آیا تهدیدات آمریکا علیه کره‌شمالی جدی است؟

صبح روز گذشته برای ساکنان منطقه شمالی ژاپن دلهره‌آور بود. عبور موشک کره‌شمالی که در اثر اقدام نابخردانه‌ای صورت گرفته، مسافتی حدود 2700 کیلومتر را طی کرده و از روی سرزمین‌های شمالی ژاپن عبور کرد و در دریا فرود آمده بود، می‌توانست برای ژاپنی‌ها یادآور گذشته‌های دور باشد و دغدغه جدیدی بیافریند. اما به‌نظر می‌رسد این مناقشات ادامه‌دار باشد و دلیل بنیادی‌اش هم این است که چین، کره‌شمالی را در برابر آمریکا به گروگان گرفته و به موجب اینکه آمریکا، چین را تحت فشار قرار می‌دهد، او هم به‌نوعی کره را ترغیب به چنین اقداماتی می‌کند. چین بر سر دو مساله عمده مشکل دارد؛ مشکل اول چین تجاری است، به این معنا که آمریکایی‌ها در چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند و چین سالانه 450‌میلیارد دلار به بازار آمریکا کالا صادر می‌کند. ترامپ بعد از روی کار آمدن تصمیم گرفت سرمایه‌هایی را که در چین برای آمریکا کار می‌کنند به آمریکا بازگرداند تا راهی برای مبارزه با بیکاری باشد، ولی بعد به این نتیجه رسیدند که چنانچه به آمریکا برگردانند، هم کارگران دستمزد زیادتری مطالبه می‌کنند و هم مساله بیمه و حواشی آن وجود دارد. بنابراین صاحبان سرمایه‌های آمریکایی زیان خواهند کرد. این امر تا حدودی متوقف شده، ولی همچنان چین در گیرودار این قضیه با آمریکا است. مساله دوم، مساله سیاسی، نظامی است، به‌خاطر اینکه چینی‌ها چند جزیره تقریبا مصنوعی در سواحل خودشان (فلات قاره) به وجود آورده‌اند و اینها به پایگاه‌های موشکی تبدیل شده و آمریکایی‌ها به این موضوع هم اعتراض کرده‌اند. مخصوصا مانور مشترک چند روز گذشته کره‌جنوبی و آمریکا این تحرکات را در منطقه گسترش داد و احتمالا موشک دیروز در واکنش به همین اقدامات مشترک کره‌جنوبی و آمریکا بوده است. اما به‌نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها اشتباه می‌کنند، چون کره‌شمالی چیزی برای از دست دادن ندارد و درآمدش به‌خصوص از قبال چین چیزی در حدود 3‌میلیارد دلار است که با تحریم‌هایی که علیه او اعمال کرده‌اند، یک‌میلیارد دلار از این میزان کاهش پیدا کرده و 90‌درصد صادراتش به چین رفته و 5، 6‌درصد به روسیه، ولی چیزی ندارد که از دست بدهد. بنابراین آمریکا نباید سر‌به‌سر کره بگذارد و کره را تحریک کند. تنها راه‌حل مشکل پدیدآمده این است که با چینی‌ها به‌نحوی کنار بیایند و این کنار آمدن به این معناست که مساله کره تنها از طریق مذاکره و کمک‌هایی که قبلا هم مرسوم بود و چین به کره‌شمالی می‌کرد و کره روزگار خود را می‌گذراند حل شود وگرنه در این ماجرا و منازعه کره چیزی از دست نمی‌دهد و می‌تواند باعث نگرانی کره‌جنوبی، ژاپن و حتی خود آمریکا شود. از طرفی اگر کره بتواند جزیره گوام را مورد حمله قرار دهد، حیثیت ‌آمریکا در دنیا خواهد رفت و یک فضای ناامن در همه دنیا به‌وجود می‌آید. بنابراین آمریکا نباید دست به این بازی خطرناک بزند که اگر گسترش بیشتری پیدا کند، ممکن است چین و روسیه نیز وارد ماجرا شوند. از آنجا که آمریکایی‌ها از اول عادت کرده‌اند از طریق لوله تفنگ حرف خود را بزنند، ماجرا را پیچیده کرده‌اند. اینکه دائما از گزینه‌های روی میز صحبت می‌کنند، حداقل در مورد کره خیلی جای مانور ندارد. کره یک کشور کم‌مصرف و درونگراست و کشوری است که فقط به موشک‌هایش می‌نازد، ولی بالاخره قادر است که چند موشک به ‌آمریکا بزند. در قطعنامه‌ای که علیه کره صادر شد، کشورهای چین و روسیه رأی موافق دادند، چون اقدامات کره افکار بین‌المللی را دچار اضطراب کرده و از طرف دیگر نمی‌خواستند که با حمایت از کره‌شمالی روابط خود را با ‌آمریکا از این تیره‌تر کنند. اما چین در همان روزهای بعد از تحریم اعلام کرد که چنانچه بیشتر از این جلو بروید، تحریم‌های بعدی علیه کره‌شمالی را وتو خواهد کرد. اگر آمریکا دست به اقدامی بزند، کار نسنجیده‌ای کرده و خودش را با کشوری در انداخته که چیزی از دست نخواهد داد.
* استاد دانشگاه