وزیر راه‌و‌شهرسازی در همایش بین‌المللی حمل‌ونقل و لجستیک مطرح کرد؛

وزیر راه‌وشهرسازی افزایش مزیت‌های رقابتی ایران در کنار مزیت‌های نسبی را سیاست اصلی خود در این حوزه اعلام کرد و گفت: در حقیقت مزیت‌های نسبی بسیار رخوت‌آور و اغواگرانه هستند به گونه‌ای که افراد به موقعیت‌های خدادادی جغرافیایی غره شده و دیگر برای رسیدن به موقعیت‌های بهتر در سطح جهان تلاش نمی‌کنند پس به این نتیجه می‌رسیم که باید بیشتر به مزیت‌های رقابتی تکیه کنیم.
عباس آخوندی، در همایش بین‌المللی حمل‌ونقل و لجستیک در ایران، طی سخنرانی برگزاری این گونه همایش‌ها را نمونه یک همکاری واقعی بین بخش خصوصی و دولت دانست و گفت: قطعا برگزاری چنین همایش‌هایی جهت ارزیابی سیاستگذاری‌ها، بررسی مشکلات و پیدا کردن راه‌حل‌های درست برای توسعه در کشور خواهد بود که امیدواریم این همایش نیز به نتایج بسیار خوبی برسد. ما در وزارت راه‌وشهرسازی در کنار فدراسیون جلساتی را برای پیگیری و به نتیجه رساندن دستاوردهای این جلسه برگزار خواهیم کرد.
وی در تشریح رویکردهای اصلی وزارت راه‌و‌شهرسازی در این دوره بیان کرد: هرگاه در ایران پیرامون ارتباط و حمل‌ونقل سخن می‌گوییم بلافاصله به سراغ موقعیت ژئوپلتیک و مزیت‌های نسبی آن در این زمینه می‌رویم. ایران در چهارراه ارتباطی شرق به غرب و شمال به جنوب واقع شده است و در این حوزه از سمت جنوب به خلیج فارس و دریای عمان و از سمت شمال به دریای خزر ارتباط دارد و همچنین به کشورهای آسیای میانه و اروپا نیز متصل است. کشور ما همچنین فاصله نزدیکی با دریای مدیترانه و دریای‌سیاه و همچنین کشور چین به عنوان مرکز تولید بار بزرگ در جهان دارد که همگی این موارد در کنار هم موقعیت استراتژیک کم‌نظیری را به ایران داده است.
آخوندی با تاکید براینکه مزیت نسبی به هیچ وجه کفایت رفع مشکلات و ارتقای شرایط در این حوزه را نمی‌کند، گفت: بدون شک باید به دنبال مزیت‌های رقابتی بوده و شرایط را برای ایجاد رقابت با سایر کریدورهای بین‌المللی فراهم کنیم. وزیر راه‌وشهرسازی افزایش مزیت‌های رقابتی ایران در کنار مزیت‌های نسبی را سیاست اصلی خود در این حوزه اعلام کرد و گفت: در حقیقت مزیت‌های نسبی بسیار رخوت‌آور و اغواگرانه هستند به گونه‌ای که افراد به موقعیت‌های خدادادی جغرافیایی غره شده و دیگر برای رسیدن به موقعیت‌های بهتر در سطح جهان تلاش نمی‌کنند پس به این نتیجه می‌رسیم که باید بیشتر به مزیت‌های رقابتی تکیه کنیم.


آخوندی ادامه داد: زمانی که به سمت مزیت‌های رقابتی حرکت ‌‌کنیم باید تمام شاکله ذهنی و منطق تصمیم‌گیری ما تحت تاثیر قرار گرفته و تغییر کند. بنابراین ما در کنار ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی اعم از بندر، جاده، ریل و... باید به سمت زیرساخت‌های نرم‌افزاری همچون قوانین، مقررات باثبات، تعهد به ایفای قراردادها، پایداری قوانین و حاکمیت قانون، عدم تغییر متوالی مقررات، آموزش و داشتن توانایی کارکرد در سطح جهانی که مسایل واقعی و اصلی ما هستند، برویم.
این مقام مسوول با اشاره به این نکته که این تغییر انگاره ذهنی در بخش حمل‌ونقل ایران هنوز در مراحل آغازین به سر می‌برد گفت: همچنان شاهد هستیم که آمارهای به دست آمده در بخش ترانزیت به میزان زیربناها برمی‌گردد. با ساخت زیربنا مخالفتی ندارم ولی تجربه به ما آموخته است که ایجاد زیربنا به تنهایی کفایت نمی‌کند. در این حوزه از بین‌ بردن قوانین دست و پاگیر ایجاد بنادر و سایر زیرساخت‌های فیزیکی هوشمند، رقابت در قیمت، رقابتی بودن فضای بازار، کنترل بخش‌های انحصارگر و ایجاد فضا برای استارت‌آپ‌ها در حوزه حمل‌ونقل است که دارای اهمیت خواهد بود.
وی توجه به موارد مذکور را دلیل اصلی ایجاد معاونت حمل‌و‌نقل در وزارتخانه دانست و افزود: این معاونت جهت تمرکز در شبکه‌سازی، امور نرم‌افزاری، بازنگری قوانین، بررسی فرآیندها، توجه به زنجیره تامین و شناسایی حلقه‌های ضعیف در این زنجیره و همچنین توجه به بخش خصوصی راه‌اندازی شده و این مسیر را رهبری می‌کند.
وزیر راه‌و‌شهرسازی با اشاره به اهمیت ویژه بخش IT در این حوزه اعلام کرد: تصور می‌کنیم در روزگار مدرن حمل‌ونقلی که دارای سیستم هوشمند نباشد قطعا امکان رقابت با هیچ بخش دیگری را ندارد پس هوشمندسازی حمل‌ونقل در حوزه جاده، هوا، ریل و دریا اصلی‌ترین نکته ما در این مسیر به شمار می‌رود.
به گفته آخوندی هزینه بیش از هزار میلیارد تومان در مسیر هوشمندسازی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اولین اقدام وزارت راه‌و‌شهرسازی در این حوزه به شمار می‌رود که ادامه این روند در حوزه دریانوردی، ریلی و هوایی نیز در دستور کار قرار دارد.
عضو کابینه دولت دوازدهم افزود: اینکه گفته می‌شود در حوزه حمل‌و‌نقلی باید امکان ردیابی بار و مسافر و هر کانتینری در لحظه وجود داشته باشد حرف درستی است که ما نیز باید به آن توجه کرده و این بخش را تکمیل کنیم. هرچند در این مسیر گام‌های بلندی برداشته‌ایم ولی هنوز نمی‌توانیم ادعای رقابت با بهترین‌های دنیا را در این حوزه داشته باشیم. وی بحث دسترسی آزاد به اطلاعات را دومین نکته مورد اهمیت وزارت راه‌و‌شهرسازی در این دوره دانست و گفت: فکر می‌کنیم در لجستیک جدید که مشخصات آن مبتنی بر اطلاعات لحظه‌ای است اصل دسترسی آزاد به شهروندان و فعالان اقتصادی اصلی‌ترین کاری است که باید در وزارتخانه آن را انجام دهیم.
وابستگی حمل‌و‌نقلی جهان به کسب و کارهای مبتنی بر اطلاعات
وزیر راه‌و‌شهرسازی در این راستا ادامه داد: حدود یک ماه و نیم گذشته همه مدیران خود را مکلف کردند تا هر شهروند و فعال اقتصادی که به هر دلیلی به اطلاعات نیاز دارد در صورتی که اطلاعات محرمانه‌ای نباشد باید در اختیار قرار دهند چراکه ماده اولیه فعالیت کسب و کارهای نوپا، اطلاعات لحظه‌ای بوده و به همین دلیل اصل دسترسی آزاد به اطلاعات در وزارتخانه باید به صورت جدید دنبال شود.
آخوندی ضمن اعلام حمایت وزارت راه‌وشهرسازی از شکل‌گیری کسب وکارهای نوپا در کشور بیان کرد: شاید برخی از فعالان اقتصادی قدیمی با این موضوع موافق نبوده و موانع اجتماعی نیز برای شکل‌گیری این کسب و کارها در کشور وجود داشته باشد ولی به تصور من آینده حمل‌ونقلی جهان به کسب وکارهای نوپا مبتنی بر اطلاعات بین‌المللی وابستگی دارد و اگر می‌خواهیم شاهد رشد ترانزیت در ایران بوده و از موقعیت رقابتی خوبی در این حوزه برخوردار باشیم باید این موضوع را عملیاتی کنیم که خوشبختانه گام‌های اولیه آن برداشته شده است.عضو کابینه دولت دوازدهم با تاکید بر اهمیت بحث اقتصاد مقیاس در این حوزه اعلام کرد: زمانی که می‌خواهیم باری را از یک قاره به قاره دیگر از دالان ایران عبور دهیم در نهایت نیاز به بنگاه‌هایی داریم که بتوانند در مقیاس جهانی کار کنند؛ بنگاه‌هایی که قطعا نمی‌توانند دولتی باشند و باید توسط بخش خصوصی اداره شوند.
این مقام مسوول با تاکید بر اهمیت امکان شکل‌گیری سرمایه در این حوزه بیان کرد: خوشبختانه باید بگوییم شاید امکان تشکیل کسب‌و‌کارهای متحد استراتژیک بتواند در این دوره بخش زیادی از موضوع را حل کند، در این راستا امیدوارم که این همایش منجر به شکل‌گیری این اتحاد بین ایران و سایر کشورها شده و بحث اقتصاد مقیاس در رابطه با ایران را نیز ایجاد کند.وی ادامه داد: ممکن است در این مسیر گزارش‌های بسیاری از ایجاد زیرساخت‌های مختلف توسط دستگاه‌های گوناگون داده شود ولی نکته مهم در این زمینه خوانش فعالان اقتصادی و حمل‌و‌نقلی در این میان بوده که عمدتا نیز از اقدامات همین فعالان اقتصادی برگرفته می‌شود. به گفته آخوندی همفکری با فعالان حمل‌و‌نقلی در ایران، شناسایی موانع و ارزیابی شرایط جهت رفع مشکلات و تنگناهای موجود در حوزه کارکرد بخش خصوصی یکی از رویکردهای ما در زنجیره تامین و لجستیک به شمار می‌رود.
وی با تاکید بر اینکه اگر نتوانیم شاخص LPI را در کشور ارتقا دهیم سرمایه‌گذاری‌های ما در زمینه زیرساخت با نرخ بهره‌وری بسیار کمی مواجه خواهد بود گفت: در وزارت راه‌و‌شهرسازی به دنبال موفقیت و ارتقای شاخص عملکردی در بخش حمل‌و‌نقل کشور بوده و به همین دلیل مدیریت کریدور را به عنوان تدبیر جدیدی در این بخش اتخاذ و به کار گرفته‌ایم تا ضمن شناسایی تنگناهای موجود در این محورها به حل و رفع آنها بپردازیم.
وزیر راه‌و‌شهرسازی رسیدن به یک اتفاق نظر در حوزه رقابت در کشور را امری ضروری در بخش حمل‌و‌نقل دانست و گفت: در کشور ما از بخش خصوصی بسیار صحبت می‌شود ولی به واقع باید به دنبال معنای حقیقی این واژه بگردیم. بخش خصوصی به معنای یک محیط کسب‌و‌کار صددرصد رقابتی است که از این طریق بهترین خدمت را با کمترین قیمت به بهره‌برداران ارائه می‌کند، ولی این در حالی است که در کشور ما قیمت‌ها به شدت دستکاری شده و همچنان صدا‌و‌سیما بحث چگونگی قیمت‌گذاری و کنترل آنها را از سوی دولت ترغیب می‌کند.
توجه به آزادسازی قیمت‌ها در قانون
آخوندی در این باره افزود: خوشبختانه اخیرا بحث آزادسازی قیمت‌ها در قانون مورد توجه قرار گرفته و در حمل‌و‌نقل جاده‌ای و هوایی نیز به مرحله اجرا رسیده ولی همچنان شاهد وجود مخالفت‌هایی نسبت به آن از سوی افکار عمومی هستیم. باید بگوییم که این مساله مورد اجماع ملی قرار نگرفته و بسیاری از افراد هنوز به دنبال مداخلات دولت در بازار قیمت‌گذاری هستند؛ امری که به شدت با اهداف شکل‌گیری و فعالیت بخش خصوصی مغایرت دارد.آخوندی با اشاره به این مطلب که مداخله دولت در قیمت‌ها تنها بازار مکاره‌ای است که دارای ذی‌نفعان متعدد بوده، گفت: همواره با ورود دولت به این بخش برخی از فعالان بخش خصوصی و مردم سود برده و برخی دیگر زیان می‌بینند به همین دلیل این اقدام به عنوان مانع اصلی در جهت توسعه و ترانزیت عمل کرده و بدون شک امکان رشد بخش خصوصی را نیز به صورت جدی می‌گیرد.
عضو کابینه دولت دوازدهم در ادامه سخنان خود خروج دولت از بخش قیمت‌گذاری و ایجاد شرایط لازم برای پیشرفت بخش خصوصی را مهم‌ترین خواسته این بخش دانست و گفت: بدون شک بخش خصوصی باید اینگونه فکر کرده و از رقابت کامل حمایت کند چراکه رقابت ناقص در بلند‌مدت به نفع بخش خصوصی نخواهد بود.آخوندی وجود یک فضای رقابتی را لازمه اصلی ایجاد حمل‌و‌نقل پایدار در کشور دانست و افزود: در وزارت راه‌و‌شهرسازی در کنار مباحث مربوط به توسعه زیرساخت‌های فیزیکی به بحث حمل‌و‌نقل و لجستیک به مفهوم زنجیره تامین، شبکه‌سازی، محیط حقیقی کسب‌و‌کار، شبکه تبادل اطلاعات، مهارت، حمایت از منافع مصرف‌کننده و عرضه‌کننده، سرعت، دقت و امنیت که از بحث‌های زیرساخت‌های نرم‌افزاری به شمار می‌روند نیز توجه داشته و امید داریم، بتوانیم به کمک فعالان بخش خصوصی آن را پیش ببریم.
آخوندی همچنین در تشریح اقدامات وزارت راه‌و‌شهرسازی در حوزه حمل‌و‌نقل بیان کرد: خوشبختانه امکان گسترده‌ای از روابط را در بندر چابهار(سواحل مکران) ایجاد کرده و به تازگی شاهد ورود دومین محموله باری از سمت هند به افغانستان بودیم، هرچند به تصور من این اتفاق و بندر چابهار کافی نبوده و باید ضمن توجه به تداوم این زنجیره تامین شرایط لازم برای ورود فعالان اقتصادی در زنجیره لجستیک را فراهم کنیم.
بهبود وضعیت لجستیک در ۵ گام
معاون حمل‌و‌نقل وزیر راه‌و‌شهرسازی نیز در این همایش به تشریح اقدامات وزارت راه‌و‌شهرسازی در راستای بهبود وضعیت لجستیک در پنج گام پرداخت و گفت: در حال حاضر آیین‌نامه مربوط به مراکز لجستیک در حال بازنگری است و امیدواریم به تصویب برسد. مهرداد تقی‌زاده، معاون حمل‌و‌نقل وزیر راه‌و‌شهرسازی با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای بهبود وضعیت لجستیک اظهار داشت: پس از تشکیل معاونت حمل‌ونقل در وزارت راه‌و‌شهرسازی بلافاصله کارگروه لجستیک با حضور بخش دولتی و خصوصی و انجمن لجستیک تشکیل و جلسات آن هر دو ماه یک‌بار برگزار شد.
وی افزود: در گام دوم شکل کلی از ترانزیت کشور و منطقه ترسیم و ابهامات شناسایی شد و طرح تهیه شده در حضور وزیر راه‌و‌شهرسازی و معاونان و کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ارائه شد تا همه دست‌اندرکاران متوجه شوند باید برای بهبود شرایط دست به دست هم دهند. معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی با اشاره به اقدامات بعدی بیان کرد: پس از ارائه طرح، مکان‌یابی مراکز لجستیکی آغاز شد که امروز شاهد پیشرفت‌هایی در این زمینه هستیم. تقی‌زاده خاطرنشان کرد: در گام آخر مشوق‌های سرمایه‌گذاری تهیه شد که پس از تایید وزیر راه‌و‌شهرسازی اعلام می‌شود.معاون حمل‌و‌نقل وزیر راه‌و‌شهرسازی با بیان اینکه ۶۶ مشکل در حوزه ترانزیت کالا فهرست شد، گفت: مشکلات مربوط به دولت و بخش خصوصی و قوانین و مقررات شناسایی و سپس به حل آنها اقدام شد. وی یادآور شد: خوشبختانه بخشی از این مشکلات حل شده و می‌توانیم مسیر را ادامه دهیم و در حال حاضر آیین‌نامه مربوط به مراکز لجستیک در حال بازنگری است و امیدواریم به تصویب برسد. معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی در ادامه گفت: مکان‌یابی مراکز لجستیکی از طریق مدل ریاضی در حال بررسی است.
تقی‌زاده با اشاره به انتخاب مدیر برای هر یک از کریدورهای عبوری از ایران تصریح کرد: برای هر یک از کریدورها باید یک مدیر کریدور انتخاب شود که اولین مدیرکل برای کریدور شمال- جنوب انتخاب شد و به زودی مدیرکل‌های کریدورهای ترکیه- ایران- قطر و جاده ابریشم نیز انتخاب خواهند شد. رییس شورای سیاستگذاری این همایش در پایان به پتانسیل‌های موجود در شورای عالی هماهنگی ترابری اشاره کرد و گفت: دست‌اندرکاران حوزه حمل‌و‌نقل و لجستیک باید در نظر داشته باشند که ظرفیت مطرح شدن مشکلات در شورای عالی هماهنگی ترابری وجود دارد.