احتمال درگیری بین تركيه و كردستان عراق

آرمان: اصرار بارزانی و مقامات اقلیم کردستان عراق بر اجرای همه‌پرسی شرایط خطرناکی را در منطقه ایجاد کرد. حکومت مرکزی عراق بارها بر امکان مقابله با این اقدام تاکید کرده بود و دولت‌های ایران و ترکیه نیز دوشادوش مقامات عراقی در چندهفته اخیر به مسئولان برگزاری رفراندوم در اقلیم هشدار می‌دادند. در ماده اول قانون اساسی عراق مصوب سال۲۰۰۵ که کردها خود یکی از طرف‌های اصلی در تدوین و تصویب آن هستند، تاکید شده «عراق کشوری فدرال است که قانون اساسی ضامن وحدت آن می‌باشد» و در ماده ۱۳ ذکر می‌شود «قانون اساسی عالی‌ترین قانون در کشور است و تصویب هر قانونی که به اتخاذ تصمیمی بر خلاف قانون اساسی منجر شود، جایز نیست». حال اما همه‌پرسی برگزار شد و دیدگان بسیاری با نگرانی منتظر جرقه آتش در انبار کاه کردستان است. بیش از همه هم واکنش مقامات ترکیه‌ای و تهدیدات علنی آنان احتمال ایجاد درگیری جدید، آن هم در منطقه‌ای که هنوز به طور کامل از مصیبت‌های جنگ با داعش رهایی نیافته، نگران‌کننده است.
ناگهان اردوغان!
رئیس‌جمهور ترکیه دیروز در واکنش به رفراندوم استقلال کردستان عراق، ضمن تاکید بر غیرقانونی بودن این رفراندوم، تهدید کرد کشورش اجازه انتقال نفت کردستان عراق از خاک ترکیه را نمی‌دهد. رجیب طیب اردوغان، در کنفرانس مطبوعاتی در استانبول خاطرنشان کرد: همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق غیرقانونی است و ترکیه آن را غیرمشروع می‌داند و به‌هیچ‌وجه آن را به رسمیت نخواهد شناخت. از نظر ما وحدت و تمامیت ارضی عراق بسیار مهم است. اردوغان همچنین از آمادگی کشورش برای اعمال تحریم‌ها علیه کردستان عراق به‌عنوان اقدامی تنبیهی در پاسخ به این رفراندوم خبر داد و گفت: می‌خواهم بدانید ترکیه در سطح سیاسی، تجاری و امنیتی هر اقدامی لازم باشد، اتخاذ خواهد کرد. همین حالا هم نیروهای نظامی ما در مرزهای شمال عراق مستقر هستند. ایران هم هر آنچه لازم باشد، انجام می‌دهد. نیروهای هوایی ترکیه در حال حاضر در آماده‌باش کامل هستند. اردوغان تصریح کرد: بعد از یک روز می‌بینیم که اقلیم کردستان به کجا نفت می‌فروشد؟ قدرت دست ماست و وقتی مرزهایمان را ببندیم، این مساله پایان می‌یابد. عراق به‌عنوان یک کشور نیازمند اتحاد است و تلاش‌ها برای تفرقه‌افکنی غیرقابل‌قبول است و ما در حال حاضر تنها به طرف عراقی اجازه عبور می‌دهیم و این هفته تدابیر دیگری را اتخاذ می‌کنیم و گذرگاه خابور را می‌بندیم. وی گفت: مسئولان کردستان عراق باید بدانند نباید بدون هماهنگی تصمیم‌های احساسی و هیجانی اتخاذ کنند. اسرائیل هم باید به حمایت‌های دیپلماتیکش از کردستان عراق پایان دهد. در زمان مناسب اقدامات بیشتری را اتاذ خواهیم کرد، چرا که این همه‌پرسی غیرقانونی است و قانون اساسی عراق هم آن را تایید نمی‌کند. رئیس‌جمهور ترکیه تصریح کرد: ما هرگز اجازه تاسیس چنین کشوری را در مرزهایمان نمی‌دهیم. همان‌طور که گفتم، یک شب ناگهانی وارد می‌شویم. ما این کار را در عملیات سپر فرات در سوریه انجام دادیم؛ همه گزینه‌ها در عراق و سوریه برای ما روی میز است. ما گام‌های جدیدی برمی‌داریم. ۲۰۰۰کیلومتر مربع را از وجود داعش پاک کردیم و برای چنین کاری در عراق خویشتنداری نمی‌کنیم. رئیس‌جمهور ترکیه تاکید کرد: چنین تحولاتی خطری استراتژیک برای منطقه و ترکیه است. برای حفاظت از خود هر آنچه لازم باشد، انجام می‌دهیم.
جنگ موردی


بنعالی ییلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه هم در پاسخ به حمایت اسرائیل از رفراندم استقلال کردستان عراق گفت: این رژیم محاسبات خاص خود را دارد و همچنین در داخل رژیم مشکلاتی وجود دارد. برهمین اساس تعجبی نیست که از این مساله به‌نفع خود استفاده کند. اسرائیل می‌خواهد با این مساله موقعیت خود را ارتقا دهد. وی درباره اتخاذ تدابیر امنیتی در قبال رفراندوم کردستان عراق گفت: مردم نگران نباشند؛ ما وارد جنگ تمام‌عیار نمی‌شویم. عملیات ما موردی و در دفاع از مرزهایمان خواهد بود. او درباره همکاری‌های مشترک میان ایران، عراق و ترکیه گفت: یک حساسیت مشترک در قبال این رفراندوم وجود دارد؛ ما این مساله را از نگاه یک جنگ قومی نمی‌بینیم. ییلدیریم اضافه کرد: ما در برابر اقدامی که به اشتباه بر آن اصرار ورزیده می‌شود، پاسخ خواهیم داد. رفراندوم کردستان عراق هزینه‌ بالایی برای منطقه دارد. ییلدیریم اضافه کرد: این رفراندوم براساس یک لجبازی در حال انجام است. این رفراندم غیرمشروع است. ما نتایج این رفراندوم را به رسمیت نمی‌شناسیم، زیرا چنین اتفاقی هیچ‌گونه فایده‌ای برای صلح و ثبات نخواهد داشت. تنها باعث افزایش بحران می‌شود. در واقع این رفراندوم بدون درنظرگرفتن آینده دیگر گروه‌های قومیتی از جمله ترکمن‌ها، ایزدی‌ها و ترک‌ها اتخاذ شده است. او افزود: از این پس مدیریت و کنترل گذرگاه‌های مرزی و حریم هوایی در دست دولت مرکزی است. خطوط انتقال نفت شامل این مساله می‌شود. اکنون دولت مشروع پیش‌روی ما بغداد است. در حال حاضر دیدارها ادامه دارد. اجرای آن مدت‌زمانی طولانی می‌کشد، اما درخواست رسمی آنها را دریافت کردیم؛ از امروز این روند آغاز می‌شود. وی گفت: بارزانی مشکلاتی در اداره کشور دارد. ما این رفراندوم را تهدیدی علیه امنیت ملی کشورمان می‌دانیم. آمریکا نیز اعلام کرد که این رفراندوم کار درستی نیست.