترین رودخانه‌های دنیا به حساب می‌آید و علت این امر تا حدود زیادی کارخانه‌های پارچه‌ای هستند که کنار سواحلش قرار گرفته‌اند. با توجه به اینکه ۶۸ درصد کارخانه‌های صنعتی کنار سیتاروم پارچه تولید می‌کنند، تاثیرات منفی آن روی سلامت پنج میلیون نفری که در منطقه زندگی می‌کنند، شدید است. فارغ بر اینها اگرچه اکثر مراکز پوشاک دنیا در ایالات متحده هستند اما بیش از ۶۰ درصد لباس های دنیا در کشورهای در حال توسعه تولید می‌شوند. آسیا بزرگترین صادرکننده لباس است و بیش از ۳۲ درصد کل تقاضای دنیا را تامین می‌کند. چین در دنیا نخستین تولیدکننده و تامین کننده لباس است و نزدیک به ۱۳ درصد از کل صادرات دنیا را در دست دارد. برای انتقال این لباس‌های تولید شده به سایر کشورها سوخت بسیاری از طریق کانتینرها مصرف می‌شود. با وجود اینکه نمی‌دانیم اقلام پوشاک چند درصدی از هزاران کشتی کانتینری دنیا را تشکیل می‌دهند اما این را می‌دانیم که یک کشتی حمل کانتینر می‌تواند در یک سال به اندازه ۵۰ میلیون ماشین، آلاینده‌هایی که باعث بروز سرطان و آسم می‌شوند تولید کند. از سوی دیگر همه می‌دانیم که سرنوشت لباس‌هایی که بیش از 50 درصد آن‌ها از پولیستر و نایلون نفتی تولید می‌شوند چیزی جز زباله نیست. زباله‌هایی که از نظر زیستی تجزیه پذیر نیستند و طبیعت شان تجدیدناپذیر است. در حالیکه تولید هر دوی آن‌ها نیازمند مقادیر بالایی از انرژی است، نایلون مقدار بسیار زیادی نیتروس اکسید تولید می‌کند که یک گاز گلخانه‌ای است. اگرچه می‌توان نایلون و پلاستیک را بازیافت کرد اما باید بدانید که بسیاری از کشورها سهم پایینی از بازیافت پلاستیک دارند. شاید همه این عوامل دست به دست هم دهند تا بشر برای پیدا کردن راهی بهتر برای بازیافت پارچه و لباس آستین بالا زند.


مسابقه یک میلیون یورویی برای ارائه ایده‌ای محیط زیستی در مد
اریک بنگ، مدیر پروژه جایزه جهانی تغییر در یک مسابقه یک میلیون یورویی از مردم خواسته که با ایده‌های جدید به کمک صنعت مد بشتابند. این مسابقه با طرح این سوال که آیا لباس یک ضرورت است یا نه؟ از مخاطبان خود خواسته تا ایده‌ای برای مدی بدهند که علاوه بر اینکه بتواند لباس جمعیت رو به رشد جهان را تامین کند، در عین حال حافظ محیط زیست و زمین باشد. این مسابقه این سوال را مطرح کرده است که: زباله و ناپایداری زنجیره تامین یک مشکل برای صنایع پوشاک است، اما به ویژه در زمینه مد بسیار حائز اهمیت است. اگر لباس به طور کامل قابلیت بازیافت داشته باشد و با کمترین منابع ممکن ساخته شود، آیا ما می‌توانیم تولید لباس‌های جدید را با سرعت شگفت انگیز یک شرکت مد مانند زارا، که هر روز بیش از یک میلیون لباس را تولید می‌کند، حفظ کنیم؟
5 ایده‌ای که به رای گذاشته شدند
در حال حاضر شایع ترین مواد استفاده شده برای تولید لباس‌ها پلی استر است که از نفت به عنوان یک ماده خام ساخته می‌شود و بازیافت آن بدون از دست رفتن کیفیت بسیار سخت است. اما یک نوع جدید میکروب می‌تواند پیراهن قدیمی را بخورد و پلیمر را به مواد اولیه تبدیل کند که می‌تواند به تولیدکنندگان پولیستر فروخته شود. این فرآیند حتی روی پارچه‌هایی که ترکیبی از مواد مانند پنبه و پولیستر دارند، کار ‌کند و نتیجه آن ارزان‌تر از ساخت پارچه جدید از نفت است.
بازیافت زباله‌های مواد غذایی به نخ
آب پرتقال حاصل به وجود آمدن توده‌‌ای از زباله و دانه است که شاید 25 میلیون تن زباله در سال ایجاد می‌کند. یک استارتاپ در حال توسعه فرآیندی است که محصولات جانبی مرکبات را به مواد خام تبدیل می‌کند که می‌تواند در نخ ریخته شود. با یک نمونه اولیه کار، تیم آماده است تا آزمایش این فرآیند را در سایر مناطقی که پرتقال در آن رشد می‌کنند در سراسر جهان انجام دهد.
پارچه‌ای از جلبک
رشد یک پارچه سنتی مانند پنبه معمولا دارای رد پای عظیمی در محیط زیست است. برای تولید یک شلوار جین به پنبه‌ای نیاز است که بیش از 20 هزار لیتر آب برای تولید آن مصرف می‌شود. علاوه بر استفاده از این حجم آب برای تولید پنبه بیش از هر محصول دیگری در جهان از حشره کش‌ها استفاده می‌شود. اما جلبک‌ها به سرعت در آب‌های اقیانوس‌ها و دریاچه‌ها رشد می‌کنند و از آنجایی که در اقیانوس‌‌ها و دریاچه‌ها هستند به آب اضافی نیاز ندارند و زمین را نیز اشغال نمی‌کنند. این استارتاپ بر روی یک فرآیند منبع باز برای تبدیل جلبک‌ها به پارچه کار می‌کند.
پنبه را به لباس‌های جدید تبدیل کنید
بازیافت پنبه سخت است. در گذشته اگر شلوار جین شما پاره یا سوراخ می‌شد و شما آن را برای رفو می‌فرستادید احتمالا آن را وصله می‌کردند. اما در این فرآیند جدید از یک حلال سازگار با محیط زیست برای حل کردن لباس‌های قدیمی پنبه به عنوان یک ماده پنبه‌ای استفاده می‌شود که می‌تواند به الیاف جدید منجر شود. این فرآیند هم به تولید ضایعات و زباله‌ها و هم به مشکلات ناشی از تولید بیش از اندازه پنبه کمک می‌کند.
یک پایگاه داده برای ردیابی مواد هدر رفته در کارخانه
15 درصد پارچه‌ها در روند ساخت لباس‌ از بین می‌روند و تبدیل به زباله می‌شوند. این استارتاپ در حال طراحی یک پایگاه داده است که مواد مانده را دنبال می‌کند. بنابراین طراحان مد دیگر می‌توانند از آن استفاده کنند.
البته هرچند که ایده‌های بزرگ محیط زیستی برای همراهی مد با طبیعت وجود دارد، اما می‌دانیم که دسترسی به سرمایه، دانش فنی و حمایت از کسب و کار کمیاب است. یک
ضرب المثل قدیمی هست که می‌گوید: بسیاری از ایده‌های بزرگ هرگز نور آفتاب را نمی‌بینند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ماموریت سخت «سرزمین مادری 3» برای 5 بازیگر (خراسان)شوک، بهت و ترس اسرائیل و متحدانش (شهروند) آیت‌الله جوادی آملی: فتح مطلق نزدیک است (جوان) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
مجید انصاری: پرونده رقابت‌های انتخاباتی را بسته و به رئیس‌جمهوری کمک کنید محمد باقر قالیباف از خطاهای «برخی دوستان انقلاب» واختلال در زعامت اصولگرایان نوشت چرا قنادها از افزایش قیمت ها استقبال نمی کنند؟ تلخی گرانی در کام شیرینی فروش ها علیرضا صدقی اعتراف نامه «ابتکار» از دلایل افزایش «توهم توطئه» و «باور شایعات» گزارش می‌‌کند درون هر ایرانی ، یک دایی جان ناپلئون آیا می‌توان یک لباس دور انداخته شده را دوباره بازیافت کرد؟ راهی برای دوستی مد و محیط زیست چرا قصه های ایرانی از جغرافیای ایران دور شده اند؟ داستان های بی اقلیم عراقچی دستورکار هشتمین کمیسیون مشترک برجام را تشریح کرد ارسال پیامی جدی به دنیا برای توسعه همکاری با ایران شومن کهنه کار؛ از «پرواز 57» تا «ساعت 5 عصر» مهران مدیری همچنان محبوب است؟ «ابتکار» دلایل تندروی‌های دولت آمریکا علیه ایران را بررسی می کند خط نشان‌های ترامپی