روزنامه آرمان امروز
1396/06/30
تدبير خردورزانه در برابر ادبيات غير‌مدبرانه
سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل در مجموع نشان‌دهنده رودررویی تدبیر خردورزانه با ادبیات غیرمدبرانه بود. اگر بخواهیم در یک جمله این معنا و آنچه را او در صحن مجمع عمومی سازمان ملل گفت ارزیابی کنیم، می‌توانیم همین تقابل را مورد توجه قرار دهیم. روحانی برمحوریت اعتدال به‌عنوان گفتمانی فربه‌شده از داخل ایران متمایل به عرصه بین‌المللی سخن گفت و به جای برگزیدن لحن غیردیپلماتیک و غیرسیاسی که ترامپ برگزیده بود، لحنی سیاسی و دیپلماتیک برگزید و ضمن بیان مواضع ایران به پاسخ درباب آنچه ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح کرده بود، پرداخت. این پاسخ نه تند، بلکه دارای جنبه‌های عقلانی بود که نشان می‌داد او با ادبیات نظام بین‌الملل آشنا، در عرصه عملکرد رسانه‌ای دارای دقت و در عین حال خواهان دفاع معقول و نقد منصفانه در چارچوب ادبیات سیاسی در نظام بین‌الملل است. در ضمن او بر همین مبنا در کنار دفاع معقول به نقد منصفانه پرداخت و به جای نفی ایالات متحده آمریکا منزلت ملت آمریکا و عدم تناسب گفتار و ادعاهای ترامپ با این منزلت را مطرح کرد. او به جای جنبه سلبی و نفی آمریکا در یکی از بهترین سخنرانی‌های موجود از این جهت، نشان داد که ایران در سخنرانی او درحال تبدیل گفتمان پیشین خود برای معرفی انقلاب اسلامی در قالب نفی ایالات متحده آمریکا به سمت اثبات اصول و ارزش‌هایی است که در چارچوب انقلاب اسلامی و فرهنگ ملی ایرانیان مطرح میشود. از این جهت است که او به تاریخ ایران ارجاع داد و 3بار از عنوان یهودیت و حمایت ایران از یهودیان و دیگر اقلیت‌های مذهبی سخن گفت و در این مسیر، از یک سو به‌جای دفاع غیرمعقول از عملکردها، به نقد منصفانه ادبیات ترامپ روی آورد و از سوی دیگر به دیدگاه‌ها و باورهای ایجابی که ملت ایران بدان باور دارد، پرداخت. از این جهت می‌توان گفت او این کلیت را رعایت کرد. از سوی دیگر ستون فقرات گفت‌وگو‌های او در حوزه سیاست به برجام باز می‌گشت. او برجام را نه‌تنها یک سند بین‌المللی با امضای 5 قدرت بزرگ جهانی به اضافه آمریکا دانست، بلکه آن را سندی بین‌المللی با امضای همه ملت‌ها خواند، چرا که پس از توافق ژنو و برجام، در شورای امنیت سازمان ملل متحد در باب فعالیت‌های بعدی ایران تصمیم‌گیری نهایی صورت پذیرفت. بنابر این باید بگوییم که او در اینجا نیز تلاش کرد از جنبه ایجابی استفاده کند و در عین حال قاطعانه اعلام کرد ایران به هیچ وجه از برجام خارج نخواهد شد، اما اگر کشوری از برجام خارج شود، مناسب و متناسب با عملکرد او همه گزینه‌ها را در نظر خواهد گرفت. از این رو باید گفت روحانی مساله اصلی را در فضای بین‌المللی پس از روی کار آمدن ترامپ که هم‌اکنون نقطه کانونی اختلاف میان ایران و آمریکا است، تا حدود زیادی با نگرش منطقی و خردورزانه و ادبیات دیپلماتیک قابل پذیرش در صحنه بین‌المللی مطرح نمود. بعد سومی که باید در ارتباط با سخنرانی اخیر رئیس‌جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل در نظر گرفت، به سخنرانی ترامپ بازمی‌گردد. ترامپ مواضع و نقدهایی را در ارتباط با ایران مطرح کرد که درست یا نادرست با ادبیاتی بسیار سخیف و دور از منطق ادبیات سیاسی و پذیرفته‌شده دیپلماتیک بیان شد. اگر روحانی وارد پاسخ گفتن متقابل در برابر آن نقدها می‌شد، استمرار آنها موجب ایجاد فضایی کنترل‌ناشدنی می‌گشت؛ بنابراین او بسیار زیرکانه به‌جای اینکه پاسخ آن اتهامات را با آن ادبیات غیرمنطقی بدهد، شأن، منزلت، جایگاه و تلاش‌های ایران برای گسترش دموکراسی بعد از انقلاب اسلامی و همچنین تاکید بر حقوق شهروندی را مدنظر قرار داد. اینجا نیز روحانی اعتدال در گفتار، رفتار و کنش خود را در بیان سخنرانی از لحاظ لحن و همچنین از منظر منطق بیان حفظ کرد. از این جهت پس از سخنرانی اوست که شبکه‌های گوناگون در نقد و بررسی آن به این نکته توجه کرده‌اند و بیش از این توجه خواهند کرد. نکته دیگری که نکته‌ای اساسی است، تاکید او بر اصل مذاکره در دولت ایران و اراده حاکم بر تهران است. او به نفی مذاکره با آمریکا که نپرداخت هیچ؛ بر این نکته تاکید داشت که ایران آمادگی دارد گسترش مذاکرات را به‌صورت هدفمند و معنادار دنبال کند تا در بسیاری از مسائل بتواند به حل آنچه به‌عنوان چالش میان ایران و نظام بین‌الملل مطرح است، نائل آید. در وضعیتی که آمریکا تلاش دارد ایران را به عنوان مرکز اسلام‌هراسی و دهشت‌افکنی منطقه‌ای معرفی کند و بدین ترتیب اجماع جهانی علیه ایران را با محاصره منطقه‌ای گره زند، این منطق روحانی اگر چه سخنرانی مورد درخواست یا آتشین برخی از جناح‌های رادیکال محسوب نمی‌شود، اما از منظر منطق موجود در ادبیات سیاسی یک سخنرانی خردورزانه، دیپلماتیک و با درنظرگرفتن همه جوانب عملگرایانه در وضعیت کنونی ایران در نظم منطقه‌ای و نظام بین‌الملل است.* تحلیلگر بین‌الملل و آینده‌پژوه سیاسی
سایر اخبار این روزنامه
بزرگترین همکاری ایران و انگلیس در پسابرجام
کشتی گرفتن بانوی ایرانی در ترکمنستان
یادداشت های اختصاصی
تدبير خردورزانه در برابر ادبيات غير‌مدبرانه
دیدار ضرغامی با حسین کروبی!
بازتاب رسانه‌ای سخنرانی روحانی در سازمان ملل
دیدار ضرغامی با حسین کروبی!
ایران مرزها را روی اقلیم خواهد بست
بزرگترین همکاری ایران و انگلیس در پسابرجام
نمی‌شود یک جا سبد گذاشت و جای دیگری سینه زد
قاتل آتنا به دار آویخته شد
۱۵ روز زمان برای کاهش صف وام ازدواج
اهل مذاکره‌ایم؛ نه با زبان‌تهدید
روحانی به وعده‌هایش عمل می‌کند
کلید پاستور۱۴۰۰ در‌جیب‌جهانگیری
ضرورت تغییرنگاه در مدیریت
