«ابتکار» مصاف برجامی ایران و آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل را بررسی می‌کند ایران و اروپا در برابر ترامپ و نتانیاهو

محمدرضا ستاری- گروه ایران و جهان با آغاز رسمی هفتاد و دومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، بحث برجام و کشمکش‌هایی که بر اثر این توافق بین‌المللی میان ایران و آمریکا جریان دارد، همچنان موضوعی داغ در رسانه‌های داخلی و خارجی است. روز گذشته بسیاری از رسانه‌های خارجی با تحلیل محتوای سخنان مقام معظم رهبری در جمع دانش‌آموختگان نیروی انتظامی، این سخنان را هشداری برای آمریکا تلقی کرده و گزارش دادند که رهبر عالی ایران تاکید کرده که هرگونه حرکت غلط از جانب آمریکا بر علیه برجام با پاسخ ایران روبرو خواهد شد. در این زمینه شبکه تلویزیونی فرانس 24 با اشاره به اینکه رهبری اعلام کرده است که آمریکا در قضیه برجام هر روز یک شرارت نشان می‌دهد، گزارش داد: آمریکا مخالف پیشرفت ملت ایران و سایر ملت‌ها است.
خبرگزاری اسپوتنیک روسیه نیز گزارش داد: رهبر معظم انقلاب، آمریکا را از هرگونه اقدام نادرست در مورد برجام برحذر داشته است. خبرگزاری دولتی شین‌هوا چین نیز با اعلام اینکه رهبرعالی ایران به آمریکا در خصوص اقدامات ضدبرجامی هشدار داده است، نوشت: هرگونه اقدام بر علیه برجام با واکنش شدید ایران توامان خواهد شد. همچنین رسانه‌های ایتالیا، مصر، یونان، اسپانیا، لبنان و ترکیه نیز با پوشش این خبر نسبت به اقدامات آمریکا در قبال برجام اظهار نگرانی کرده و از قصد قاطع ایران برای پاسخگویی به این اقدامات سخن گفته‌اند.
برجام یادگاری برای امنیت بین‌المللی است
در همین راستا حسن روحانی رییس جمهوری کشورمان نیز که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده است، روز گذشته در جمع ایرانیان مقیم آمریکا با بیان اینکه برجام در تاریخ سیاسی منطقه و جهان همواره زنده خواهد بود، اظهار داشت: چه دولت فعلی آمریکا خوشحال باشد یا نگران، برجام یک توافق چند جانبه با حمایت قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است. برجام برای صلح و امنیت جهانی به عنوان یک یادگاری است که به جهانیان اعلام کرد، مسائل پیچیده بین‌المللی پای میز مذاکره قابل حل و فصل است. ملت ایران به جهانیان ثابت کرد هیچ گاه دروغ نگفته و نخواهد گفت و همواره بر عهد خود پایبند است.


روحانی همچنین افزود: خارج شدن از برجام به معنای زیر پاگذاشتن تعهد روشن سیاسی یک دولت است. این برای کسی افتخار نیست. ایرانیان در طول تاریخ همواره بر عهد خود استوار بوده اند. همان طور که دین و آیین ما توصیه کرده است که به عهد خود مراعات کنیم و فرهنگ ایرانی آموخته است، پای این عهد خواهیم ماند تا زمانی که طرف مقابل خود به عهد خود پایبند باشد. هیچ گاه آغازگر نقض توافق بین المللی نخواهیم بود اما اگر طرف مقابل بخواهد برابر حقوق مردم ایران تجاوزگر باشد، حتما طرف ایران پاسخ مقتضی و مناسب خواهد داد.
رفتار آمریکا مغایر با روح و متن برجام است
از سوی دیگر علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان که برای شرکت در شصت و یکمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین سفر کرده است، با اشاره به اینکه تائیدهای متناوب آژانس دلیل قاطعی برای اثبات صداقت و حسن نیت ایران در قبال تمام تعهدات برجامی است، اظهار داشت: فعالیت های هسته ای ایران تحت شفافیت حداکثری و با دسترسی های تکمیلی به سایت های هسته ای انجام می شود.
صالحی در سخنرانی خود تاکید کرد که هر گونه اقدام یا تدابیری برای تضعیف یا خنثی کردن شروط توافق هسته ای با هر بهانه و انگیزه سیاسی ، موجب مخدوش شدن و به خطر افتادن این دستاورد تاریخی خواهد شد که زیان آن نه تنها متوجه طرفهای این توافق بلکه کل جامعه بین المللی خواهد شد. همچنین رفتار خصمانه دولت آمریکا و تدابیر این کشور برای مخدوش کردن توافق هسته ای و جلوگیری از منتفع شدن ایران از توافق هسته ای ،مغایر با روح و متن برجام است.
ظریف و تیلرسون دیدار دوجانبه نخواهند داشت
علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز روز گذشته در حاشیه دیدار با رییس مرکز مطالعات خاورمیانه چین به خبرنگاران گفت: در جلسه کمیسیون ایران و 1+5 در نیویورک دیدار دوجانبه‌ای میان ظریف و تیلرسون صورت نخواهد گرفت و اگر گفت وگویی هم صورت بگیرد بین نمایندگان کشورهای 1+5 در خصوص مسائل هسته ای است. وی همچنین با بیان اینکه پس از بازگشت رئیس جمهوری جلسه شورای نظارت بر برجام تشکیل خواهد شد، تصریح کرد که هیچ اقدام حاکی از بد عهدی آمریکا نخواهد بود مگر آنکه با پاسخ مناسب ایران مواجه شده باشد.
هشدار فرانسوی‌ها به ترامپ؛ خطر از بین رفتن NPT
موضوع برجام و نگرانی‌های مربوط به آن روز گذشته در محافل بین‌الملل نیز انعکاسی وسیع داشت. یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برای چهار سال دیگر در به ریاست آژانس انتخاب شد، بار دیگر موضوع پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود را مورد تائید قرار داد و تاکید کرد: تعهداتی که ایران در چارچوب برجام به عهده گرفته است، درحال اجرا شدن است و این کشور هم اکنون تحت رژیم راستی آزمایی هسته‌ای قرار دارد. بن رودز مشاور رئیس جمهوری سابق آمریکا نیز روز گذشته در صفحه توئیتر خود خروج آمریکا از توافق هسته‌ای را باعث ایجاد بحران داخلی در این کشور اعلام کرد و گفت که این اقدام به شدت به اعتبار بین‌المللی آمریکا برای دستیابی به سایر توافق‌ها ضربه می‌زند.
اما نکته مهم در خصوص اظهارات روز گذشته مقامات بین‌المللی نسبت به اقدامات ضدبرجامی آمریکا هشدار دیپلمات‌های فرانسوی به ترامپ در خصوص از بین رفتن NPT (معاهده منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای) است. دیپلمات‌های فرانسوی با بیان اینکه امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه در دیدار خود با ترامپ به او در مورد تضعیف توافق هسته‌ای هشدار خواهد داد، اعلام کردند: این عمل باعث تشدید تنش در منطقه شده و لغو برجام سرآغازی برای از بین رفتن NPT خواهد بود.
سناریوهای آمریکا برای مقابله با برجام
در خصوص اقدامات آمریکا در قبال برجام چند نکته مهم وجود دارد که کارشناسان آنها را از زوایای مختلف مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. نخستین مساله این است که آمریکا به لحاظ حقوقی قادر به لغو برجام نیست، چرا که برجام توافقی چند جانبه میان ایران و گروه 1+5 است که با قطعنامه 2231 به تائید شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده است. با این وجود واشنگتن به واسطه قدرت بین‌المللی خود توان اثرگذاری سیاسی بر روی برجام را داراست و می‌تواند از این رهگذر منافع حاصل از آن را برای ایران و سایر شرکای برجام محدود سازد. البته بسیاری از تحلیل‌گران شکاف فراآتلانتیکی میان آمریکا و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن ترامپ را ابزاری مناسب در دستان ایران و اروپا برای محافظت از برجام و دستاوردهای آن می‌دانند.
از سوی دیگر گفته می‌شود که ترامپ با شراکت نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و برخی از متحدان منطقه‌ای خود در نخستین حضورش در مجمع عمومی امسال قصد دارد با بهانه کردن برجام سرپوشی بر چالش‌های داخلی و بین‌المللی آمریکا بگذارد. این یک اصل شایع در روابط بین‌الملل است که وقتی کشوری با مشکلات داخلی دست به گریبان است، سعی کند با یک دستاویز خارج از مرزهای خود، فضای عمومی داخل را مدیریت و منحرف کند. از زمان روی کار ترامپ در آمریکا، دولت وی تقریباً هر هفته درگیر چالش‌های داخلی بوده و از همین منظر است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که دولت ترامپ تاکنون علیرغم تمام موضع‌گیری‌ها ناچار به تائید برجام بوده و تمدید تعلیق تحریم‌های 120 روزه ایران که چند روز قبل توسط آمریکا صورت گرفت نشان می‌دهد که واشنگتن قصدی جدی برای لغو یا خروج یکجانبه از برجام را ندارد. این کارشناسان تاکید می‌کنند که مقابله با برجام ابزاری است که ترامپ می‌خواهد با استفاده از آن برای مدیریت چالش‌های داخلی و بین‌المللی آمریکا زمان بخرد.
اما عده‌ای دیگر از تحلیل‌گران بر این ادعا هستند که مساله کارشکنی در قبال برجام از سوی آمریکا نوعی ردگم کنی برای تدوین و اجرایی کردن استراتژی این کشور برای مقابله با نقش منطقه‌ای ایران است. صحبت‌های نتانیاهو مبنی بر حضور ایران در سوریه و اینکه در فضای رسانه‌ای مطرح می‌شد که جنگی جدید در خاورمیانه در راه است، همگی موید این نکته است که آمریکا در خاورمیانه به فکر اجرایی کردن نوعی راهبرد برای بهره‌گیری از تحولات آتی میدانی منطقه است.
در این راستا مجله معتبر آمریکایی فارین افرز در گزارش اخیر خود در این خصوص می‌نویسد: آمریکا سه گزینه استفاده از تحریم و ائتلاف به رهبری عربستان برای افزایش فشار بر ایران، پیگیری تغییر رفتار ایران و رویکرد عادی‌سازی روابط با ایران را در پیش‌رو دارد. تحریم‌های کارساز ماحصل فضای فکری بود که محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهوری سابق ایران در خصوص این کشور ایجاد کرده بود. اما امروز چنین حمایتی از سوی جامعه بین‌المللی علیه ایران وجود ندارد؛ چرا که ایران به تعهداتش در برجام پایبند است. دولت روحانی به طور عاقلانه‌ای باب ارتباط با جهان بین الملل را باز کرده و تحریم‌های ثانویه برداشته شده است. این اختلاف‌نظر میان کشورهای اروپایی و آمریکا احتمال همراهی اروپایی‌ها با تحریم‌های جدید اقتصادی علیه ایران را کم‌تر کرده است.
به گزارش ایلنا، نویسنده این گزارش مدعی شده در نهایت یک رویارویی منطقه‌ای با ایران می‌تواند به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود. این رویارویی از هر درگیری در منطقه خاورمیانه می‌تواند دامنه‌دارتر باشد؛ چرا که ایران در سراسر منطقه نیروهای نیابتی دارد که می‌تواند بر اقتصاد جهانی اثری باور نکردنی داشته باشد. آمریکا باید بپذیرد ایران یک قدرت منطقه‌ای است که در معادلات امنیتی منطقه جایگاه مهمی دارد. ایران هم باید بداند که حضور فعال آمریکا در خاورمیانه اجتناب‌ناپذیر است.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری در جمع ایرانیان مقیم آمریکا: برجام در تاریخ سیاسی منطقه و جهان همواره زنده خواهد بود «ابتکار» در گفت وگو با نمایندگان مجلس اعلام اسامی فراکسیون امید را بررسی کرد خط و نشان فراکسیون امید برای عهد شکنان اسحاق جهانگیری: وزارت خارجه در حال فعال‌سازی دیپلماسی اقتصادی است جلال خوشچهره اهداف دولت روحانی و منتقدانش «ابتکار» مصاف برجامی ایران و آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل را بررسی می‌کند ایران و اروپا در برابر ترامپ و نتانیاهو رعایت قانون حقوق مولف چه تاثیری روی کیفیت آثار سینمایی می‌گذارد؟ کپی رایت ، درد و دل مشترک تهیه کنندگان سینما افزایش قیمت بنزین عربستان چه درس‌هایی برای ایران دارد؟ تلنگر بنزینی همسایه «ابتکار» از ضرورت کنترل فعالیت کودکان در فضای مجازی توسط والدین گزارش می‌دهد نهنگ آبی در تور نظارت «ابتکار» از روند آغاز تفحص در شهرداری تهران گزارش می دهد بهشتی ها زیر ذره بین درگیری بابک زنجانی با وکیل شرکت نفت و اخراج از چهاردهمین جلسه رسیدگی به پرونده فساد نفتی: محسن رهامی: منافع اصلاح طلبان در قالب منافع کلی کشور تامین می‌شود رئیس قوه قضائیه مطرح کرد لزوم تشکیل کارگروه بررسی راهکارهای حقوقی حمایت از مسلمانان میانمار گزارش پایگاه تحلیلی نشنال اینترست صبرِ بی‌نهایت و دیپلماسی هوشمندانه ایران به بار نشسته است