معاون وزیر نفت در گفت و گو با «جهان صنعت» ابعاد حادثه «رگ سفید» را تشریح کرد؛

گروه انرژی- رگ سفید بعد از گذشت 50 سال بار دیگر در صنعت نفت ایران خبرساز شد.
میدانی که علاوه بر اینکه عنوان یکی از میدان‌های بزرگ نفتی ایران را یدک
می کشد، یکی از میادین سابقه‌دار در لیست فوران چاه های نفت و گاز ایران و خاور میانه نیز هست.
چاه شماره 147 رگ سفید ظهر یکشنبه 7 آبان‌ماه حین عملیات حفاری به علت فوران گاز از کنترل خارج و منجر به سوختن دکل 95 فتح شرکت ملی حفاری شد؛ در این حادثه دو نفر از کارکنان عملیاتی شرکت به نام‌های فرزاد ارزانی‌بیرگانی و محمد سلیمی‌چگینی جان باختند.


نیروهای ملی حفاری و مناطق نفتخیز در حالی برای مهار این حادثه تلاش می‌کنند که در سال 1345 هجری شمسی که رگ سفید برای اولین بار دچار فوران شده بود پس از هشت ماه و به کمک نیروهای متخصص آمریکایی موفق به مهار آن شدند.
این در حالی است که کارشناسان این حوزه فوران چاه را امری طبیعی می‌دانند و نیل آدامز یکی از چهره‌های شاخص صنعت نفت معتقد است در ازای حفاری 600 چاه با یک فوران مواجه خواهیم شد که بر اساس این قاتون نانوشته 7 آبان قرعه این فوران به نام رگ سفید افتاد.
در یک دهه گذشته 10 مورد حادثه فوران را در چاه‌هایی چون چاه‌های 23 و 29 میدان کنگان (تیر سال 1385)، فوران گاز و نشت نفت از میدان ابوذر به عنوان بزرگ‌ترین میدان نفتی خلیج‌فارس (بهمن سال 1387)، فوران گاز از میدان نفتی رشادت (آبان‌ماه 1388)، فوران گاز و نشت نفت از چاه شماره 104 میدان مارون (دی‌ماه 1388)، چاه ۱۰۴ مارون (دوم دی‌ماه سال ۱۳۸۸) و فوران چاه‌های نفت و گاز ایران شماره 24 میدان نفتی «نفت‌شهر» در شهرستان قصر شیرین، چاه شماره ۷۶ بی‌بی حکیمه (6 آبان 1390) تجربه کرده‌ایم.
در این راستا علی کاردر گفت و گو با «جهان صنعت» ضمن عرض تسلیت به خانواده عزیزان از دست رفته در این حادثه به تشریح ابعاد حادثه فوران چاه 147 میدان نفتی رگ سفید و آخرین تصمیم‌های گرفته‌شده در ستاد مدیریت بحران شرکت ملی نفت ایران پرداخت و گفت: دلایل وقوع حادثه ارزیابی‌شده و سناریوی نهایی عملیات مهار فوران چاه 147 میدان نفتی رگ سفید اجرایی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با تاکید بر اینکه تمام تیم‌های عملیاتی، زمین‌شناسی، حفاری، تیم ویژه مهار فوران چاه‌های نفت و گاز، HSE، حراست و... در منطقه محل وقوع حادثه حاضر هستند، تصریح کرد: عملیات مهار چاه یک کار تیمی و سیستماتیک بوده و شرکت ملی نفت از تمام توان فنی، عملیاتی و لجستیکی خود برای مهار کامل چاه استفاده خواهد کرد.
معاون وزیر نفت با اشاره به اعزام تیم‌های ویژه عملیاتی از تهران و شرکت نفت فلات قاره ایران به محل وقوع حادثه اظهار داشت: فرمانده عملیات این حادثه آقای سپهری مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران بوده و شرکت‌های مناطق نفتخیز جنوب، ستاد شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت فلات قاره با شرکت ملی حفاری برای مهار کامل فوران چاه همکاری خواهند کرد.
نیازی به حضور خارجی ها نداریم
از سویی یک مدیر ارشد شرکت ملی نفت ایران نیز در گفت‌وگو با انرژی‌نیوز، درباره آخرین وضعیت عملیات مهار فوران چاه 147 میدان نفتی رگ سفید گفت: عملیات مهار این چاه به دلیل مشکلات جغرافیایی محل حادثه به ویژه کوهستانی بودن منطقه و قرار گرفتن چاه روی یک تپه زمانبر و پیچیده است.
وی با بیان اینکه برخی از کارشناسان حادثه چاه 147 میدان رگ سفید را با چاه شماره 24 میدان نفت‌شهر مقایسه می‌کنند که این قیاس نادرستی است، تصریح کرد: حادثه نفت‌شهر در یک زمین تقریبا مسطح اتفاق افتاده بود درحالی که حادثه چاه 147 میدان نفتی رگ‌سفید در منطقه‌ای کاملا کوهستانی، ناهموار و در بالای تپه به وجود آمده است.
این مقام مسوول در شرکت ملی نفت ایران با اعلام اینکه هم‌اکنون از نظر تجهیزات، ماشین‌آلات و تیم حرفه‌ای متخصصان محدودیتی برای مهار چاه وجود ندارد، اظهار داشت: مهم‌ترین موضوعی که مهار فوران گاز را مشکل کرده صرفا همان بحث کوهستانی بودن منطقه بوده که اختلالاتی را در مسیر انجام عملیات ایجاد می‌کند.
وی درخصوص مدت زمان مهار این حادثه نیز بیان کرد: برای انجام عملیات مهار فوران چاه‌های نفت و گاز نمی‌توان زمان تعیین کرد و تعجیل در اجرای عملیات هم منجر به بروز حوادث دیگری خواهد شد اما قطعا مهار این حادثه به یک ماه زمان نیاز دارد.
این مقام مسوول همچنین در ارتباط با نیاز به همکاری شرکت‌های خارجی برای عملیات مهار این حادثه توضیح داد: صنعت نفت ایران در مهار چاه‌های نفت و گاز دارای سبک و تخصص بوده و قطعا نیازی به حضور خارجی‌ها نیست اما این امکان وجود دارد که تجهیزاتی را برای تسریع در عملیات مهار فوران چاه از خارج کشور تامین کنیم. البته هنوز دستور و جمع‌بندی در این باره حاصل نشده است.
وی با یادآوری اینکه دو تا سه سناریوی فنی تاکنون در سطح مدیریت بحران چاه آسیب‌دیده 147 رگ‌سفید تعریف شده است، خاطرنشان کرد: قرار است امروز معاون تولید شرکت ملی نفت به منطقه بیاید که در حضور ایشان سناریوی نهایی برای عملیات مهار فوران چاه تعیین و اجرایی خواهد شد.
مهم‌ترین سناریوی روی میز
در شرایط فعلی یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی مهار فوران نفت و گاز از چاه شماره 147 میدان رگ سفید تامین آب صرفا برای عملیات کولینگ و خنک‌سازی محیط برای انجام عملیات مهار است.
در حادثه مهار چاه شماره 24 میدان نفت‌شهر به طور متوسط دقیقه‌ای 18 هزار لیتر و ساعتی بالغ بر یک میلیون لیتر آب برای انجام عملیات کولینگ و خنک‌سازی محیط برای انجام عملیات مهار چاه مصرف می‌شد که با فرض استفاده از همین میزان آب برای مهار چاه شماره 147 (با احتساب انجام روزانه 12 ساعت عملیات) به طور متوسط روزانه به 12 تا 13 میلیون لیتر آب نیاز است.
به عبارت ساده‌تر اگر بخواهیم این میزان آب را تامین کنیم باید روزانه 40 دستگاه تریلی با ظرفیت 30 هزار لیتر آب را به محل حادثه منتقل کنند که تامین این میزان آب مهار چاه سرکش شماره 147 رگ‌سفید را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است.
از سوی دیگر با توجه به موقعیت جغرافیایی صرفا انجام عملیات حفاری در جوار چاه آسیب‌دیده به نظر می‌رسد عملیاتی زمانبر و هزینه‌بر باشد و تاکنون کارشناسان ستاد مدیریت بحران روی سناریوی استفاده از آتی واگن عملیات تزریق گل حفاری با فشار بالا از طریق دهانه چاه (مشابه عملیات چاه 24 نفت‌شهر) حساب کرده‌اند سناریویی که قرار بود تا با حضور معاون تولید شرکت نفت بررسی و در صورت تایید برای اجرا تصویب شود.
در همین حال مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت با بیان اینکه روش‌های مختلفی برای مهار آتش چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ‌سفید انتخاب شده است، گفت: انتخاب هر روش فرآیند زمانی خاص خود را دارد.
کسری نوری روز گذشته درباره حادثه آتش‌سوزی چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفید گفت: آسیب‌دیدگان این حادثه ناگوار ظهر روزهای یکشنبه و دوشنبه (هفتم و هشتم آبان‌ماه) به سرعت به بیمارستان‌های منطقه منتقل از جمله بیمارستان اهواز اعزام شدند.
وی به چگونگی مهار آتش‌سوزی فوران گاز از چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفید اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون متخصصان و مدیران حاضر در منطقه، شیوه‌های مهار و خاموش کردن آتش را بررسی می‌کنند.
نوری ادامه داد: روش‌های مختلفی برای مهار آتش چاه شماره ۱۴۷ میدان نفتی رگ سفید همانند بستن چاه از بالا و حفر چاه‌های امدادی انتخاب شده است. البته انتخاب هر روش فرآیند زمانی خاص خود را دارد، پیش‌بینی می‌شود حداقل ۳۰ یا ۴۰ روز زمان نیاز باشد.
مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت تصریح کرد: پیش از به‌کارگیری هر روشی به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و کوهستانی بودن منطقه باید اقدام‌های اولیه‌ای همچون احداث جاده و ایجاد استخر بزرگ برای انتقال حداقل ۲۰۰ هزار مترمکعب آب انجام شود تا نیروهای امدادی به آتش یورش برده و آن را مهار کنند.
وی ادامه داد: همچنین باید عملیات انتقال مقادیر زیادی گازوییل و انتقال بقایای دکل سوخته انجام شود تا ادامه روند کار به راحتی صورت گیرد.نوری تاکید کرد: همکاران ما در منطقه کار سخت و دشواری را پیش‌رو دارند و با همه وجود در حال تلاش هستند. امیدواریم مهار آتش در حداقل زمان ممکن به نتیجه برسد.