مذاکرات؛ دشوار اما مفید
دور چهارم مذاکرات بین مقامات آمریکایی و ایرانی در عمان پس از بیش از سه ساعت پایان یافت.
گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا ظهر یکشنبه بلافاصله بعد از ورود هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ایران به محل مذاکرات و دیدار «سید عباس عراقچی» با همتای عمانی خود «بدر البوسعیدی»، آغاز شد. این مذاکرات غیرمستقیم با تبادل پیام بین دو طرف (از طریق وزیر امور خارجه عمان) انجام شد.
می‌توان گفت و گوها را رو به جلو ارزیابی کرد
وزیرخارجه همزمان با پایان چهارمین دور از رایزنی‌های غیرمستقیم با نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در امور غرب آسیا با اشاره به اینکه دور چهارم نسبت به سه دور گذشته مذاکرات بسیار جدی تر و صریح‌تر بود، گفت: در این دور مقدار زیادی از فضاهای کلی فاصله گرفتیم و وارد جزئیات شدیم، طبیعتا در این شرایط مذاکرات دشوارتر هم می شود.
«سیدعباس عراقچی» در پایان چهارمین دور از مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده در مسقط و با میانجی گری وزیر خارجه عمان توضیحاتی را درباره جزئیات بحث های مطرح شده در این دور ارائه کرد.
وزیر خارجه با اشاره به اینکه دور چهارم مذاکرات نسبت به سه دور گذشته، بسیار جدی تر و صریح‌تر بود، گفت: در این دور مقدار زیادی از فضاهای کلی فاصله گرفتیم و وارد جزئیات شدیم، طبیعتا در این شرایط مذاکرات دشوارتر هم می شود.
رئیس هیات مذاکره کننده ایران افزود: علیرغم دشواری و صراحتی که در مذاکرات بود اما بحث های بسیار مفیدی انجام شد. اکنون می توان گفت که دو طرف درک بهتری از مواضع یکدیگر دارند.
وی با اشاره به اینکه درباره موضوعات اصلی مورد اختلاف بیشتر بحث شده، خاطرنشان کرد: مواضع دو طرف مقداری به هم نزدیک‌تر شده است.
عراقچی با تاکید بر اینکه دو طرف مصمم به ادامه مذاکرات هستند، گفت: ما تصمیم گرفتیم که این مذاکرات ادامه پیدا کند. برای برگزاری جلسه بعدی توافق شده اما زمان و مکان دور بعدی با توجه به برنامه هایی که هر دو طرف دارند، تنظیم خواهد شد و این امر بر عهده وزیر خارجه عمان خواهد بود.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه پس از پایان دور چهارم گفت‌وگوهای میان ایران و آمریکا در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «چهارمین دور مذاکرات غیرمستقیم ایران-آمریکا دقایقی قبل پایان یافت؛ مذاکراتی دشوار اما مفید برای درک بهتر از مواضع یکدیگر و یافتن راه‌هایی معقول و واقع‌بینانه برای حل مسائل مورد اختلاف.» او ادامه داد: «زمان و مکان دور بعدی گفتگوها توسط هماهنگ‌کننده عمانی اعلام خواهد شد.»
برخی تحلیلگران معتقدند این دور از مذاکرات نسبت به سه دور قبلی به خاطر تغییر مواضع آمریکایی‌ها در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران و خواسته‌های زیاده‌خواهانه آنها مبنی بر اینکه ایران باید برنامه هسته‌ای خود را تعطیل کند و حق غنی‌سازی در داخل کشور ندارد، چالشی‌تر و سخت‌تر از سه دور قبلی بوده است.
هیات نمایندگی جمهوری اسلامی ایران متشکل از تیم کارشناسی - فنی جهت ارائه مشورت‌های لازم در حین مذاکرات، در این مذاکرات به ریاست «سید عباس عراقچی» حضور داشتند.
در حالی که روز شنبه شبکه خبری سی‌ان‌ان در خبری مدعی شده بود که همراه تیم آمریکا تیم کارشناسی حضور ندارد، دیروز برخی منابع خبری اعلام کردند که دست‌کم ۱۲ نفر همراه با نماینده آمریکا، «استیو ویتکاف» در جریان این مذاکرات دیده شده‌اند که به نظر می‌رسد اعضای تیم او باشند و این گزارش برخلاف ادعاهای قبلی رسانه‌های آمریکاست که گفته بودند ویتکاف بدون هیأت فنی یا کارشناسی به عمان خواهد رفت.
عراقچی: غنی‌سازی قابل معامله نیست
سید عباس عراقچی، صبح دیروز، پیش از سفر به مسقط برای شرکت در چهارمین دور گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا، در گفت‌وگویی اظهار کرد: روز گذشته سفری به ۲ کشور منطقه قطر و عربستان داشتم و امروز نیز عازم مسقط برای شرکت در دور بعدی مذاکرات هستیم.
وی افزود: مشورت‌های بیشتری را در تهران داشتیم و امیدواریم در مذاکرات امروز به نقطه تعیین‌کننده‌ای برسیم.
یکی از مشکلات ما در مذاکرات صحبت‌های ضدونقیض مقامات آمریکایی است
عراقچی با انتقاد از صحبت‌های ضد‌و نقیض مقامات آمریکایی در ارتباط با این مذاکرات و خواسته‌هایشان در این فرایند گفت: ما متأسفانه صحبت‌های ضد‌ونقیضی از سوی آنها می‌شنویم و صحبت‌های طرف مقابل در داخل میز مذاکره و بیرون از مذاکره مواضع متفاوتی است و این یکی از مشکلات ما در این مذاکرات است.
وی افزود: برعکس طرف مقابل، جمهوری اسلامی ایران مواضع شناخته‌شده‌ای دارد که بر پایه اصولی قرار دارد. ما در یک خط کاملا مستقیم حرکت کردیم و مواضع ما کاملا روشن است. برنامه هسته‌ای ایران از پایه‌های حقوقی و قانونی قوی برخوردار است و همواره تحت نظارت آژانس بوده و خواهد بود و و داشتن فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای جزء حقوق مردم ایران است که قابل مذاکره و معامله نیست.
وزیر خارجه تأکید کرد: غنی‌سازی یکی از دستاوردها و افتخارات ملت ایران است. برای این غنی‌سازی هزینه سنگینی پرداخت شده است، خون دانشمندان هسته‌ای ما پای این دستاورد است و قطعاً قابل معامله نیست و این موضع روشن ما بوده و هست.
اصول و مواضع ما در برنامه هسته‌ای قابل مصالحه یا معامله نیست
عراقچی گفت: همواره گفته‌ایم که البته اگر سؤالاتی، ابهاماتی و نگرانی‌هایی وجود داشته باشد، آماده‌ایم که اعتمادسازی کنیم، آماده‌ایم که اقداماتی را انجام بدهیم که اعتماد بیشتری جلب شود، این منطق ما همیشه بوده است. در مذاکرات گذشته هم منطق ما همین بود، الان هم براساس همین منطق ما به طرف‌های مقابل خودمان طرحی که می‌تواند تضمین کند که برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح‌آمیز خواهد بود را ارائه دادیم و آنها هم طرح خودشان را دادند، ولی همانطور که عرض کردم ایده‌های متناقضی را ما از آنها شاهد هستیم.
وی خاطرنشان کرد: به هر حال در آستانه دور جدید مذاکرات لازم است تکرار کنم که حقوق مردم ایران کاملا مشخص است، اصول و مواضع ما در برنامه هسته‌ای کاملا روشن است و اینها چیزهایی نیست که قابل مصالحه یا قابل معامله کردن باشد ولی برای اعتمادسازی، برای شفاف‌سازی بیشتر از آنچه است، ما آمادگی را داریم و امیدوار هستیم که طرف مقابل هم با یک منطق مذاکراتی روشن بیاید.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: مباحث مذاکراتی باید در پشت میز مذاکره انجام شود و طرح رسانه‌ای آنها برخلاف منش مذاکرات است و جدیت و اراده طرف مقابل را زیر سؤال می‌برد.
وی گفت: ما امیدوار هستیم که در این دوره از مذاکرات بتوانیم یک دور مذاکرات کاملا سازنده و رو به جلو با حفظ مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران داشته باشیم.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: من بارها گفته‌ام و تکرار می‌کنم اگر غرض این است که اطمینان حاصل شود که جمهوری اسلامی ایران سلاح هسته‌ای نخواهد داشت این کاملا قابل حصول است و توافقی که این مضمون را بخواهد داشته باشد، حتما قابل دسترسی است ولی اگر طرف مقابل تقاضاهای غیرمعقول و غیرواقعی داشته باشند، تقاضاهایی که قابل عملیاتی شدن نیست، داشته باشند، طبیعی است که مذاکره با مشکل مواجه خواهد شد.
عراقچی در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه همانطور که شما اشاره کردید آمریکایی‌ها مواضع ضد‌ونقیضی به‌خصوص در ۲ هفته اخیر داشته‌اند با توجه به این موضوع، چشم‌انداز هیأت ایران در دور چهارم مذاکرات چیست، گفت: ما در مذاکرات گذشته با یک فضای مثبت و سازنده مواجه بودیم، طرف مقابل ما اصرار داشته است که دارای جدیت است و علاقه‌مند به رسیدن به یک توافق است.
