«واردات خودروهای کارکرده برای همه ایرانیان آزاد شد»؛ این مهم‌ترین خبر روز گذشته (27 تیرماه 1403) بود. آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده مهر پارسال به دولت ارسال شد، اما به دلیل برخی ایرادات و لزوم تدوین مقدمات در دست بررسی قرار داشت تا اینکه امروز سخنگوی دولت خبر از تصویب این آیین‌نامه داد. روز گذشته علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره آخرین مصوبات هیات دولت اعلام کرد: یک مصوبه بسیار مهم که هیات وزیران تصویب کرد، آخرین گام برای مقابله با انحصار در صنعت خودروسازی در کشور بود که بر اساس آن واردات خودرو به شرط اینکه مدل ۲۰۱۹ به بالا باشد و استانداردهای روز اروپا را داشته باشد برای همه ایرانیان آزاد شد. وی ادامه داد: یک خودروساز ۵ هزار میلیارد تومان به دلیل گران فروشی محکوم شده بود؛ در کنار این اقدام سلبی، اقدامات ایجابی مثل افزایش تولید یا تامین ارز موردنیاز انجام شد تا تولید خودرو تا ۱.۵ میلیون در سال افزایش یافت. همچنین واردات خودروی برقی، هیبریدی، آمبولانس و راهداری انجام شد. سخنگوی دولت گفت: با ابلاغ آیین نامه، واردات خودرو به شرط اینکه مدل ۲۰۱۹ به بالا باشد و استانداردهای روز اروپا را داشته باشد برای همه ایرانیان آزاد شد. اشخاص حقیقی داخل و خارج کشور می توانند خودرو وارد کنند. مجوز این آیین نامه از مجلس گرفته شده است. پیش از این آیین نامه واردات خودرو نو نیز ابلاغ شده بود. دولت سیزدهم در روزهای پایانی انحصار واردات خودرو را برداشت؛ 18 تیرماه امسال بود که براساس اعلام وزارت صمت شرط مهم انتقال تکنولوژی در واردات خودرو حذف و در پی آن مسیر واردات هموارتر از گذشته شد. در همین راستا بود که لایحه الحاق تبصره ۳ به ماده ۴ قانون ساماندهی صنعت خودرو تحت عنوان «حذف الزام انتقال فناوری برای واردکنندگان خودرو» برای انجام تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. در این نامه که به امضای وزیر صمت و سرپرست ریاست‌جمهوری رسیده بود، آمده است: مقدمه توجیهی مطابق بند (۲) ماده (۴) قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۰، یکی از شرایط لازم برای واردات خودرو انتقال فناوری است؛ بااین‌حال با توجه به لزوم تسهیل واردات خودرو برای تنظیم بازار و انتظارات عمومی برای رفع محدودیت مزبور در زمینه واردات خودرو توسط اشخاص حقیقی و شرکت‌ها و مقرون‌به‌صرفه نبودن سرمایه‌گذاری برای انتقال فناوری با توجه به شرایط کنونی تجارت بین‌المللی و وجود شرکت‌های دانش‌بنیان برای انتقال فناوری، لایحه‌ای در این زمینه تهیه می‌شود. در این تبصره آمده است که در صورت واردات خودرو توسط اشخاص حقیقی بر اساس فهرست خودروهای مجاز اعلامی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت که دارای خدمات پس از فروش در داخل کشور هستند، واردکننده می‌تواند به جای انتقال فناوری موضوع بند (۲) این ماده، ۵‌ درصد ارزش گمرکی خودروهای وارداتی و شر‌کت‌های واردکننده‌ای که قادر به انتقال فناوری در داخل کشور نیستند، ۷درصد ارزش گمرکی خودروهای وارداتی یادشده را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته شرکت مادر‌تخصصی برای دریافت مجوز شماره‌گذاری پرداخت کنند. در مورد منابع حاصل از اجرای این تبصره هم تاکید شده که منابع حاصل از اجرای این تبصره پس از واریز به خزانه در چارچوب بودجه سنواتی به صورت ۱۰۰درصد تخصیص‌یافته، صرف اجرای تکالیف موضوع قانون هوای پاک مصوب ۱۳۹۶ و توسعه فناوری‌های نوین در صنعت خودروی کشور با اولویت حمایت از فناوری‌های کاهنده مصرف سوخت و آلایندگی خودروها و اعمال مشوق‌های مرتبط با ساخت، تولید و توسعه خودروهای برقی و منطبق بر فناوری‌های نوین و با سوخت پاک و پایدار که در چارچوب دستورالعمل توسط وزیر، صنعت معدن و تجارت ابلاغ خواهد شد، می‌شود.

برنامه رئیس‌جمهور چهاردهم برای واردات خودرو
واردات خودرو در هر دولتی موضوعی مناقشه برانگیز بوده و مقررات آن در دولت‌های مختلف دستخوش تغییرات قرار گرفته است، اما رویکرد رئیس جمهور چهاردهم ایران درخصوص واردات خودرو چیست؟ مسعود پزشکیان در مناظره‌های در پاسخ به این پرسش که آیا با واردات خودرو موافق است یا مخالف و اگر موافق است ارز موردنیاز آن از کجا تامین خواهد شد؟ گفته بود: اگر رقابت را آزاد کنیم و ماشین‌ها وارد مملکت شوند خود به خود بازار خودرو تنظیم می‌شود. اگر ارز کالاهای اساسی مثل دارو را تنظیم کنیم بازار آزاد خود را تنظیم می‌کند. لازم نیست دولت دخالت کند. دولت باید ارز برای پشتیبانی را تامین کند و بقیه را بازار خودش کنترل می‌کند. دولت دست از دخالت در بازار و قیمت‌گذاری‌ها بردارد. پزشکیان عنوان کرد بود که مملکت را به کجا رسانده‌ایم که مردم حتی به واردات خودروی دست دوم هم راضی شده‌اند. مسعود پزشکیان در بخشی از سخنان خود در آخرین مناظره مرحله دوم انتخابات بیان کرد: چرا نمی‌گذارند مردم خودشان خودرو به صورت آزاد وارد کنند؟ مردم خودشان دلار دارند. من واردات خودرو را آزاد می‌کنم. بررسی‌ها نشان می‌دهد در پنج سال گذشته میانگین تولید خودرو در کشور ۹۵۳ هزار دستگاه خودرو بوده است. در این مدت واردات خودرو نیز ممنوع بوده است. میزان تولید خودرو در سال ۱۳۹۶ بیش از ۱.۵۵ میلیون دستگاه بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در ۵ سال گذشته میانگین تولید خودرو نسبت به سال ۹۶ حدود ۳۸ درصد کاهش داشته است. این در حالیست که علاوه بر تقاضای مصرفی شاهد حضور تقاضای سرمایه‌ای نیز به بازار بودیم. لازم به ذکر است که سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی با ثبت ۱۳۰ هزار متقاضی خودرو خارجی روز گذشته بسته شد. تا پایان هفته جاری قرعه کشی برای تخصیص خودروهای وارداتی انجام خواهد شد و نتایج در روز شنبه (30 تیرماه 1403) اعلام خواهد شد. بنابر اعلام مهدی ضیغمی مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت ر اسفند ۱۴۰۱، تعداد ۳۳ هزار نفر به ثبت نام خودرو اقدام کردند که از این تعداد، تخصیص خودرو به ۵ هزار نفر باقی مانده است که سامانه به زودی برای این دسته از متقاضیان بازگشایی خواهد شد.