چرایی بازنگری در دکترین هستهای
گروه سیاسی: همزمان با تهدید رژیم اسرائیل برای حمله به سایتهای نظامی ایران، بیش از هر زمان دیگری موضوع بازنگری در دکترین هستهای ایران مطرح شده است. طی تمامی سالهای گذشته، فتوای آیت الله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر حرام بودن سلاح هستهای که از آن به عنوان دکترین دفاعی کشور یاد میشود، برنامه مدیریت کشور در بحث هستهای بوده است. اما جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم منطقه و تهدیدات مداوم این رژیم مبنی بر حمله به تاسیسات هستهای ایران، موضوع بازنگری در دکترین سابق را به طور جدی مطرح کرده است. برای نمونه حجتالاسلام حسنعلی اخلاقی امیری با تاکید بر لزوم تقویت بازدارندگی دفاعی جمهوری اسلامی ایران میگوید: «فتوای رهبر معظم محفوظ است چراکه در ادبیات فقه امامیه زمان و مکان در تغییر احکام دخالت دارد و همچنین احکام ثانویه میتواند جای احکام اولیه را بگیرد.» به گزارش «تجارت»، برای نخستین بار کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی حدود یک ماه بعد از انجام عملیات وعده صادق ۱ در اردیبهشت امسال تاکید کرد: «اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هستهای خود را تغییر دهیم.» در نتیجه تحولات جدید منطقه حالا این موضوع به شدت فراگیرتر شده است. اخیرا احمد حقطلب، فرمانده سپاه حفاظت و امنیت مراکز هستهای گفت: «تجدیدنظر در دکترین و سیاستهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور است. تغییر در سطح افکار عمومی نیز بسیار ملموس است.» همچینن، در یکی از جدیترین اقدامات نیز ۳۹ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی نامهای به شورای عالی امنیت ملی، تجدید نظر در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران درخواست کردهاند. تمامی این سواهد نشان میدهد که اکنون برخی از سیاسیون و مسئولان از بازنگری در دکترین هستهای کشور به عنوان یک ضرورت یاد میکنند. «تجارت» به منظور چرایی و علت طرح این موضوع مهم و حیاتی دیدگاه فواد ایزدی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بینالملل را جویا شده است.
چرا در برابر اسرائیل اتمیِ با قایلیت نسلکشی که دشمن ایران است، نباید تغییر دکترین هستهای داد؟
فواد ایزدی در باب چرایی طرح موضوع بازنگری در استراتژی هستهای کشور در موقعیت کنونی تاکید کرد: در این زمینه باید به سه مساله مهم توجه داشت. نخست اینکه رژیم اسرائیل دارای بمب اتم است. دوم اینکه اسرائیلی به وضوح نشان دادهاند که هر جنایاتی میتواند از آنها سر بزند و قابلیت نسل کشی دارند. در نهایت مورد سوم نیز این است که سران رژیم صهیونیستی با صراحت اعلام میکنند، بزرگترین دشمن آنها ایران است. زمانی که این سه شاخص درکنار یکدیگر قرار داده میشود، به صورت منطقی این چالش و پرسش جدید مطرح میشود که آیا نباید دکترین هستهای کشور تغییر کند؟ البته باید توجه داشت که این پرسش یا صورت مساله تنها در محافل داخلی و از سوی ما مطرح نمیشود، بلکه کل جهان از ما میپرسد که آیا نباید در برابر اسرائیل اتمیِ با قایلیت نسلکشی که ایران را دشمن خود میداند، تهران به سوی تغییر راهبرد دفاعی حرکت کند؟»
زمان فکر کردن به تغییر استراتژی هستهای فرا رسیده است
این کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه تصریح کرد: «در مجموع تصمیمگیری پیرامون تغییر دکترین هستهای بر عهده نهادهای رسمی و متاثر از سیاستهای کلان نظام است. با این وجود، در چند هفته اخیر این پرسش به طور جدی در سطح عمومی مطرح شده که چرا باید به تغییر استراتژی هستهای کشور فکر نشود؟ با توجه به سه مولفه مطرح شده اگر در این زمینه فکر نشود، اقدامی صحیح نیست.»
دسترسی به سلاح اتمی بازدارندگی ایجاد میکند
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از اظهارات خود در پاسخ به این پرسش که بمب اتم تا چه اندازه بازدارندگی ایجاد خواهد کرد، گفت: «مثال بارز بازدارندگی را باید در ماجرای اوکراین مورد بازخوانی قرار داد. پس از فروچاشی اتحاد جماهیر شوروی و چایان جنگ سرد، اوکراین سلاح اتمی داشت اما روسیه و آمریکا تضمین کردند که امنیت آنها را حفظ خواهند کرد؛ در نتیجه شاهد خلع سلاح کییف بودیم. در عمل آنچه اتفاق افتاد، این بود که در نهایت این کشور مورد تهاجم قرار گرفت. حال پرسش این اگر اوکراین سلاح اتمی داشت، روسیه به این کشور حمله میکرد.» وی افزود: «اینکه گفته میشود روسیه با وجود دارا بودن بمب اتم مورد تهاجم موشکی اوکراین قرار گرفته و این به معنای عدم بازدارندگی سلاح اتمی است، به هیچ عنوان استدلال درستی نیست. چرا که اگر روسیه بخواهد از بمب اتم استفاده کند، به طور حتم بازدارندگی ایجاد میشود. علاوه بر این در طول تاریخ چند دهه گشته هیچ دو قدرت هستهای با یکدیگر وارد جنگ نشدهاند. چرا که عملا برندهای در این میان وجود نخواهد داشت.»