یک ماجراجویی مقتصدانه

اواخر فصل تابستان که می‌شود یاد حرف دوست روان‌شناسم می‌افتم که نصیحتم می‌کرد و می‌گفت: «باید از مورچه‌ها  یاد بگیریم! ببین چطور برای فصل سرد بعدی توشه و ذخیره جمع می‌کنند! ما آدم‌ها  مخصوصا شهری‌ها ، هم باید برای پاییز و زمستان خودمان توشه برداریم البته توشه‌ای از انرژی مثبت و خاطره‌های دلنشین.» او در ادامه من را برای رفتن به مسافرت چند روزه در این ایام تشویق می‌کرد و می‌گفت: «بیشتر اقامتگاه‌های تفریحی، با باز شدن مدرسه‌ها  و کوتاه و سرد شدن روزها، اکثر برنامه‌های تفریحی شان را تعطیل می‌کنند؛ پس بهتر است تا هنوز آب به آسیاب مانده است از فرصت تابستان برای مسافرت چند روزه استفاده کنی.» اما از خدا که پنهان نیست از شما چه پنهان دوست روان شناسم اصلا به مسائل مالی توجهی نداشت. برای من، شهریورماه همراه بود با هزینه‌هایی همچون ثبت نام بچه‌ها ، خرید نوشت افزار و پوشاک مورد نیاز برای فصل جدید...   مسافرت‌ها  همیشه هزینه‌هایی دارد که می‌توان آن‌ها  را در قالب هزینه‌های پیدا و پنهان دسته بندی کرد. هزینه‌های پیدا در واقع هزینه‌های ضروری مربوط به خورد و خوراک، اقامت و حمل و نقل است. این در حالی است که هزینه‌های پنهان بیشتر متناظر با هزینه‌های متفرقه و گاهی غیر ضروری است؛ از این دست می‌توان به صرف بودجه در مقوله‌هایی چون خرید تنقلات و سوغات، پرداخت عوارض جاده‌ای و ورودی به اماکن گردشگری، انعام و... اشاره کرد.  در این مجال ما تلاش می‌کنیم نشان دهیم که می‌توان با اندکی حسن تدبیر حتی در هزینه‌های ضروری سفر نیز مدیریت مالی اعمال کرد. چه جوری بریم؟ چی بخوریم؟ کجا بخوابیم؟ بدیهی است یکی از بخش‌های جدانشدنی زندگی، مسافرت کردن است. بهتر است برای صرفه جویی به جای استفاده از وسایل حمل و نقلی همچون هواپیما و قطار، در صورت امکان از خودروی شخصی که البته قبلا از سلامت آن مطمئن شده ایم، استفاده کنیم. با به کار بستن ترفندهای مبتنی بر مصرف بهینه سوخت نیز می‌توان صرفه جویی مضاعفی در این مقوله انجام داد. هزینه‌های خورد و خوراک از جمله هزینه‌های ضروری است که بخش قابل توجهی از بودجه سفر را به خود اختصاص می‌دهد. اما در این بخش می‌توان با نیک اندیشی برای کاهش هزینه‌ها  اقدام کرد. اول از همه باید اندکی از توقعات خود بکاهیم و توجه داشته باشیم که سفر متناظر با صرف وعده‌های غذایی در رستوران نیست. سپس یک برنامه غذایی برای سفر تدارک ببینیم و با توجه به آن، به تهیه مواد اولیه و با دوام ضروری از منزل یا فروشگاه محله اقدام کنیم. (متاسفانه خرید از مغازه‌های بین راهی یاد آور داستان سرگردنه است...).  همچنین امروزه در تمام سوپرمارکت‌ها  انواع غذاهای کنسرو شده موجود است. استفاده از کنسرو‌ها  به خاطر سرعت، راحتی و تنوع پیشنهاد می‌شود. اگر   اقامت در هتل به هر دلیلی ضروری است،  می‌توانیم با روش‌هایی چون انتخاب هتل کم ستاره تر، رزرو قبل ورود و آگاهی از تخفیف‌های احتمالی هتل در زمان‌های خاص از هزینه‌های اقامت بکاهیم. اما اگر این الزام وجود نداشت می‌توان از گزینه‌هایی همچون: کرایه خانه‌های محلی در صورت امکان، استفاده از کمپ‌های عمومی اقامتی و در نهایت چادر زدن، یکی را بسته به مقتضیات همسفران انتخاب کرد. در ادامه این نوشتار، ما دخل و خرجی‌ها  درصدد برنامه ریزی برای یک مسافرت کم هزینه هستیم. ملزومات این سفر عبارت است از :  یک خانواده باحال، پرانرژی و عاشق طبیعت چهار نفره که بهتر است در بین اعضایش کودک زیر شش سال نباشد. یک خودروی سواری مواد غذایی خشک، وسایل پخت و پز و سایر ملزومات سفر که خانواده‌ها  براساس نیازهای خاص خودشان در نظر می‌گیرند. شروع سفر  اگر مشهد را در ساعت 5 صبح به سمت بجنورد ترک کنیم، فاصله 270 کیلومتری این مسیر را می‌توان با پشت سر گذاشتن شهرهای قوچان، شیروان و فاروج در سه ساعت و نیم طی و حدود ساعت 8:30 در محل اقامتی آبشار بابا امان توقف کرد. این مکان تفریحی و سر سبز یکی از بهترین مکان‌ها  برای استراحت و صرف صبحانه است. گرچه متاسفانه جاهای دیدنی و بکر زیادی را در این مسیر از دست داده ایم اما بابا امان به خاطر قرارگرفتن در مسیر تعیین شده و اهمیت زمان رسیدن ما به مقصد بعدی، گزینه عاقلانه‌ای است. بعد از دو ساعت استراحت به سمت پارک جنگلی گلستان حرکت می‌کنیم. این مسیر 160 کیلومتری را می‌توان در دو ساعت طی کرد و از دیدنی‌های غیر قابل وصف جاده کمال استفاده را برد. مسیر جاده‌ای   بجنورد به گرگان از جاده بدرانلو است. حدود ظهر به پارک جنگلی گلستان می‌رسیم.   پیشنهاد اول:  اقامت چند روزه در پارک ملی گلستان جنگل گلستان  به لحاظ زیبایی تابلویی تمام قد از هنرمندی خداست که سنگ و آب و گیاه را در کنار هم هنرمندانه قرار داده است. یک استراحت چند ساعته در این جنگل برای ایجاد آرامش و حس سرزندگی درونی کافی است. حالا تصور کنید قرار باشد از حاشیه جاده فاصله بگیرید و چند روزی را در این طبیعت بکر و وحشی سپری کنید. حاصل خوش فکری مسئولان پارک گلستان، اقامتگاه‌های مناسبی در قالب کلبه‌های جنگلی است که امکان اقامت چند روزه شما را در این مکان فراهم می‌آورد. امکانات این کلبه‌ها  بسیار مناسب و نرخ اجاره یک روزه آن‌ها  حدود 100 هزار تومان و یک اقامت ارزان قیمت است و می‌توان برای تهیه خورد و خوراک یکی از این دو راه را انتخاب کرد. اول پخت و پز که بسیار به صرفه و سالم است و دوم خرید غذا از رستوران‌های داخل پارک. البته پخت غذای ساده و قابل حمل، امکان ماجراجویی بیشتری به ما می‌دهد. برای این منظور بهتر است وعده اصلی غذایی را به شام منتقل کنیم.  دسته‌ای دیگر از کلبه‌ها  توسط ساکنان محلی اجاره داده می‌شوند. این اقامتگاه‌ها  که عمدتا در روستای تنگراه قرار دارد دارای دو ویژگی مثبت دیگر است. اول این که امکانات رفاهی و بهداشتی بیشتری نسبت به کلبه‌های جنگلی دارد و دوم امکان آشنایی ما را با آداب و رسوم محلی،  صنایع دستی و گردشگری نیز فراهم می‌آورد. در این کلبه‌ها  همچنین می‌توان از راه بلد‌ها  برای گردش مفید تر در پارک استفاده کرد. در خاتمه پیشنهاد می‌کنیم در صورت انتخاب این مسافرت حتما از جاذبه‌های طبیعی همچون : آبشار آق سو، آبشار جنگل گلستان، رودخانه مادرسو و قرتو، چشمه‌های گلشن ،  گلستان،  جانو و کرکولی دیدن کنید. پیشنهاد دوم صرف ناهار در جنگل گلستان و ترک آن به مقصد بهشهر مسافت 180 کیلومتری جنگل تا بهشهر حدود دو ساعت و نیم طول می‌کشد. بهتر است قبل از غروب آفتاب خود را به این شهر خوش آب و هوا برسانید. تقریبا از چهار سال پیش که جاذبه‌های بکر بهشهر توسط دانشجویان وجوانان بومی معرفی شد این شهر  رونق گردشگری فوق العاده‌ای یافته است. لذا شهر از حالت پذیرایی میان جاده‌ای به مقصد مسافرت تبدیل شده است، مردم محلی هم با شناخت فرصت‌های اقتصادی جذب مسافر، منازل شخصی خود را به مسافران کرایه می‌دهند. البته مجموعه گردشگری عباس آباد نیز به عنوان یکی از زیر مجموعه‌های شهرداری، کلبه‌های جنگلی را کرایه می‌دهد. بنابراین گزینه پیشنهادی ما کرایه سه روزه یکی از موارد فوق بر اساس شرایط مسافران است. در صورت امکان کلبه‌های جنگلی را امتحان و تصور کنید سه روز با صدای تق تق دارکوب‌ها  بیدار شوید و اولین اتفاقی که بعد از گشودن پنجره‌ها  برایتان بیفتد، هجوم رام نشده اکسیژن به ریه‌ها یتان باشد... بهشهر به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی اش اکوسیستم خاص و ویژه‌ای دارد. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنا شدن با این اقلیم حداقل سه روز را به آن اختصاص دهید. روز اول  بازدید از آبشار اسپه او آبشار پلکانی و کاسه‌ای اسپه او از چشمه‌ای که از شکاف سنگی در زیر درخت کهنسالی می‌جوشد جان می‌گیرد. این آبشار در جنوب بهشهر و بعد از منطقه هزار جریب قرار دارد و مسیر دسترسی به آن ابتدا با استفاده از خودروی شخصی تا پاسندرز آغاز می‌شود و سپس با یک پیاده روی هفت کیلومتری در حاشیه رودخانه و گاهی بستر رودخانه تداوم می‌یابد و در نهایت به این آبشار خاص و زیبا منتهی می‌شود.         روز دوم تور تفریحی به پارک عباس آباد منطقه گردشگری عباس آباد در فراز تپه‌ای با همین نام قرار دارد. در مسیر رسیدن به این بستر شما در واقع در جاده‌ای که به دور تپه می‌گردد حرکت می‌کنید به همین سبب مناظر چشم نواز زیادی در دید شما قرار می‌گیرد؛ یکی از این مناظر، چشم انداز دوردست دریای خزر است. دریاچه عباس آباد در یک هماهنگی وصف نشدنی در فضایی محصور با درختان سر  به فلک کشیده که به جنگلی ناهموار ختم می‌شود، قرار گرفته است. هرچند این روزها تصاویری حاکی از خشک شدن این دریاچه زیبا منتشر شده است. از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد این منطقه وجود عمارت‌های باستانی از زمان شاه عباس صفوی است. شما می‌توانید بعد از یک گردشگری سخت، روز بعد استراحت خوب و فرح بخشی در این منطقه داشته باشید.   روز سوم گردش تفریحی در میان روستاها به مقصد روستای شلیر روستای شلیر از مناطق خاصی است که افراد محلی برای گذران وقت در تابستان به آن جا می‌روند! برای رسیدن به روستای شلیر باید با یک خودروی سواری سفری 45 دقیقه‌ای در جاده‌های روستایی انجام داد. بعد از پشت سر گذاشتن روستاهای رمدون،  ویشمنه و در نهایت کیاسر به روستای بکر شلیر می‌رسیم. این روستا در واقع در دامنه و برفراز کوه قرار دارد پس جاده رسیدن به آن دردل دره است و اطراف آن را درختان سر به فلک کشیده و سبزه‌ها  فراگرفته است... جاده چنان رویایی و افسون برانگیز است که هر از چندگاهی مسافران برای عکاسی و درک بهتر فضا تمایل به پارک خودرو و عکاسی از مناظر آن   دارند و اما خود روستا،  به خاطر شرایط اقلیمی منحصر به‌فردش همیشه سبز است حتی در فصل سرما اما در دل تابستان بعد از غروب آفتاب، هوا آن چنان سرد می‌شود که ساکنان مجبور به روشن کردن بخاری‌های هیزمی خود می‌شوند. این گردش دمایی امکان زیست گونه‌های بسیار خاص گیاهی را فراهم کرده که البته بسیار بی نظیر و منحصر به فرداست. مردم محلی این روستا، مردمانی مهمان نواز و خونگرم هستند. شما می‌توانید با اجازه قبلی در یکی از باغ‌ها  یا حتی زمین‌های ملکی آن‌ها  اتراق کنید و تا نزدیکی‌های غروب آن جا بمانید. اما حتما با توجه به کاهش چندین درجه هوا در ابتدای شب، توصیه می‌کنیم قبل از غروب، این روستای بکر را ترک کنید. بعد از دیدن شلیر تور تفریحی سه روزه ما در بهشهر خاتمه می‌یابد و ما با توشه‌ای مملو از خاطره‌های دلنشین و سرسبز عازم دیار خود می‌شویم. محاسبات مالی ماجراجویی نکته‌های خاص ما دخل و خرجی‌ها  برای اقتصادی کردن سفر برای مسافرت‌های کم هزینه ابتدا باید این سوال را از خود بپرسیم : هدف از مسافرت چیست؟ مسافرت یعنی ساختن خاطره‌های دلنشین با تجربه‌های جدید حاصل از برهم زدن معادلات روزمره. ممکن است تجربه‌های نوین اندکی ما را دچار  سختی کند. اما اگر هدفمان را درست و عاقلانه انتخاب کرده باشیم تحمل اندکی سختی نیز خوشایند و جزئی از خاطره سازی ما می‌شود. سفر اقتصادی، سفری عاری از هتل‌های لوکس و غذاهای رستورانی است. چنان چه نوشتیم با اندکی خوش سلیقگی می‌توان یک برنامه غذایی بسیار ساده به لحاظ صرف وقت و پرانرژی به خاطربرنامه طبیعت گردی انتخاب کرد. تا ضمن این که هزینه‌ها  را کاهش دهیم اندکی از زندگی لوکس شهری فاصله بگیریم. البته در این برنامه ریزی و مدیریت مالی مبحث هزینه‌های پنهان ناگفته مانده است. از آن جایی که دیگر مجال زیادی برای پرداختن به این مقوله در این فرصت نداریم به بیان نکات کلیدی و کلی بسنده و توضیحات مبسوط درباره هزینه‌های پنهان سفر را به نوشتار بعدی موکول می‌کنیم. یکی از مهم ترین بخش‌های هزینه‌های پنهان مبحث سلامت و درمان است. به همین منظور به همراه داشتن دفترچه بیمه در گام نخست و داروهای پرکاربرد مثل انواع مسکن‌ها  و داروهای گوارشی توصیه می‌شود. همچنین می‌توان در طول سفر از معجزه گیاهان دارویی نظیر نعناع برای مصون ماندن از عوارض گوارشی استفاده کرد.  بخش دیگر هزینه‌های پنهان با مبحث خوشمزه تنقلات ارتباط دارد. در این باره می‌توان خشکبار و میوه‌ها  را جایگزین تنقلات پر ضرر بسته‌بندی شده، کرد. از آن جا که قرار بود تا می‌توانیم از هزینه‌های سفر بکاهیم در نهایت تلاش کردیم برای اطلاع شما عزیزان، حدود قیمت تمام شده این سفر را بیان کنیم. در پیشنهاد اول: ما حدود 860 کیلومتر مسافت جاده‌ای را طی می‌کنیم. اگر به صورت متوسط خودروی ما به ازای هر 100 کیلومتر هشت لیتر بنزین هزار تومانی مصرف کند، هزینه سوخت ما در رفت و برگشت عبارت است از: 68 هزار تومان هزینه اقامت سه روزه در جنگل حدود 300 هزار تومان اگر به صورتی که توصیه شد و برای هر وعده غذایی یک خانوار چهار نفره 50 هزار تومان در نظربگیریم، مجموع هزینه‌های غذایی 450 هزار تومان می‌شود. در پیشنهاد دوم مسافت طی شده با احتساب گردش‌های سه روزه حدود هزار و 400 کیلومتر است که هزینه سوخت عبارت از:  120 هزار تومان. هزینه اقامت در کلبه جنگی 300 هزار تومان و خانه‌های محلی 270 هزار تومان. هزینه خورد و خوراک نیز به صورت قبل است.