روزنامه آفتاب یزد
1396/08/04
شما را فراموش نکرده‌ایم
31 ماه از گروگان گرفتن ملوانان ایرانی گذشت و خبری نشد. آفتاب یزد با سخنگوی وزارت خـارجه در این بــاره گفتگو کرده اســت. او به ما گفت به ســــرنخ‌هایی رسیـده‌اند. فرماندار کنارک هم اذعان نمود چندین بار پــول فرستاده شده اما مشخص گردیده دریافت‌کنندگان طـرف اصلی نبوده‌اند. یک عضو کمیسیون امنیت ملی هم تاکید دارد که باید به دنبال کانالهای جدید بود. به هر حال امید همچنان وجود دارد.آفتاب یزد- گروه سیاسی: نام «دزد دریایی» که به گوش می‌خورَد و به چشم می‌آید ، ناخودآگاه تصویر کاپیتان «جک اسپارو» در مجموعه فیلم‌ها‌ی «دزدان دریایی کارائیب»، در ذهن‌ها نقش می‌بندد که ماجراجویی‌ها، لباس مخصوص و چهره پردازی جالب توجه جانی دپ در نقش دزد دریایی، خنده‌دار و هیجان انگیز در نگاه مخاطب به نظر می‌رسید اما واقعیتِ «دزدی دریایی»، ورای ماجراجویی‌های طنزگونه کاپیتان اسپارو است. آنچه در واقعیت به وقوع می‌پیوندد یک آدم‌ربایی واقعی است. اتفاقی هولناک، دردناک و اندوهناک که تلخی آن می‌تواند، کام یک ملت را تا سال‌ها تلخ کند؛ واقعه‌ای که برای مردم سرزمین ایران در ششم فروردین ماه 94 در میانه‌های عید نوروز رخ داد. 21 ملوان بلوچ در آبهای نزدیک سواحل کشور سومالی، توسط دزدان دریایی به گروگان گرفته شدند و تا به هنگام نگارش این سطور، پس از گذشت 31 ماه ، 8 نفر از آنها همچنان اسیر و دربند دزدان دریایی سومالیایی هستند که هر از گاه آن هم با فواصل زمانی طولانی، خبری پیرامون آنها از حنجره مسئولان خارج میشود و پس از آن هم گرد فراموشی بر آنها و کشتی به گل نشسته شان در آبهای سومالی می‌نشیند و اخباری درباره شان نه دیده میشود و نه شنیده. اما روز گذشته «آفتاب یزد» به تکاپو افتاد تا یاد هموطنان ایرانی‌اش را زنده کند و یادآور شود که این دزدان دریایی با کاپیتان جک اسپارو از ریشه تفاوت دارند و جان صیادان ایرانی همچنان در گرو گروگان‌گیران است!
**
ماجرای یک گروگان گیری
بهمن ماه 93 از شهرستان کنارکِ استان سیستان و بلوچستان، 21 صیاد ایرانی، با یک لنج به آبهای دریای عمان رفتند و در روز ششم فروردین‌ماه ٩۴ توسط دزدان دریایی سومالی ربوده شدند. بنا بر خبرهای منتشر شده در هفدهمین ماه از این آدم ربایی، 8 نفر از هموطنانمان بر اثر شکنجه جسمی، وضعیت نامناسب بهداشتی و کمبود مواد غذایی کشته و 5 نفر نیز موفق به فرار شدند. اکنون طبق همان اخبار، 8 نفر در اختیار دزدان دریایی هستند. چندی پس از وقوع این حادثه، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نشست خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره اسارت صیادان ایرانی در سومالی گفت که «ما با سومالی رابطه نداریم و در قطع رابطه هستیم. دولت کارآمدی در سومالی وجود ندارد.» قاسمی در آن زمان، اطلاع‌رسانی در این باره را خیلی به نفع این افراد اسیر، ندانست. از همین روی برای یافتن راهی برای ارتباط با دولت وقت سومالی، مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان در نامه ای به «حسن شیخ محمود»، رئیس جمهوری سومالی خواستار «پیگیری و تلاش برای آزادی اسیران ایرانی دربند دزدان سومالیایی» شد.
پس از این وقایع، هر از گاه خبری از این 8 نفر به شکلی جسته و گریخته در رسانه‌ها به انتشار می‌رسید تا آن که در بهمن ماه سال گذشته ویدئویی از 4 تن از اسرا با نام‌ها‌ی ابراهیم بلوچ‌نیا، جلال دهواری، عبدالله نوهانی و محمد شریف پناهنده منتشر شد که در آن از دولت و خیرین ایرانی کمک خواسته بودند. در همان آغازین ماه‌های این آدم‌ربایی گفته شد که مبلغ درخواستی دزدان دریایی برای ناخدای لنج، 150 هزار دلار است و برای باقی هم هزینه ای به اندازه 30 هزار دلار تعیین شده است. در خلال انتشار این اخبار مردم در فضای مجازی به انحاء مختلف خواستار آزادی ماهیگران بلوچ بودند و با ایجاد هشتگ‌ها‌ی گوناگون همچون « #آزادی_صیادان_ایرانی» تلاش می‌کردند تا شاید بتوانند توجه دولت سایر کشورها را به «جان شیرین» اسیران بلوچ جلب کنند و به ابراز همدردی با خانواده‌ها‌ی آنها بپردازند.
حال 31 ماه از اسارت این صیادان می‌گذرد. اگر از مسئولان درباره گروگان‌ها سوالی نشود، آنها به شکل خودجوش پیرامون وضعیت این اسرا سخنی بر زبان نمی‌آورند. اما گاه تنها کاربری در فضا مجازی یاد این ماهیگیران ربوده شده را زنده نگاه می‌دارد.
**
پرونده ربایش مفتوح است
برای پی بردن به آخرین وضعیت اسرای بلوچ در سومالی آفتاب یزد به سراغ بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه مان رفت. قاسمی در این باره اظهار داشت: «این تراژدی تلخ را هیچ کس نمی‌تواند فراموش کند و موضوعی نیست که بتوان آن را از خاطر برد. پرونده آن مفتوح و برروی میز مسئولان ذی ربط قرار دارد و با درایت و آرامش لازم برای این نوع پرونده‌ها، در حال پیگیری این پرونده هستند تا بتوانند کمک کنند برای آزادی هرچه سریعتر آنها تا این افراد هر چه سریعتر به مام وطن بازگردند.»
وی افزود:« قطعا تاجایی که من مطلع هستم این پرونده به عنوان یک پرونده جدی که مربوط به سرنوشت تعدادی از هموطنان ما است که در گرو دزدان دریایی و گروههای مافیایی هستند، مورد پیگیری توسط ارگان‌ها‌ی ذی ربط است. وزارت خارجه نیز همراه با سایر ارگان‌ها، تلاش‌ها‌ی موثری داشته و به این تلاش‌ها‌یش ادامه خواهد داد.
در مجموع با توجه به اینکه این حادثه یک مسئله کشوری است، یک کار گروهی و جمعی را طلب می‌نمود و امیدواریم که علی رغم همه مشکلاتی که وجود دارد این صیادان به زودی آزاد شوند و به کشور خودشان بازگردند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان امیدی برای آزادی این 8 نفر در سال جاری داشت، عنوان کرد: «به هر حال آدمی بدون امید نمی‌تواند زندگی کند. اقداماتی که در دست انجام است و از گذشته انجام شده، حاکی از آن است که این پرونده هرگز بسته و فراموش نخواهد شد. این امید وجود دارد که بتوانیم هرچه زودتر به اهدافی که در این زمینه داریم، دست‌یابیم و با به کارگیری همه ابزارهای موجود در سال جاری این افراد آزاد شوند.»
وی با بیان این که هیچ تلاشی بی ثمر نخواهد بود، اظهار داشت: «بخشی از راه را ما طی کرده‌ایم و به سرنخ‌های مهمی رسیده‌ایم و امروز کانالهایی هم وجود دارد برای پیگیری موضوع. علی رغم اینکه نه رابطه سیاسی با دولت سومالی داریم و نه سفارتخانه‌ای در این کشور، از طریق برخی کشورها و عناصر ثالث تا حدی به موفقیت‌هایی دست یافته‌ایم و باید به این تلاش‌ها ادامه دهیم. این گروههای مافیایی هم باید به این موضوع توجه داشته باشند که نهایتا به همه اهداف خود نخواهند رسید و باید حد و حدود کار و انسانی را رعایت کنند و باید اقدام درخوری را پیش از دیر شدن همه چیز، انجام دهند.»
**
فراموش نشده‌اند
از آنجا که زادگاه این ماهیگیران بلوچی شهرستان کنارک استان سیستان و بلوچستان بوده است، آفتاب یزد به سراغ فرماندار این استان رفت تا از پیگیری‌ها‌ی محلی نیز مطلع شود. بیژن بختیار فرماندار ناحیه کنارک یکی از افرادی است که از ابتدا پیگیر وضعیت گروگان‌ها‌ی بلوچی بوده است. او درباره آخرین وضعیت این صیادانِ ربوده شده، به «آفتاب یزد» گفت: «سازمان‌ها‌یی که متولی حل و فصل حادثه گروگان گیری شده‌اند عبارتند از، وزارت امور خارجه، سازمان شیلات ، وزارت کشور و وزارت اطلاعات که همگی در طول این مدت زمان با جدیت تمام پیگیر این قضیه بوده اند. مشکل ما این است که در سومالی طرف‌ها‌ی ما مشخص نیستند. یک زمانی مذاکراتی را با گروهی صورت دادیم و آنها هم وجهی را طلب کردند که بر اساس آن مذاکرات آن وجه پرداخت شد اما در نهایت کاشف به عمل آمد که آنها اصلا طرف این قضیه نبوده اند. این اتفاق چندین مرتبه رخ داده است.»
وی افزود: «ضمن اینکه خود خانواده‌ها هم در این مسائل ورود پیدا کرده‌اند که این ورود سبب شد به بخشی از آن برنامه‌ها که برای حل مسئله توسط دولتمردان، تدبیر شده بود؛ به هم لطمه وارد شود. چون به هرحال سارقان و دزدان دریایی قصدشان این است که باج بگیرند. قضیه می‌توانست تا اینجا کش پیدا نکند اگر خانواده‌ها به شکل احساسی از طریق واسطه‌ها‌یشان وارد نمی‌شدند. علی ایحال آنچه الان اتفاق افتاده، این است که تعدادی از گروگان‌ها، توسط گروههای مختلف جابه جا شده اند. به هرحال این صیادان برای گروگان‌گیرها، یک منبع درآمد محسوب می‌شوند.»
فرماندار کنارک ادامه داد: «وزارت کشور و فرمانداری در این قضایا به دلایلی آنچنان حضور پررنگی نداشته‌اند چون متولی قضیه شیلات و وزارت امور خارجه بوده است. وزارت اطلاعات هم بنا به ماموریتش در ارتباط با بحث‌های برون مرزی به این قضیه ورود کرد.»
بختیاری درباره وضعیت سلامتی اسرا گفت: «وقتی با گروههای گروگان‌گیر ارتباط می‌گیریم واقعا نمی‌دانیم که راست می‌گویند این اسرا سالم هستند یا آنکه دروغ می‌گویند. اکنون هم سازمان شیلات در حال ارتباط گرفتن با گروه‌ها و افراد مختلف است و هم وزارت امور خارجه. اما به شما اطمینان می‌دهم که این صیادان فراموش
نشده اند و اینگونه نباید جا بیفتد که کسی به فکرشان نیست.»
او در پایان اظهار داشت: «آخرین خبری هم که من دارم این است که خانواده‌ها از طریق واسطه‌هایی تماس‌هایی داشته‌اند با سومالیایی‌ها اما ما به عنوان فرمانداری و در کل وزارت کشور ارتباطی نداشته است. به دلیل اینکه یک بخشی از ارتباط خانواده‌ها پیشتر شرایط را دشوار کرده بود، خانواده‌ها همه چیز را به ما نمی‌گویند شاید چون نگرانی‌های خاص خودشان را دارند.»
**
مشکل کجاست؟
مسئولان دولتی در گفتگو با آفتاب یزد در روند بازپس‌گیری هموطنانمان یک اشکال مهم را برشمردند؛ دولت سومالی. بهرام قاسمی درباره تاخیر این پرونده به «آفتاب یزد» گفت: «با توجه به نبود یک دولت مستقر در کشور سومالی و وجود گروههای مافیایی، که با این نوع حرکات زشت به دنبال سودجویی هستند، تا حدی حل و فصل این پرونده متاسفانه با تاخیر مواجه شده است.»
فرماندار کنارک نیز اشکال را دولت سومالی دانست و به آفتاب یزد اظهار داشت: «ما در شرایطی به سر می‌بریم که طرف مقابل ما یک دولت مرکزی منسجم و قوی ندارد و علاوه بر آن هم ما با آنها رابطه دیپلماتیکی نداریم بنابراین امکان ورود به این مسئله به صورت قانونی و دیپلماتیک و منطقی وجود ندارد.»
بختیار افزود: «واقعیت امر این است که برای ایجاد ارتباط با گروههای گروگان‌گیر دچار مشکل هستیم. هم صاحب لنج یک پولی پرداخت کرده بود و هم خود دولت به عنوان متولی این قضیه مبلغی را ارائه داد. خود خانواده‌ها هم منابع مالی را تامین کردند و ارائه دادند. ما با یک گروه دزد دریایی مواجه نیستیم. چند دسته در آنجا حضور دارند. مبالغ تامین شده در اختیار یک گروه قرار گرفت و متوجه شدیم که اصلا این گروه هیچ کاره بودند و ارتباط با ما برقرار کرده بودند، تماس می‌گرفتند و پیام می‌دادند. واسط خانواده‌ها هم در این قضایا صادقانه رفتار نکرد.»
وی ادامه داد: «گروههای اشرار و دزدها آنچنان هم با هم همسو نیستند. هر گروه برای خودش در سومالی یک حکومتی را به راه انداخته است. جدیدا هم که خبری منتشر شد مبنی بر اینکه یکی از لنج‌ها‌ی ما در نزدیکی سومالی توسط نیروهای نظامی که وابسته به دولت مرکزی هستند، گرفته شده و یک نفر هم بر اثر تیراندازی کشته شده است. دادگاهی برای این نیروهای شبه‌دولتی تشکیل شده است و ظاهرا به 15 سال زندان محکوم شده‌اند. چنین تشکیلاتی حکومت سومالی دارد.»
علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی نیز تاخیر در روند استرداد اسرا را نبود توافقنامه مبادله مجرمین با کشور سومالی می‌داند. او در این باره به آفتاب یزد گفت: «این ماجرا به شدت تلخ و تاسف بار است. نکته قابل توجه این است که با کشورهایی که دارای قطع رابطه دیپلماتیک هستیم؛ در شرایط حاد و خاص مدیریت اوضاع به طور مضاعف سخت میشود. نمونه آن استرداد محمودرضا خاوری از کانادا است که علاوه بر اینکه روابط دیپلماتیک ما با دولت کانادا قطع است، توافق نامه استرداد مجرمین هم بین دولت‌ها وجود ندارد. این اتفاق کار را سخت کرده است وگرنه در شرایط عادی اگر موردی مثل آقای خاوری در کشور دیگری بود، خیلی راحت می‌شد مدیریت کرد. موضوع ملوانان سومالی هم به همین شکل است. واسطه‌ها نمی‌توانند به صورت موثر حرف‌ها را منتقل کنند و ارتباطی دیپلماتیک برقرار نمایند.»
**
راه حل نفوذی
در شرایطی که 31 ماه از ربایش صیادان بلوچ می‌گذرد، این سوال در اذهان شکل می‌گیرد که در نهایت با نبود روابط دیپلماتیک میان ایران و سومالی و همینطور عدم وجود رابطی مطمئن میان گروگان‌گیرها و دولت، در نهایت سرنوشت اسرای کشورمان چه میشود و چگونه می‌توان این گره کور را باز کرد. در این باره علیرضا رحیمی، نماینده فراکسیون امید به «آفتاب یزد» می‌گوید: «راه حل این ماجرا این است که باید کانالهای دیگری را برای مذاکره و ارتباط پیدا و فعال کرد؛ مخصوصا در حوزه‌هایی که بر روی این گروه‌ها ممکن است اثرگذار باشند و نفوذ کنند لذا ما امیدمان را قطع نمی‌کنیم، این کانالهایی را که تا به امروز به عنوان واسطه آدم ربایان فعالیت می‌کردند باید کنار گذاشت و مسیر را برای یافتن راه نفوذی به این آدم ربایان پیدا کرد. به نوعی تنها مسیری که باز است یافتن کانالهای جدید برای مذاکره با این آدم ربایان است. »
وی اضافه می‌کند:« من آخرین خبری که دریافت کردم چند روز پیش این بود که یکی از سفرای ما در کشورهای همجوار سومالی آخرین ارتباط را با واسطه‌ها‌ی آدم ربایان داشته و باز همان حرف‌ها‌ی تکراری قبل را مطرح کردند و مطالبه مالی داشتند. در مورد مطالبه مالی هم باید بگویم که رقمی که می‌خواهند قابل توجه است و به لحاظ تشکیلاتی هم جای خاصی برای پرداخت چنین وجوهی در اینجا تعریف نشده است. از طرفی هم نباید این مستمسکی شود برای زورگیری و باج خواهی و بابی باز شود برای گروههای راهزن.»
**کورسوی امید آزادی
حدود 5 ماه مانده تا اسارت صیادان بلوچ 3 ساله شود. بیم آن می‌رود که هموطنانمان نوروز 97 را هم در آنسوی مرزها اسیر دزدان دریایی باشند. اما از سویی بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه این امید را هم به آفتاب یزد داده است که تا پیش‌از اتمام سال 96 این اسرا آزاد خواهند شد و سال را در کنار خانواده‌ها‌یشان پای سفره هفت سین تحویل خواهند کرد.
سایر اخبار این روزنامه
خط و نشان به وقت دربی!
تصحیح و پوزش
موضع اصولی دمشق درباره رقه
منصف باشیم
منصف باشیم
تجمعات علیه غلامی سازماندهی شده است!
افشاگری درباره پشت‌پرده واگذاری پالایشگاه کرمانشاه
شما را فراموش نکرده‌ایم
آیت‌الله روح‌الله خاتمی نماد مبارزی خستگی ناپذیر و روحانیت روشن ضمیر بود
می خواهم عربستان را به دوران اسلام میانه رو بازگردانم
سه قوه پیگیر موضوع سپرده‌گذاران هستند
قدرت دفاعی کشور به هیچ‌وجه قابل مذاکره و معامله نیست
