برنامه ترکیه برای کاهش واردات گاز از ایران و روسیه
گروه زیربنایی:ترکیه ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۸ با افزایش تولید و افزایش واردات از آمریکا، بیش از نیمی از نیازهای گازی خود را تامین کرده و وابستگی به واردات از روسیه و ایران را کاهش دهد.به گزارش ایسنا، واشنگتن علنا متحدانش از جمله ترکیه را که عضو ناتو است، تحت فشار قرار داده است تا روابط انرژی خود را با مسکو و تهران قطع کنند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در نشست کاخ سفید در ۲۵ سپتامبر، طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه را تحت فشار قرار داد تا خرید انرژی از روسیه را کاهش دهد.تنوعبخشی منابع تامین گاز، همچنین امنیت انرژی ترکیه را تقویت کرده و از برنامههای این کشور برای تبدیل شدن به یک قطب گاز منطقهای حمایت میکند. تحلیلگران میگویند آنکارا قصد دارد گاز طبیعی مایع (الانجی) وارداتی و گاز تولید داخلی را به اروپا صادر کند و در عین حال، گاز روسیه و ایران را در داخل کشور مصرف کند.روسیه همچنان بزرگترین تامینکننده گاز ترکیه است، اما سهمش از این بازار، از بیش از ۶۰ درصد در دو دهه پیش، به ۳۷ درصد در نیمه اول سال ۲۰۲۵ کاهش یافته است. اکثر کشورهای اروپایی پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲، خرید گاز مسکو را متوقف کردند.
انقضای قراردادهای تامین گاز از خط لوله
قراردادهای بلندمدت روسیه با ترکیه برای تامین سالانه ۲۲ میلیارد متر مکعب از طریق خطوط لوله بلو استریم و ترک استریم نزدیک به انقضا هستند. قرارداد ۱۰ میلیارد متر مکعبی با ایران در اواسط سال آینده منقضی میشود، در حالی که قراردادهای جمهوری آذربایجان برای صادرات مجموعا ۹.۵ میلیارد متر مکعب، تا سالهای ۲۰۳۰ و ۲۰۳۳ اعتبار دارند.سوهبت کاربوز، از «سازمان مدیترانهای انرژی و آب و هوا» مستقر در پاریس اظهار کرد: در حالی که ترکیه احتمالا برخی از این قراردادها را تمدید خواهد کرد، احتمالا به دنبال شرایط انعطافپذیرتر و حجمهای کمتر برای افزایش تنوع تامین خود خواهد بود.در عین حال، ترکیه به سرعت در حال گسترش منابع جایگزین است. شرکت نفت دولتی ترکیه (TPAO) در حال افزایش تولید از میادین گازی داخلی است و همزمان، شرکتهای دولتی و خصوصی پایانههای واردات الانجی را برای واردات گاز از آمریکا و الجزایر گسترش دادهاند.طبق محاسبات رویترز، تولید داخلی و واردات قراردادی الانجی قرار است از سال ۲۰۲۸ به بیش از ۲۶ میلیارد متر مکعب در سال برسد، در حالی که این رقم در سال جاری ۱۵ میلیارد متر مکعب بوده است.
واردات گاز طبیعی مایع الانجی آمریکا دو برابر میشود
این واردات، بیش از نیمی از تقاضای گاز ترکیه که حدود ۵۳ میلیارد متر مکعب است را پوشش میدهد و شکاف واردات از طریق خط لوله را به حدود ۲۶ میلیارد متر مکعب کاهش میدهد که بسیار کمتر از ۴۱ میلیارد متر مکعب گاز تحت قراردادهای فعلی با روسیه، ایران و جمهوری آذربایجان است.برای حمایت از این تغییر، ترکیه مجموعهای از قراردادهای الانجی را با تامینکنندگان آمریکایی به ارزش ۴۳ میلیارد دلار امضا کرده است که شامل یک قرارداد ۲۰ ساله با مرکوریا در سپتامبر است.طبق اعلام بورس انرژی ترکیه، این کشور ظرفیت واردات سالانه ۵۸ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی مایع را ایجاد کرده که برای پوشش کل تقاضا کافی است. با این حال، گاز روسیه همچنان با ظرفیت کامل جریان دارد و کرملین اعلام کرده که همکاری با آنکارا همچنان قوی است.الکسی بلوگوریف از «موسسه انرژی و فاینانس» مستقر در مسکو گفت: از آنجایی که ترکیه به گاز کمتری از روسیه نیاز دارد، شرکت بوتاش میتواند در تئوری، واردات از مسکو را در دو تا سه سال متوقف کند. بلوگوریف گفت: با این حال، این کار را نخواهد کرد، زیرا گاز روسیه از نظر قیمت رقابتی است و مازادی ایجاد میکند که بوتاش میتواند از آن برای فشار آوردن به سایر تامینکنندگان استفاده کند.آلپارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه، در یک مصاحبه تلویزیونی در اکتبر گفت که ترکیه باید گاز را از همه تامینکنندگان موجود، از جمله روسیه، ایران و جمهوری آذربایجان، تامین کند، اما خاطرنشان کرد که الانجی آمریکا، جایگزینهای ارزانتری
فراهم میکند.کاربوز گفت که ترکیه میتواند پس از ممنوعیت واردات انرژی روسیه توسط اروپا تا سال ۲۰۲۸، گاز روسیه و ایران را در داخل مصرف کند، تولید خود را صادر کند و الانجی وارداتی را دوباره صادر کند.بر اساس گزارش رویترز، شرکت بوتاش ترکیه پیش از این قراردادهایی را برای تامین حجم کمی از گاز مجارستان و رومانی امضا کرده است. آنکارا فراتر از گاز، روابط عمیقی با مسکو دارد. روساتم روسیه در حال ساخت اولین نیروگاه هستهای ترکیه است و مسکو همچنین تامینکننده اصلی نفت خام و دیزل این کشور به شمار میرود.در عین حال،پاتریک پویانه، مدیرعامل غول نفت و گاز فرانسوی «توتال انرژیز» پیشبینی کرد در صورت ممنوعیت واردات گاز طبیعی مایع (الانجی) روسیه به اتحادیه اروپا، محمولههای روسیه ممکن است به ترکیه و آسیا تغییر مسیر پیدا کنند.«توتال انرژیز» در روسیه فعالیت میکند. این شرکت ۲۰ درصد سهام پروژه صادرات «یامال الانجی» با مدیریت شرکت نواتک را در اختیار دارد که تحت هیچ تحریم غربی نیست. این شرکت فرانسوی قرارداد بلندمدتی برای بارگیری محمولههای گاز مایع از یامال دارد.پویانه در روز سرمایهگذاران «توتال انرژیز» در نیویورک گفت: از پنج میلیون تن «الانجی یامال» که این شرکت طبق قراردادها حق دریافت آن را دارد، ۲ میلیون تن در حال حاضر به اروپا، ۲ میلیون تن دیگر به آسیا ارسال میشوند و یک میلیون تن مقصد خاصی ندارد. او اظهار کرد: این شرکت میتواند الانجی را به جایی غیر از اروپا، شاید به ترکیه یا هند ارسال کند و خاطرنشان کرد ترکیه از اروپا دور نیست و در اتحادیه اروپا نیست.اتحادیه اروپا تحت فشار آمریکا برای قطع درآمدهای انرژی روسیه، برای ممنوعیت واردات الانجی روسیه یک سال زودتر از موعد مقرر گام برداشت. کمیسیون اروپا اوایل ماه جاری، نوزدهمین بسته تحریمی خود علیه روسیه را بر سر جنگ اوکراین پیشنهاد داد. این بسته که به تصویب همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیاز دارد، جدول زمانی برای حذف تدریجی واردات الانجی روسیه به این بلوک را یک سال جلو انداخت و از پایان سال ۲۰۲۷، به اول ژانویه ۲۰۲۷ آورد.بر اساس گزارش اویل پرایس، پویانه به سرمایهگذاران گفت: ما منتظریم ببینیم رهبران سیاسی چه خواهند کرد. آخرین پیشنویسی که دیدهایم تحریم نبود، بیشتر ممنوعیت بود. اگر «یامال الانجی» تحریم شود، «توتال انرژیز» باید اعلام وضعیت اضطراری کند و تحویل از این پروژه را متوقف کند. اما اگر ممنوعیت واردات اتحادیه اروپا باشد، محمولهها میتوانند تغییر مسیر دهند.


