روزنامه جوان

مرحله گذار با پادشاهي نصفه و نيمه

سيدرحيم نعمتي اين سومين بار است که سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان، راهي مراکش مي‌شود تا با اعوان و انصار خود در منطقه توريستي کاب سبارطيل از شهر طنجه اين کشور استراحت کند و مرخصي تابستاني خود را بگذراند طي دو بار گذشته هم ديگران امور کشور را در غيبت او به دست مي‌گرفتند، اما روشن است که اين‌بار، وضع به‌طور کامل با دفعات قبل فرق مي‌کند. فرق اين‌بار تنها اين نيست که گرفتاري‌هاي سعودي‌ها در داخل و خارج تمام نشده و حتي مشکل قطر هم به آنها اضافه شده، بلکه فرق اين‌بار در حکمي است که شاه سعودي به پسر خود داده تا در زمان غيبتش زمام امور را به دست بگيرد. همين دو، سه هفته قبل بود که شاه سعودي در يک اقدام ناگهاني برادرزاده خود، محمد بن نايف را به طبقه چهارم کاخ سلطنتي در شهر مکه فراخواند تا حکم عزل او از مقام وليعهدي را به دستش بدهد و بي‌معطلي فرمان وليعهدي پسرش، محمد بن سلمان را صادر کرد. حالا و با رفتن شاه سعودي به مرخصي تابستاني، محمد بن سلمان دست‌کم پادشاه نصفه و نيمه آل‌سعود خواهد بود و بايد ديد که پادشاهي او بعد از اين يک ماه تثبيت مي‌شود و اين يک ماه فقط مرحله‌ گذاري بيش نيست يا او هم بايد مثل همه وليعهد‌هاي گذشته تا فوت پدرش صبر کند تا به طور کامل شاه آل‌سعود شود.  حرف انتقال قدرت از سلمان به پسرش در اين چند هفته از وليعهدي محمد بن سلمان سر زبان‌ها بوده تا آنجا که روزنامه مستقل رأي‌اليوم خبر از يک فرآيند پنج ماهه براي اين کار داده بود و حتي رويترز در 19 جولاي و به نقل از يک مقام آگاه خبر داد که اين کار تا پايان سپتامبر تمام خواهد شد، بنابراين مرخصي فعلي سلمان تنها يک مرحله گذار براي پسرش است تا خود را براي تمام شئون پادشاهي آل‌سعود آماده کند، به خصوص اينکه مقدمات لازم براي تمرکز تمام محورهاي اصلي قدرت در دست شاه آينده سعودي‌ها انجام شده است. يکي از اين مقدمات تشکيل نهاد جديد امنيتي و ادغام دو سازمان مبارزه با تروريسم و امنيت در اين نهاد بود که قبل از اين تحت کنترل وزارت کشور بود، اما حالا به‌طور کامل در اختيار شاه سعودي است.  تغيير و تحول در وزارت دادگستري و فرماني براي ارتباط مستقيم دادستان کل با شخص شاه هم در اين جهت بود تا دستگاه قضايي هم به‌طور کامل در اختيار شاه آينده باشد. مجموعه اين تحولات به همراه انتقال مستقيم قدرت به محمد سلمان تا پايان سپتامبر به اين معناست که از قبل پيش‌بيني برخي مخالفت‌ها در آل‌سعود براي اين انتقال قدرت شده بود و از قبل آنقدر ابزار قدرت و سرکوب براي محمد بن سلمان فراهم شده بود تا با گرفتن تاج و تخت از پدر بتواند هر مخالفت احتمالي در ميان اقوام و خويشان خود را سرکوب کند. با وجود اين، احتمال دارد که انتقال قدرت به اين نحو آن هم با توجه به هزينه داخلي انتقال قدرت در عين معلوم نبودن شرايط خارجي انجام نگيرد و سلمان بعد از مرخصي يک ماه شاه بماند، هرچند امور مملکتي در عمل بر عهده پسرش باشد. عبدالله بن عبدالعزيز، شاه سابق سعودي، 10 سال به همين صورت حکومت مي‌کرد و در حالي که لقب وليعهدي داشت، اما در عمل و به دليل بيماري مفرط فهد بن عبدالعزيز، شاه اسبق سعودي، تمام اختيارات شاه سعودي را در اختيار داشت.  چه انتقال قدرت بعد اين مرخصي انجام شود و چه الگوي فهد- عبدالله ادامه پيدا کند، يک نکته روشن است که عبارت از حکومت مطلقه محمد بن سلمان در اين مدت يک ماهه است. اولين تأثير اين حکومت مطلقه در دعواي فعلي با قطر است. افرادي مثل رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهوري ترکيه و ديگر ميانجيگران در اين دعواي منطقه‌اي نمي‌توانند اميدي به شاه سعودي براي حل و فصل مسالمت‌آميز اين دعوا داشته باشند. آنها بايد پاسخ طرف سعودي را از محمد بن سلمان بشوند و همچنان که آلمان‌ها از دو سال قبل پيش‌بيني کرده بودند، او کسي نيست که پاسخ مساعدي به ميانجيگران بدهد، چون مبناي او بر زياده‌روي و مداخله‌جويي است.  سرويس اطلاعاتي فدرال آلمان  BND، از همان ابتداي رسيدن محمد بن سلمان به پست وزارت دفاع اين «خطر» را هشدار داده بود که او حتي در زمان حيات پدرش نيز «زياده‌روي» بکند و کارشناسان اين سرويس او را فردي متمايل به «سياست فعال مداخله‌جويانه» تشخيص داده بودند. تشخيص آنها در اين دو سال تأييد شده و حالا که تمام امور مملکتي را در غيبت پدرش به دست گرفته، بايد گفت که ديگر چيزي جلودار او نخواهد بود و بر اساس اين تشخيص، سياست مداخله‌جويانه فعال در منطقه را با جديت تمام پيش مي‌برد. پاشنه‌آشيل او و سياست مداخله‌جويانه‌اش تنها در مقاومتي است که از طرف مقابل مي‌بيند. يمني‌ها در اين دو سال و با تمام وجود در مقابل اين سياست ايستاد‌ه‌اند و حالا نوبت به مقامات قطري رسيده تا فصل ديگري از ناکامي محمد بن سلمان را بگشايند که در اين صورت مشکل شاه آينده سعودي از خارج به داخل منتقل شده و او بايد پاسخ رقبايي در آل‌سعود را بدهد که در مورد بلند‌پروازي‌هاي خارجي‌اش سؤالات جدي دارند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
مناقشه حجاب، از « ايتا» تا خيابان (اعتماد) عصا بیفکن و از بیم اژد‌ها مگریز (جوان) این‌بار کوه حتی موش هم نزایید! (کيهان)پاس گل به گروسی؟ (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
2 تريبون «تکان دهنده» و «آرامش‌بخش» از اقتصاد ايران! خودروي ايراني يا نمايندگي مجاز خودروهاي چيني و فرانسوي! مرحله گذار با پادشاهي نصفه و نيمه ترامپ بر طبل توخالي مي‌كوبد عارف نخواست پوششی باشد، خط خورد! اصلاح طلبان از جان ناطق چه مي‌خواهند؟! فشار شبکه‌های اجتماعی برای کابینه کارآمد، سالم و غیراشرافی 6 شركت واردات دارو 50 درصد بازار را در اختيار دارند پا تو كفش 50 كيلو آلبالو! حزب‌الله كار النصره را در لبنان تمام مي‌كند آشفتگي كم‌سابقه در كاخ‌سفيد تغيير مسير ناو امريكايي بعد از شليك اخطار ايران در خليج فارس آيا بورس مي‌خواهد ابوعطا بخواند؟ سرمايه‌گذاري ۷۰۰ ميلياردي ستاد اجرايي فرمان حضرت امام(ره) براي محروميت‌زدايي از لرستان يادواره شهداي عمليات «غدير» فردا برگزار مي‌شود