در‌گذشت پدر موسیقی پاپ

جوان آنلاین: فریدون شهبازیان، آهنگساز و موسیقیدان فقید ایرانی که از او به عنوان پدر موسیقی پاپ یاد می‌شود، منشأ برکات زیادی در عرصه موسیقی کشورمان بود و بسیاری از چهره‌های شناخته‌شده امروز در عرصه موسیقی ایرانی و پاپ ماحصل نگاه بلندنظرانه این موزیسین فقید است. فعالیت‌های این موسیقیدان برجسته کشورمان در عرصه سینما و تلویزیون هم با تولید آهنگ‌های ماندگار برای فیلم‌ها و سریال‌های مختلف در ذهن مخاطبان و تاریخ موسیقی ماندگار است.  استاد فریدون شهبازیان، موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر پیشکسوت روز گذشته پس از تحمل دوره‌ای بیماری در ۸۲ سالگی در یکی از بیمارستان‌های تهران دارفانی را وداع گفت. مرحوم شهبازیان، آهنگساز فقید کشورمان که به واسطه ساخت آهنگ فیلم و سریال‌هایی از جمله سریال «باغ گیلاس» و فیلم‌های «پاییزان»، «شیر سنگی»، «هیوا» و فیلم «اخراجی‌ها» در ذهن مخاطبان سینما و تلویزیون ردپا و خاطرات نوستالژیکی را رقم زده‌است، به غیر از آهنگ‌سازی و تولید اثر، منشأ خدمات بزرگی به موسیقی کشورمان بوده و همین خدمات باعث نیکنامی او در بین دوستداران موسیقی شده‌است.     مسیر زندگی موسیقایی شهبازیان مرحوم شهبازیان، آهنگساز و رهبر ارکستر ملی در سال ۱۳۲۱ در تهران به دنیا آمد. به تشویق و راهنمایی پدر با موسیقی آشنا شد و در هنرستان موسیقی به تحصیل موسیقی و فراگیری ویولن پرداخت. در دوران دبیرستان تعلیم ویولن را تا اخذ دیپلم نوازندگی ویولن در کلاس‌های شبانه‌ی لوئیجی پاساناری که در آن زمان کنسرت مایستر ارکستر سمفونیک تهران بود، ادامه داد. در ۱۷ سالگی به عضویت ارکستر سمفونیک تهران به رهبری حشمت سنجری و سپس با طی آزمون رادیو، به عضویت ارکستر گل‌های رادیو درآمد.  در سال ۱۳۴۵ همزمان با تشکیل کر و ارکستر سمفونیک رادیو به رهبری آن برگزیده شد و اولین آثار آهنگ‌سازی خود را در همان ایام تصنیف کرد. پس از گذراندن دوران خدمت سربازی در کنکور دانشکده هنر‌های زیبا پذیرفته شد. این آهنگ‌ساز از اواسط دهه ۵۰ ساخت موسیقی فیلم را نیز آغار کرد. پس از انقلاب اسلامی و در دهه ۶۰ نیز شهبازیان بیشتر تمرکز خود را بر ساخت موسیقی متن فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی معطوف کرد؛ او برای بسیاری از فیلم‌های سینمایی ماندگار و موفق موسیقی ساخت که برخی از این آثار موسیقایی جوایز بسیاری را در جشنواره‌های داخلی و خارجی برایش به همراه داشت. وی به همراه علی معلم دامغانی، شورای موسیقی را در صدا وسیما تشکیل دادند که وظیفه نظارت و حمایت از موسیقی پاپ را به عهده داشت. مرحوم شهبازیان از مهر ماه ۱۳۹۵ تا فروردین ماه ۱۳۹۸چوب رهبری ارکستر ملی ایران را در دست داشت، اما پس از استعفا از مدیریت هنری و رهبری دائم ارکستر ملی ایران، به عنوان مشاور موسیقی بنیاد رودکی منصوب شد که در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ از این سمت نیز کناره‌گیری کرد و بعد از آن به دلیل پرداختن به موسیقی دیگر هیچ مسئولیتی را قبول نکرد.     فقدانی بزرگ برای موسیقی درگذشت فریدون شهباریان، برای موسیقی کشورمان یک فقدان است چه اینکه موسیقی ایرانی یکی از ستارگان درخشان سال‌های اخیر خود را از دست داد. آهنگ‌سازی که از ۱۷ سالگی به عضویت ارکستر سمفونیک تهران درآمد و از آن به بعد در هر مسئولیت و جایگاهی که قرار می‌گرفت، خدمات ارزنده‌ای به موسیقی کشورمان ارائه می‌داد. برخی معتقدند فریدون شهبازیان پدر موسیقی پاپ است، پذیرش این گزاره بعد از مطالعه و شنیدن خدمات و کار‌هایی که این آهنگ‌ساز شهیر و فقید در دوران عضویتش در شورای موسیقی صدا و سیما انجام داد، قطعی و یقینی است.  زنده یاد شهبازیان به همراه مرحوم علی معلم دامغانی دهه ۷۰ در شورای موسیقی صدا و سیما با میدان دادن به خوانندگان جوانی که مایل بودند، محتوا و فرم تازه‌ای از موسیقی را به مخاطب ارائه کنند، موسیقی پاپ را که برخی آن را در بین خوانندگان ایرانی خارج از کشور جست‌و‌جو می‌کردند، به صدا و سیما و صفحه تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی آورد.  بعد از پیروزی انقلاب اسلامی موسیقی هم مانند همه عرصه‌ها تحت‌الشعاع قرار گرفت و دچار تغییرات اساسی شد. این تغییرات در ذهن برخی افراد مساوی با کنار گذاشتن موسیقی بود، اما نگاه بلند‌نظرانه امام خمینی (ره) به همه عوالم هنر و بیان این جمله معروف که «هنر عبارت از دمیدن روح تعهد در انسان‌ها» است، تکلیف همه را روشن کرد. در ابتدای دهه ۷۰ فضای موسیقی کشور تغییرات جدید کرد که یکی از ارکان اصلی و غیر قابل‌انکار آن اقداماتی بود که در شورای موسیقی صدا و سیما رقم خورد.     پدر موسیقی پاپ این موزیسین شهیر کشورمان در رابطه با چگونگی عملیاتی کردن این اتفاق که به نوعی تابو‌شکنی محسوب می‌شد، گفته‌است: «از همان سال‌های اول انقلاب، که موسیقی دچار محذوراتی شده‌بود، من به عنوان مسئول موسیقی در رادیو و بعد صدا و سیما کار می‌کردم. همان زمان هم ارکستری را تشکیل دادیم که البته به اقتضای شرایط بیشتر موسیقی حماسی اجرا می‌کرد، چون اساساً انقلاب نه‌تنها در ایران، بلکه در سراسر دنیا، روی همه وجوهات اجتماعی اثر می‌گذارد و موسیقی و دیگر هنر‌های آن جامعه نیز باید متأثر از حوادث اجتماعی باشد. از همان سال‌ها به این فکر بودم که موسیقی‌ای را در صدا و سیما تولید کنیم که پاسخگوی جوانان باشد. در آن سال‌ها بیشتر موسیقی‌های ایران، حماسی یا سنتی بود که کم‌کم موسیقی‌های محلی و ملی نیز به آن اضافه شد. تا اینکه نزدیک به ۱۰ سال پیش که علی معلم مسئولیت واحد موسیقی صدا و سیما را به عهده گرفت، جوانانی آمدند که راغب بودند در زمینه موسیقی پاپ فعالیت کنند و ما، چون نمی‌توانستیم بی‌بهانه و دلیل عذر همه را بخواهیم و انبوه مراجعان را بازگردانیم، به فکر چاره افتادیم. من شخصاً فکر کردم بهتر است جایی باز کنیم تا جوان‌ها هم بتوانند موسیقی مورد علاقه خود را دنبال کنند. تا آن زمان موسیقی‌های کودک، ملی، محلی، سنتی و کلاسیک اجرا می‌شد و تنها کسانی که بدون خوراک مانده بودند، جوان‌ها بودند. گو اینکه بسیاری از آنها موسیقی کلاسیک و سنتی را دوست داشتند، اما جای موسیقی برای آنها خالی بود. آرام‌آرام به این فکر کردم که باید جایی برای آن تعریف کنم.» این اقدام بلندنظرانه و تدبیر مرحوم شهبازیان باعث شد یکی از ابزار‌هایی که برخی دشمنان با ارائه نسخه مبتذل آن به دنبال ایجاد اعوجاج و انحراف در بین نسل جوان بودند، از دست آنها خارج کرد و صدا و سیما را محملی برای ارائه موسیقی پاپ تبدیل کند؛ اتفاقی که لازم است امروز هم در مورد موسیقی رپ بیفتد. خوانندگانی مانند محمد اصفهانی، ناصر عبداللهی، علیرضا عصار و چندین چهره دیگر با رنگ صدای متنوع، خروجی تلاش‌های این آهنگساز فقید در جایگاه قائم مقامی شورای موسیقی صدا و سیما بود؛ تنوعی که باعث شد اسطوره و الگو بودن بعضی خوانندگان خارج‌نشین شکسته شود و به قول مرحوم شهبازیان که می‌گفت: «پیش از آن همه فکر می‌کردند هیچ‌کس نمی‌تواند مثل فلانی باشد، اما دیدند حتی بهتر از آن هم ممکن است.» روزنامه «جوان» درگذشت این موسیقیدان برجسته کشورمان را به همه علاقه‌مندان و دوستداران هنر موسیقی تسلیت می‌گوید.