هلالیتا سنگر نوین جهاد تبیین
[ مریم رضاخواه]در عصری که مرز میان واقعیت و مجاز روزبه‌روز کمرنگ‌تر می‌شود و نوجوانان بیش از هر نسل دیگری در معرض بمباران اطلاعات، سرگرمی‌های سطحی و محتواهای بی‌هویت قرار گرفته‌اند، دغدغه‌ای مهم‌تر از تربیت رسانه‌ای و معنوی آنها وجود ندارد. دغدغه‌ای که مقام معظم رهبری بارها و بارها بر آن تأکید فرموده‌اند: مقابله با نفوذ دشمن، نه با سکوت و انفعال، بلکه با حضور مؤثر، با تولید اندیشه و محتوای اصیل، و با پرورش نسلی توانمند و روایت‌گر. همه‌چیز از یک دغدغه شروع شد؛ دغدغه‌ای که سال‌هاست میان اتاق‌های فکر، میزهای جلسات و دل‌های دغدغه‌مند جریان دارد: چگونه با نسل کودک و نوجوانی که در جهانی پرهیاهو، پرسرعت و پُر از محتواهای رنگ‌به‌رنگ نفس می‌کشد، ارتباطی مؤثر و سازنده برقرار کنیم؟ نسلی که دیگر نه با سخنرانی جذب می‌شود، نه با توصیه‌های تکراری، بلکه با «دیدن»، «ساختن» و «بیان کردن» رشد می‌کند. نسلی که اگر صحنه‌ای برای بروز خودش نداشته باشد، به تماشاگر بی‌تفاوت دنیای دیجیتال بدل می‌شود.
در چنین فضایی، وقتی نوجوانان به جای نشستن در حاشیه، به صحنه خلق و روایت فراخوانده می‌شوند، معجزه‌ای شکل می‌گیرد؛ معجزه‌ای از جنس مشارکت، خلاقیت، هویت‌یابی و مسئولیت‌پذیری. معجزه‌ای به نام «هلالیتا» و در این میان، شبکه «هلالیتا» سر برآورد. نه از دل سرمایه‌گذاری‌های کلان تبلیغاتی، نه با هیاهو و وعده‌های رنگین، بلکه آرام، خالصانه و با تکیه بر یک باور: «اگر به نوجوانان میدان بدهی، آنها می‌توانند قهرمان روایت سرزمین‌شان باشند.»
هلالیتا فقط یک شبکه مجازی نیست؛ رویاست، رسانه است، روایت است. خانه‌ای امن در دل پیام‌رسانی ایرانی، که در آن هزاران دانش‌آموز از شمال تا جنوب، از حاشیه‌ها تا متن شهرها، از مناطق محروم تا مدارس نمونه، گرد هم آمده‌اند تا درباره خودشان حرف بزنند، از دغدغه‌هایشان بگویند، آموخته‌هایشان را به اشتراک بگذارند و از مادر، مدرسه، محیط‌زیست، وطن و حتی ترانه‌های کودکی‌شان محتوا بسازند.
اینجا خبری از الگوریتم‌های سودمحور و تکرارهای بی‌جان نیست؛ هلالیتا سکویی است برای پرواز نوجوانانی که یاد گرفته‌اند فضای مجازی، اگر با «محتوای مؤمنانه» و «نگاه ملی» همراه شود، نه تهدید، که فرصتی بی‌نظیر است برای ساختن آینده. هلالیتا، پلی شد میان «توانمندی‌های پنهان نوجوانان» و «نیازهای رسانه‌ای امروز». از دل پیام‌رسانی ایرانی، بستری آفریده شد برای تولید محتوا، برای کشف استعدادها، برای تعامل پیوسته با مدارس، والدین، و مربیان؛ آن هم نه با تکیه بر جذابیت‌های ظاهری، بلکه با عمق هویت، ارزش و اعتماد. اینجا دیگر فقط آموزش نیست، فقط اطلاع‌رسانی نیست؛ اینجا مشارکت است، همدلی و جریان‌سازی است.
جایی که بیش از 32 هزار دانش‌آموز، نه در صف، که در صحنه‌اند. نه در انتظار، که در اقدام.
حالا در دل فضای مجازی‌ای که اغلب با آشفتگی، ناامنی و محتوای بی‌هدف شناخته می‌شود، جایی هست که صدای کودکی از گوشه‌ای دوردست با گرمایی شیرین به گوش می‌رسد: «سلام! من نگارم، از کاشان. شعر نوشتم برای روز مادر، خودم خوندم، بفرستم؟»
این صدا، یکی از هزاران صدایی است که حالا از درون شبکه‌ای می‌جوشد که نامش «هلالیتا»ست؛ شبکه‌ای دانش‌آموزی، پویا، خلاق و از همه مهم‌تر، متعهد.
هلالیتا، بذر یک تمدن نو
در دل نوجوانان امروز است
سید هاشم حسینی المدنی، رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر، هلالیتا را نه فقط یک بستر ارتباطی، که سرآغاز حرکتی تمدنی می‌داند. او در گفت‌وگویی با «شهروند» با نگاهی عمیق و آینده‌نگر درباره این شبکه می‌گوید: « هلالیتا در قالب یک شبکه تعاملی دانش‌آموزی، در بستر پیام‌رسان ایتا توسط سازمان جوانان بنا شد. وقتی از هلالیتا صحبت می‌کنیم، فقط از یک پلتفرم یا ابزار رسانه‌ای سخن نمی‌گوییم؛ ما از یک جریان اجتماعی صحبت می‌کنیم که نوجوان ایرانی را از حاشیه انفعال بیرون کشیده و به متن تأثیرگذاری وارد کرده است. این شبکه توانسته فاصله میان کودک دیروز و آینده‌ساز فردا را با پلی از ایمان، مهارت و روایت صادقانه پر کند. انتخابی هوشمندانه برای ساخت محیطی امن و بومی، که هم خیال خانواده‌ها را راحت کند و هم زمینه‌ای برای رشد و بالندگی فرزندانشان فراهم آورد.»
رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر با اشاره به اهمیت جهاد تبیین در منظومه فکری رهبر انقلاب ادامه می‌دهد: «اگر جهاد تبیین را واجب بدانیم، باید بپذیریم که این جهاد بدون مشارکت نوجوانان و جوانان ناقص است. هلالیتا پاسخی دقیق و خلاقانه به این مطالبه است؛ چراکه نوجوان امروز نه مخاطب منفعل، که راوی مؤمنِ امروز ماست. این نسل اگر درست دیده شود، می‌تواند پرچم‌دار امید، ایثار، حقیقت‌گویی و ساخت آینده باشد.»
رئیس سازمان جوانان با تأکید بر ضرورت حمایت از چنین بسترهایی می‌گوید: «هلالیتا باید توسعه یابد، باید همه‌گیر شود، باید به الگو تبدیل شود. چرا که ما در حال تربیت رسانه‌گرانی هستیم که نه‌تنها به زبان دیجیتال مسلط‌اند، بلکه هویت ایرانی-اسلامی‌شان را نیز زندگی می‌کنند. این، یعنی تربیت تمدن‌ساز.»
حسینی المدنی از چشم‌اندازی بزرگ‌تر سخن می‌گوید؛ چشم‌اندازی که در آن، هلالیتا تنها گامی آغازین است: «ما به دنبال آن هستیم که از دل این شبکه، نه‌فقط روایت‌گر، بلکه تصمیم‌ساز، ایده‌پرداز و اندیشه‌ورز تربیت کنیم. نوجوانی که امروز با تلفن همراهش پادکست امید ضبط می‌کند، فردا می‌تواند در جایگاه‌های کلان، برای این کشور برنامه‌ریزی کند.»
هلالیتا، فراتر از یک شبکه اجتماعی
وقتی صحبت از شبکه مجازی می‌شود، خیلی‌ها یاد پیام‌رسان‌ها و کانال‌های اطلاع‌رسانی می‌افتند. اما هلالیتا چیزی فراتر از آن است. اینجا، نه فقط پیام رد و بدل می‌شود، بلکه احساس، خلاقیت و مسئولیت به گردش درمی‌آید.
هلالیتا از دلِ دغدغه‌ای ساده متولد شد؛ اما ریشه در آرمان‌هایی بزرگ داشت. نه با ساز و دهل آمد، نه با شعارهای رنگارنگ. آرام و بی‌صدا شکل گرفت، اما خیلی زود، صدایش از دورترین روستاها تا پایتخت پیچید.
وحید ایمانی، معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی سازمان جوانان هلال‌احمر، کسی است که در دل همین دغدغه‌ها، هلالیتا را نه‌تنها به‌عنوان یک ابزار، بلکه به‌مثابه یک «رسانه انسان‌محور» هدایت کرده؛ رسانه‌ای که نه تنها اطلاع‌رسانی می‌کند، بلکه «اقدام» را ممکن و «ارتباط» را زنده نگه می‌دارد.
در این گفت‌وگو، او از شکل‌گیری این شبکه، سختی‌های مسیر، موفقیت‌های کم‌نظیر، صرفه‌جویی‌های میلیاردی و افق‌هایی می‌گوید که فراتر از داده و آمار، به قلب انسان‌ها و باور آنها به یکدیگر متصل است.
یکی از دغدغه‌های همیشگی ما در سازمان جوانان این بوده که چطور با همه
اعضای‌مان - از خردسالان کودکستانی گرفته تا نوجوانان ۱۸ ساله-ارتباط مؤثر و دائمی داشته باشیم.» این را وحید ایمانی، معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی سازمان جوانان به «شهروند» می‌گوید؛.
او توضیح می‌دهد: «سال‌ها شیوه کار این‌گونه بود که اعضا در استان‌ها جذب می‌شدند و ارتباط ما با آنها صرفاً از طریق رابطین استانی یا معاونان جوانان شکل می‌گرفت. اما ما در معاونت دانش‌آموزی تصمیم گرفتیم کاری متفاوت انجام دهیم. یک شبکه داخلی ایجاد کردیم؛ آن‌هم نه در اینستاگرام یا تلگرام با آن جذابیت‌های ذاتی و کمپانی‌های قدرتمند پشتیبان، بلکه در فضای بومی مثل ایتا.»
ایمانی با تأکید می‌گوید: «ما سراغ شبکه‌ای رفتیم که امنیت، سلامت محتوا و آرامش ذهنی خانواده‌ها را به همراه دارد. شبکه‌ای که به‌جای تماشاگر بودن، به میدان عمل وارد می‌شود.»
معاون دانش‌آموزی سازمان جوانان ادامه می‌دهد: «کار را با ۲۰۰ نفر آغاز کردیم و حالا بیش از 32 هزار عضو فعال داریم. تفاوت ما این است که اینجا فقط کانال اطلاع‌رسانی نیست، یک تعامل دوطرفه روزانه بین ما و مخاطبان شکل گرفته. دانش‌آموز مستقیماً با ادمین حرف می‌زند و ما پاسخ می‌دهیم. حتی مدیریت شبکه ایتا هم با دقت پیام‌ها را دریافت و در شبکه بارگذاری می‌کند.»
صرفه‌جویی میلیاردی؛ واقعیت یا شعار؟
وحید ایمانی در بخشی از صحبت‌هایش به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این شبکه اشاره می‌کند: «ما قبل از راه‌اندازی هلالیتا، یک کار پژوهشی مفصل انجام دادیم. می‌خواستیم بدانیم اگر چنین شبکه‌ای نداشتیم، چه هزینه‌هایی به سازمان تحمیل می‌شد. به یک عدد شگفت‌انگیز رسیدیم: تنها در یک نمونه رویداد ملی مثل نسل سلیمانی، اگر به‌صورت فیزیکی برگزار می‌شد، چیزی حدود ۷ تا ۸ میلیارد تومان هزینه می‌داشت؛ اما با هلالیتا، ما این رویداد را با هزینه‌ای کمتر از ۸۰ میلیون تومان اجرا کردیم.»
او با لبخند می‌افزاید: «۵ هزار دانش‌آموز در این رویداد شرکت کردند، با پدر و مادرهایشان همراه شدند، کلیپ ساختند، پادکست ضبط کردند، نقاشی کشیدند و آثارشان را فرستادند. خانواده وارد میدان شد، خانه تبدیل شد به پایگاه فعالیت و همه این‌ها را در فضایی سالم و با هزینه‌ای ناچیز رقم زدیم.»
شبکه‌ای برای اقدام واقعی
نه صرفاً مجازی
هلالیتا نشان داد که اگر هوشمندانه بستری را طراحی کنیم، می‌توانیم با کمترین منابع، بزرگ‌ترین حرکت‌ها را رقم بزنیم.
ایمانی با جدیت ادامه می‌دهد: «هلالیتا فقط یک شبکه مجازی نیست. اتفاقاً شبکه‌ای است برای اقدام عملی. دانش‌آموز وقتی در یک رویداد شرکت می‌کند، باید کاری واقعی انجام دهد، مثل ضبط یک پادکست، کشیدن نقاشی یا تولید فیلم کوتاه و سپس گزارشش را برای ما می‌فرستد. همین ساختار باعث شد بسیاری از رویدادها را با کیفیت عالی و هزینه‌ای بسیار کمتر برگزار کنیم.» او با اطمینان خاطر می‌گوید: «ما با هلالیتا توانستیم با کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان، پروژه‌هایی به ارزش واقعی نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان را اجرا کنیم. این یعنی مدیریت بهینه منابع انسانی و مالی، بدون آنکه از کیفیت و تأثیرگذاری کم شود.»
نباید از میدان فضای مجازی عقب بمانیم
رهبری بارها گفته‌اند که «نباید از میدان فضای مجازی عقب بمانیم.» هلالیتا، یک پاسخ عینی و زنده به همین دغدغه است. بدون هزینه‌های سنگین، بدون تبلیغات پر زرق‌وبرق. با محتوای واقعی، اصیل، تولیدشده توسط خود بچه‌ها. نسلی که حالا نه‌تنها مخاطب، که بازیگر فعال میدان جهاد تبیین شده است. ایمانی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری درباره ضرورت حضور فعال در فضای رسانه‌های دیجیتال، می‌گوید: «ما هنوز از ظرفیت‌های واقعی‌مان خیلی دوریم. همین حالا هم 32 هزار دانش‌آموز در هلالیتا هستند، اما من قانع نیستم؛ چون می‌دانم می‌توانیم به صدها هزار عضو برسیم. این شبکه، شبکه پیوند دل‌ها و دست‌هاست. پیوندی که هم آینده‌ساز است، هم صرفه‌جو، و هم مطمئن.»
روایت عددها رویدادی به وسعت یک انقلاب آرام
در کمتر از هشت ماه، هلالیتا از ۲۰۰ عضو ابتدایی، به شبکه‌ای ۳۲ هزار نفره رسید.
اما این فقط آمار نیست؛ این یعنی: ۳۲ هزار کودک و نوجوان در سراسر ایران، از دل مدارس ۳۱ استان، درگیر یادگیری، ساختن، ارتباط گرفتن و رشد کردن شدند.
در هشت ماهه ای که گذشت، شبکه «هلالیتا» نه‌تنها یک بستر برای فعالیت‌های داوطلبانه نوجوانان و جوانان هلال‌احمر بود، بلکه به میدان بزرگی برای شکوفایی خلاقیت، همدلی و روایت‌های الهام‌بخش تبدیل شد. جایی که بیش از ۳۲ هزار عضو فعال، از سراسر کشور، با انگیزه و اشتیاقی وصف‌ناشدنی پای کار آمدند تا از دل تجربه‌ها و باورهای خود، محتواهایی اصیل و تاثیرگذار خلق کنند.
در این بازه زمانی، ۲۲ رویداد متنوع و هدفمند در بستر هلالیتا برگزار شد؛ رویدادهایی که هرکدام به‌تنهایی فرصتی برای بروز استعداد و اندیشه اعضای جوان هلال‌احمر بود. از طراحی پوستر برای سیزدهمین دوره برنامه ملی «دادرس» گرفته تا خاطره‌نویسی با عنوان «قصه من و دادرس»، از روایت‌های حماسی «نسل سلیمانی» تا دغدغه‌های محیط‌زیستی در «دادرس سبز». هر لحظه از این رویدادها، داستانی داشت، صدایی، تصویری، احساسی.
«آوای انقلاب»، بازخوانی دابسمش‌های سرودهای دانش‌آموزی، معرفی کتاب، قصه‌گویی، آثاری درباره سازگاری با تغییرات اقلیمی، گویندگی و هنر اجرا، بیان احساس از عضویت در هلال‌احمر، مناسبت‌هایی چون ۱۳ آبان، جشنواره سرود «آوای هلال»، آشنایی با شماره اضطراری ۱۱۲، و حتی روایت‌هایی از روز مادر؛ جشنواره ماهرانه بهخند سی شب سی قصه کتابخوانی سرو سرخ و چمدان سفید هر یک برگ تازه‌ای بود در کتاب پرصفحه شبکه «هلالیتا».
دستاوردهای هلالیتا
و حاصل این موج بزرگ هم‌افزایی چه بود؟ آمارها، خود گویای عظمت این حرکت فرهنگی‌اند:
۱۰.۲۰۰ فیلم و کلیپ کوتاه و بلند
۱۸.۰۹۷ عکس از لحظه‌های صمیمی، امیدبخش و تاثیرگذار
۱.۹۸۹ متن شامل دل‌نوشته‌ها، خاطره‌ها، داستان‌ها و تحلیل‌ها
۳.۴۵۶ فایل از انواع فرمت‌های صوتی، تصویری و کاربردی
۲.۰۰۸ قطعه موسیقی و پادپخش (پادکست‌های تولیدشده توسط نوجوانان)
۵.۶۵۴ لینک اختصاصی برای به‌اشتراک‌گذاری محتواها در فضای مجازی
اما فعالیت‌های «هلالیتا» تنها به رویدادهای اختصاصی ختم نشد. این شبکه به‌صورت پویا و خلاقانه در بیش از ۶۰ مناسبت ملی، مذهبی و جهانی نیز حضوری پررنگ داشت؛ از محرم و صفر، اربعین حسینی، رحلت پیامبر اکرم (ص) و ایام شهادت و ولادت ائمه معصومین (ع)، تا روز پزشک، هفته وحدت، روز شعر و ادب فارسی، هفته دفاع مقدس، روز آتش‌نشان، روز همبستگی با کودکان فلسطینی، روز جهانی سالمندان، نیروی انتظامی، پست، عصای سفید، روز غذا، تربیت بدنی، دانش‌آموز، نوجوان، پرستار، کتاب، ایمنی در برابر زلزله، شب یلدا، روز مادر، دهه فجر، مبعث پیامبر، روز پاسدار، جانباز، احسان و نیکوکاری و بسیاری دیگر.
این اعداد، اگرچه خشک به نظر می‌رسند، اما در پس هر عدد، رویای یک نوجوان، ذوق یک خانواده، و لبخند یک مربی نهفته است.
یکی در بوشهر، از اضطراب‌هایش می‌گوید. دیگری در کردستان، پادکستی می‌سازد درباره عشق به طبیعت. نوجوانی در سیستان، مادرش را در قاب دوربین به شعر می‌کشد و دختری در تهران، از قاب تلفن همراهش به روایت زندگی یک امدادگر می‌پردازد. هلالیتا شده است کتاب خاطرات دیجیتال نسل جدید ایران.
صرفه‌جویی میلیاری
در روزگاری که برگزاری هر برنامه یا رویداد فرهنگی با هزینه‌های کلان همراه است، «هلالیتا» نشان داد که می‌توان با هوشمندی، خلاقیت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی، نه‌تنها گستره تأثیرگذاری را افزایش داد، بلکه هزینه‌ها را به‌طرز چشمگیری کاهش داد.
طی ۸ ماه فعالیت مستمر، شبکه «هلالیتا» موفق به برگزاری ۲۲ رویداد ملی و سراسری شد؛ رویدادهایی که اگر قرار بود به شکل حضوری برگزار شوند، هرکدام دست‌کم یک میلیارد تومان هزینه در بر داشت. در حالی‌که با بهره‌گیری از بستر دیجیتال، مجموع این برنامه‌ها بدون صرف چنین هزینه‌هایی اجرا شدند؛ یعنی در مجموع، چیزی در حدود ۲۲ میلیارد تومان صرفه‌جویی مستقیم فقط در همین بخش صورت گرفته است.
از سوی دیگر، قریب به ۲۵ هزار اثر شامل عکس، فیلم، صوت، متن و سایر قالب‌های خلاقانه، از سوی اعضا در این رویدادها ارسال شد. اگر هر اثر را با حداقل هزینه دریافتی معادل ۵ هزار تومان در نظر بگیریم، صرفه‌جویی معادل ۱۲۵ میلیون تومان تنها در بخش دریافت آثار رقم خورده است.
همچنین «هلالیتا» با برنامه‌ریزی خلاقانه، توانست در ۶۰ مناسبت ملی، مذهبی و جهانی محتوای ویژه و اختصاصی تولید و منتشر کند. اگر برای هر مناسبت در هر استان، حداقل ۵ میلیون تومان هزینه تولید و اجرا در نظر بگیریم، این پوشش سراسری که در ۳1 استان کشور انجام شد، منجر به صرفه‌جویی معادل ۹ میلیارد تومان در سطح ملی شد.
نکته مهم‌تر اما کاهش چشمگیر نیاز به ترددهای بین استانی، اعزام نیرو و وابستگی به ساختارهای سنتی اجرایی بود. بسیاری از این رویدادها، که پیش از این نیازمند حضور فیزیکی نیروهای سازمانی یا داوطلبان همکار بودند، حالا با ابزارهای ارتباطی آنلاین، به‌صورت منسجم و باکیفیت در سراسر کشور به اجرا درآمدند.
به این ترتیب، «هلالیتا» نه‌فقط به عنوان یک شبکه نوآورانه در حوزه آموزش و مشارکت نوجوانان و جوانان هلال‌احمر شناخته شد، بلکه الگویی موفق در مدیریت منابع، صرفه‌جویی هوشمندانه، و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های فضای مجازی را نیز به نمایش گذاشت؛ الگویی که می‌تواند در دیگر عرصه‌های فرهنگی و آموزشی نیز به‌کار گرفته شود.
اما جذاب‌ترین بخش ماجرا، اینجاست که در دل تمام این فرایند، استعدادهایی دیده شدند که شاید تا سال‌ها، هیچ نهاد فرهنگی به آنها نمی‌رسید.
