بیماری های روانی در کشور تحت پوشش بیمه نیستند رنج مضاعف روان

گروه جامعه - فریبا نباتی: آمار دقیق و مدونی ندارند، اما بنابر آماری که 5 سال پیش منتشر شد، می گویند بیش از 23 درصد مردم به انواع آن دچار هستند، آماری که گفته می شود در سال های اخیر روند صعودی پیدا کرده است. صحبت از اختلالات روانی است، مساله ای که به رغم افزایش آمار آن در سال های اخیر و اذعان مسئولان به آن، چندان مورد توجه نیست.
اختلال روانی 4/23 درصد ایرانی ها
براساس پایش ملی که در سال 90 صورت گرفت 4 / 23 درصد افراد جامعه دچار انواع اختلالات روانی هستند در میان این اختلالات، افسردگی بالاترین آمار را به خود اختصاص داده است. براساس آماری که چندی پیش وزیر بهداشت اعلام کرد 6/ 12درصد از ایرانی ها دچار افسردگی هستند.
در اولین پژوهشی که برای اولین بار جهت تعیین بار بیماری‌ها در ایران در دبیرخانه تحقیقات کاربردی معاونت سلامت و اداره سلامت روان و گروه پژوهشگران بدون مرز از سال 1381 تا1383 انجام شد، بار بیماری‌ها در سه استان بوشهر، چهارمحال و بختیاری و آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج این پژوهش بار بیماری‌های روانی پس از حوادث غیرعمومی به طور مشترک با بیماری‌های قلبی عروقی، رتبه دوم را به خود اختصاص داد. به این ترتیب که 28 درصد بار بیماری‌ها متعلق به حوادث غیرعمومی، 14 درصد متعلق به بیماری‌های قلبی عروقی و 14 درصد متعلق به بیماری‌های روانی بود.


هر چند در این پژوهش رتبه دوم به صورت مشترک به بیماری های روانی و قلبی و عروقی رسید اما طولانی بودن ناتوانی پس از شیوع بیماری در بیماری های روانی نسبت به بیماری های قلبی و عروقی که مرگ زودهنگام بیمار را در پی داشت سبب شد بیماری های روانی وضعیت بغرنج تری داشته باشد.
بار اقتصادی بالای بیماری های روانی
موضوع مهم در بیماری های روانی تنها خود بیماری نیست. افراد درگیر با این بیماری گذشته از مشکلات اجتماعی با مشکلات اقتصادی نیز درگیر هستند. این افراد به دلیل اینکه نمی توانند به صورت درست در محل کار خود حاضر شوند اغلب شغل خود را از دست می دهند این در کنار هزینه های درمان سبب می شود بار اقتصادی بالایی به خانواده های درگیر تحمیل شود.
هر چند وزارت بهداشت در سال های اخیر با افزایش
تخت های بیمارستانی در حوزه روان تلاش کرده است به این موضوع بها دهد اما این مساله تنها با افزایش تخت های بیمارستانی حل نمی شود. براساس اعلام مسئولان بیمه ها خدمات روانپزشکی را به صورت کامل پوشش نمی دهند. موضوعی که باعث شده است این دسته از بیماران به دلیل هزینه های سنگین تمایل چندانی برای پیگیری درمان نداشته باشند.
عدم پوشش بیمه ای بیمارستان های خصوصی
مسئله درمان بیماران روانی موجب انتقاد رییس انجمن روانپزشکان ایران نیز شده است. او در گفت و گو با ایسنا، با انتقاد از تبعیض بیمه‌ها نسبت به عدم پوشش بیمه‌ای خدمات روانپزشکی در بیمارستان‌های خصوصی، می‌گوید: تعداد تخت‌های بیمارستان‌های دانشگاهی و دولتی از نظر کیفیت و کمیت پاسخگوی انبوه بیماران این حوزه نیست. با توجه به این موضوع، تعدادی از بیماران به اجبار در بخش خصوصی بستری می‌شوند و بیمه‌های تامین اجتماعی و سلامت نیز با هیچ کدام از بیمارستان‌های خصوصی در زمینه پوشش خدمات حوزه روانپزشکی قرارداد ندارند.اگر بیماران بعد از بستری شدن در بخش خصوصی، برای پس گرفتن هزینه‌های خود به بیمه‌ها مراجعه کنند، مبلغی به آنها پرداخت نمی‌شود. در عین حال محدودیت 56 روزه‌ای که بیمه‌ها برای مدت زمان بستری شدن بیماران دچار اختلالات روان در بیمارستان‌ها در نظر گرفته‌اند، منصفانه نیست؛ چرا که محاسبه‌ای علمی وجود ندارد که نشان دهد این تعداد روز برای درمان بیمار کافی است.
دکتر احمد جلیلی ادامه می دهد: اگر بیماری شرایط محیطی مناسبی داشته باشد و داروهای خود را به خوبی مصرف کند، از عود بیماری جلوگیری می‌شود که به این ترتیب در طول یک سال بیشتر از یک مرتبه نیاز به بستری پیدا نمی‌کند. اما ممکن است بیمار دیگری نیاز به چندین بار بستری داشته باشد؛ به همین دلیل عدم پوشش بیمه‌ای کافی باعث می‌شود که آنها نتوانند مدت زمان کافی بستری شوند. این اتفاق سبب از کار افتادگی و رنج آنها و خانواده‌شان می‌شود و حتی ممکن است خطرات جانی پیش آید.
30 سال کار درمان با تعرفه‌های غیر واقعی
جلیلی اما تعرفه‌های پزشکی در این حوزه را غیر واقعی
می داند و ادامه می‌دهد: به تایید همه مسئولانی که تاکنون در وزارت بهداشت یا انجمن‌های علمی پزشکی سمتی داشته‌اند، این تعرفه‌ها غیر واقعی است و باعث بروز بسیاری از مشکلات و تخطی‌ها شده‌ است. 30 سال است که مغایر با میزان تورم سالیانه کشور، دولت مانع از تغییر تعرفه‌ها می‌شود.
هر صنفی که در کشور مشغول به فعالیت است، می‌تواند تعرفه خود را تعیین و به آن رسیدگی ‌کند، اما پزشکان چنین اجازه‌ای ندارند. عدم تغییر تعرفه‌ها به جز صدمه به مردم، منجر به مسائل اخلاقی، اجتماعی و تخریب روابط پزشک و بیمار شده‌ است.تغییر تعرفه‌ها در حوزه مهم‌ترین مساله زندگی مردم، پیامدهای بدی برای مردم، جامعه پزشکی و سلامت عمومی داشته است. موضوع تعرفه‌ها مهمتر از میزان پوشش تعداد روزهای بستری بیماران روانی از سوی بیمه‌هاست. چرا که بیشتر آنها نیاز به بستری شدن پیدا نمی‌کنند. تعرفه‌های غیر واقعی در مورد همه رشته‌های پزشکی وجود دارد، اما در زمینه تعرفه‌های روانپزشکی اجحاف مضاعفی صورت گرفته است.
به گفته رئیس انجمن روانپزشکان ایران محرومیت بیماران سرپایی مبتلا به اختلالات روان در استفاده از پوشش‌های بیمه‌ای، بسیار چشمگیر است. او در این رابطه می گوید: وزرای سابق  و فعلی بهداشت و درمان بارها به این مسئله اذعان کرده‌اند اما به نظر می‌رسد موضوع تعرفه‌ها به جای اینکه به سلامت اجتماع مربوط باشد به یک مسئله سیاسی تبدیل شده است. چرا که طی 30 سال گذشته تعرفه‌های پزشکی همچنان پایین نگه داشته شده است.
او ادامه می‌دهد: بیمه‌ای به نام تکمیلی در کشور وجود دارد که خلاف قانون است. تنها کسانی که نمی‌توانند از این بیمه‌ها استفاده ‌کنند نیز بیماران روانی هستند؛ چرا که این بیمه‌ها اعلام کرده‌اند که هزینه بستری شدن آنها را قبول نمی‌کنند.
جلیلی همچنین با اشاره به تاثیر بیماری‌های روانی بر سلامت جسمی افراد تصریح می‌کند: برخی از بیماران اصلا به روانپزشک مراجعه نمی‌کنند که این اقدام آنها باعث مزمن شدن بیماری می‌شود. بعضی از بیماری‌ها نیز مانند فشار خون، عروق کرونر، دیابت و ... به طور مستقیم با تداوم اضطراب، افسردگی و بیماری‌هایی از این دست ارتباط دارند. بیماران روانی نمی‌توانند از بیمه‌ها استفاده کنند، اما زمانی که مبتلا به بیماری‌های قلبی می‌شوند و به عمل‌های جراحی پر هزینه نیاز پیدا می‌کنند، بیمه هزینه آنها را پرداخت می‌کند.جلیلی می‌گوید: سیستم ایده‌آل برای حل این مشکلات، تصویب تعرفه‌های واقعی پزشکی است.ما بیمه واقعی نداریم و این سازمان‌ها فرمایشی هستند .شفاف بودن عملکرد بیمه‌ها نیز در رفع این مشکلات موثر است. بیمارستان‌های خصوصی اگر بخواهند با تعرفه بیمه‌ها کار کنند، ورشکست می‌شوند. حذف رابطه مالی مراکز درمانی با بیمار یکی از نتایج عملکرد درست بیمه‌ها است.
سایر اخبار این روزنامه